Ολγα Μαλέα: «Τα χαρισματικά παιδιά υποφέρουν»

Ενα από τα θέματα που η Ολγα Μαλέα θίγει στην τελευταία ταινία της, «Ματζουράνα», είναι τα λάθη των γονέων που μπορούν να προκαλέσουν αθεράπευτα τραύματα σε παιδιά με ταλέντο. Μητέρα η ίδια, η Μαλέα γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει να ασκεί ένας γονιός «συναισθηματική εξουσία» στο παιδί του. «Μόνο αν το συνειδητοποιήσουμε, θα κάνουμε μια προσπάθεια τουλάχιστον να μην το εκμεταλλευόμαστε» λέει μιλώντας για τη «Ματζουράνα», μια ταινία που επί τοις ουσίας οφείλει την ύπαρξή της στην… οικονομική κρίση.

Εφόσον στέρεψαν τα σίριαλ, η σκηνοθέτρια ταινιών όπως ο «Οργασμός της αγελάδας», «Η διακριτική γοητεία των αρσενικών», «Ρυζότο» και «Πρώτη φορά νονός», βρέθηκε ξαφνικά με πολύ χρόνο για να μπορέσει να αφοσιωθεί στο γράψιμο του σεναρίου μιας ταινίας που επί σειρά ετών την απασχολούσε.

Να υποταχτώ στην ασυδοσία της Ελληνικής Αστυνομίας, που περνάνε όλα τα φανάρια με κόκκινο, μπαίνουν σε όλους τους πεζοδρόμους χωρίς ενδοιασμό και παρκάρουν χωρίς δεύτερη σκέψη πάνω σε ποδηλατοδρόμους. «Μα καλά, πάνω στον ποδηλατόδρομο θα αφήσετε τη μηχανή σας;» τόλμησα να πω κάποτε σε έναν αστυνομικό στη Θεσσαλονίκη, για να μου απαντήσει: «Ελα τώρα, για όλα σας φταίει η Ελληνική Αστυνομία. Πέρνα από το πεζοδρόμιο, κοπέλα μου, άμα δεν χωράς!». Σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν έχω ξανασυναντήσει τέτοια έλλειψη σεβασμού προς την ίδια την υπηρεσία αλλά και προς τους πολίτες.

Να γυρίζω ταινίες επειδή εμείς οι κινηματογραφιστές είμαστε τρελοί για δέσιμο, αφού ακόμη και χωρίς λεφτά εξακολουθούμε να γυρίζουμε τις ίδιες ταινίες που γυρίζαμε και όταν πληρωνόμασταν. Βέβαια, δεν ξέρω για πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Για μένα είναι μια μεταβατική φάση προς κάτι άλλο: είτε προς αλλαγή επαγγέλματος είτε προς ανεύρεση πόρων εκτός Ελλάδος για να ξαναγίνει επάγγελμα αυτό που με τόση αγάπη και πάθος κάνουμε.

Τις φιλοδοξίες των πολιτικών μας αρχηγών καθώς νιώθω ότι βάζουν το προσωπικό τους βαρόμετρο εξουσίας πάνω από το λειτούργημα που έχουν αναλάβει. «Η εκλογή μου uber alles», μοιάζουν να πιστεύουν, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι δημιουργώ τη μεγαλύτερη δυνατή παράλυση στην κοινωνία μου. Το έκανε παλαιότερα ο Σαμαράς, όταν μας απομόνωσε πολιτικά για τουλάχιστον μία δεκαετία με το «Οχι, ακόμη και στα παράγωγα της λέξης «Μακεδονία»» για το θέμα των Σκοπίων, το κάνει τώρα και ο Τσίπρας δημιουργώντας ανασφάλεια για το εθνικό νόμισμα της χώρας. Το κόλπο του Σαμαρά τότε μόνο στον ίδιο είχε κάνει καλό –αν είχε. Σίγουρα δεν έκανε καλό στη χώρα μας, αφού και απομονωθήκαμε πολιτικά και η λέξη «Μακεδονία» μια χαρά χρησιμοποιείται από την εν λόγω δημοκρατία. Φαντάζομαι ανάλογες καταστάσεις και για το τωρινό κόλπο του Τσίπρα. Τουλάχιστον να κάνει καλό στον εαυτό του ο άνθρωπος, γιατί στη χώρα μας σίγουρα δεν κάνει. Ποιος θα επενδύσει ποτέ σε μια χώρα που η αξιωματική αντιπολίτευση αμφισβητεί το νόμισμά της;

Που παρ’ όλη την κρίση, κρατάει ακόμη τις παρέες της και το «με-τις-ώρες-για-καφέ» σε κάποια πλατεία. Σάββατο μεσημέρι στην Αθήνα μπορεί και να ξεχάσεις την κρίση, τουλάχιστον μέχρι να πέσει το φως και οι ρακοσυλλέκτες να πάρουν πάλι το πάνω χέρι. Ως τότε όμως, με τα τραπεζάκια γεμάτα από τις παραγγελίες, οι παρέες αναλύουν την κατάσταση και κυρίως σπάνε το κεφάλι τους με το «κάτι πρέπει να κάνουμε, κάτι πρέπει να κάνουμε». Και πολλοί τελικά κάνουν, όπως ο φίλος μου ο Βύρωνας που από τις πατέντες που έφτιαχνε για το σινεμά, πέρασε στις πατέντες για τους μελισσοκόμους –και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία.

Από πάντα η εικόνα του τέλειου παιδιού που κρύβει ό,τι αρνητικό του συμβαίνει προκειμένου να μη στενοχωρήσει τους γονείς του. Οσο πιο χαρισματικό είναι το παιδί, το πιθανότερο είναι ότι τόσο περισσότερο θα υποφέρει, γιατί τόσα περισσότερα ταλέντα θα μπορεί να αναπτύξει και άρα τόσο πιο εφικτό θα του είναι να κρατήσει το σώμα πόνου μέσα του, κρυφό από τον κόσμο και κυρίως από τους γονείς. Οξύμωρο, αλλά δυστυχώς αληθινό. Λόγω κρίσης προέκυψε ο χρόνος για να κάνω την ιδέα της «Ματζουράνας» σενάριο και έπειτα ταινία.

Καταλαβαίνω πόσο τεράστια συναισθηματική εξουσία έχουμε πάνω στα παιδιά μας και μόνο αν το συνειδητοποιήσουμε θα κάνουμε μια προσπάθεια να μην το εκμεταλλευόμαστε. Η περίφημη φράση «είναι επιλογή του παιδιού μου να κάνει το Α ή το Β» είναι πολύ, μα πάρα πολύ σχετική. Τα παιδιά κάνουν τούμπες για ένα χαμόγελο αγάπης και αποδοχής από τον γονιό.

Ναι, το ηλεκτρονικό παιχνίδι του 1985, ένα από τα πρώτα που εμφανίστηκαν και τότε το παίζαμε στο GameBoy, μια συσκευή η οποία φυσικά δεν υπάρχει πια. Εξάλλου ποιος θα ήθελε σήμερα το ασπρόμαυρα υποβαθμισμένα γραφικά της; Την αγόρασα όμως τώρα τελευταία ως προστατευτική θήκη για το κινητό μου. Υπάρχει άραγε νοσταλγία και για τα ηλεκτρονικά;

Στις συνεργασίες, στη συσσωρευτική ενέργεια πολλών ανθρώπων μαζί και στο μαγικό αποτέλεσμα που μπορεί αυτή να αποφέρει. Η «Ματζουράνα» έγινε χάρη σε αυτήν και ευχαριστώ θερμά τους συνεργάτες μου για την απλόχερη γενναιοδωρία που μου έδειξαν. Μακάρι η ταινία μας να αγγίξει τους θεατές και οι κόποι μας να αποκτήσουν νόημα. Ενα γράμμα γράφεται για να διαβαστεί, ένα φαγητό για να φαγωθεί, μια ταινία για να… θεαθεί. Χωρίς θεατές, δεν υπάρχει.

Που είδα και με συγκίνησε είναι η ισπανική «Χιονάτη» με τη Χιονάτη ταυρομάχο και τους 7 νάνους-ταυρομάχους. Είναι ασπρόμαυρη, βωβή και γυρισμένη σαν να βρισκόμαστε κάπου στη δεκαετία του 1920. Τρομερή ιδέα και ακόμη πιο ενδιαφέρουσα αισθητική –άσε δε που η μουσική είναι υπέροχη. Δεν με συγκίνησε ακριβώς ως ταινία, αλλά μου άρεσε όλο αυτό το κλείσιμο του ματιού και το ανατρεπτικό πνεύμα της μέσα από την ανασκευή ενός τόσο κλασικού παραμυθιού.

Να λειτουργήσουν και πάλι οι παρέες και το επιχειρηματικό δαιμόνιο της φυλής μας, έτσι ώστε να ανάψουν πολλοί μικροί πυρήνες παραγωγικότητας. Είναι μεγάλη χαρά να παράγεις ένα προϊόν, ένα έργο, ένα αποτέλεσμα –ιδίως όταν αυτό τρέφει τους γύρω σου και τρέφει και εσένα.

Δημοσιεύτηκε στο HelioPlus στις 16/04/2013