H ζωή μετά το «Harlem shake»

Η έξαρση με το «Harlem shake» δεν είναι πρωτοφανής. Δυστυχώς, μέσα στα χρόνια έχουμε αναγκαστεί να υποστούμε και ακόμη χειρότερες μόδες όσον αφορά τη μουσική και τον χορό ή τέλος πάντων την ανάγκη για εξωτερίκευση –όποτε αυτή συνδέεται άρρηκτα με τα δύο προηγούμενα. Η περίφημη «Lambada» των Kaoma το 1989, η «Macarena» των Los Del Rio το 1995 –για μην αναφέρω, πολύ πιο πριν, τα «Παπάκια» –δεν ήταν παρά η ίδια συνταγή με άλλο περιτύλιγμα.

Επίσης, δεν γνωρίζω ποια ψυχολογική εξήγηση έχει η επιτυχία τραγουδιών και βίντεο όπως το «Gagnam Style» του Σάι ή τώρα το «Harlem Shake» του Baauer. Φαντάζομαι ότι η δυναμική τους βασίζεται στην ανάγκη για επικοινωνία και αντίστροφα, στην ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να κοινωνήσει τέτοιες καταστάσεις μέσα από τα social media. Γεγονός όμως είναι ότι πλέον αυτού του είδους οι χαριτωμενιές παίζουν σημαντικό ρόλο στη μουσική βιομηχανία. Δεν είναι τυχαίο ότι εξαιτίας του «Harlem shake» άλλαξε και ο τρόπος που υπολογίζεται το αμερικανικό τοπ τεν, αφού πλέον ένα ποσοστό των views στο YouTube καθορίζει τις θέσεις στα τσαρτ.

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι όλος αυτός ο σαρωτικός άνεμος που δεν αφήνει τίποτε όρθιο στο διάβα του σε ολόκληρο τον πλανήτη ξεκίνησε από το τίποτα, από ένα αστείο: στις 2 Φεβρουαρίου μια παρέα πέντε πιτσιρικάδων από το Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, που ονομάζουν εαυτούς The Sunny Coast Skate, ανέβασαν ένα βιντεάκι στο YouTube. Και αυτό όμως δεν ήταν τίποτε περισσότερο από το σίκουελ ενός βίντεο που είχε ανεβάσει ένας μπλόγκερ ονόματι Filthy Frank, όπου μια ομάδα ανθρώπων χόρευαν και τραγουδούσαν φορώντας κοστούμια το κομμάτι του Baauer «Harlem shake».

Εξαπλώθηκε σαν ιός

Η συνέχεια υπήρξε καταιγιστική, καθώς πήρε τη μορφή Internet meme –o τρόπος που ένα φαινόμενο εξαπλώνεται στο Ιnternet από άτομο σε άτομο. Αποτέλεσμα, σήμερα να είναι δεκάδες χιλιάδες τα ανάλογα βίντεο σε όλες τις χώρες του κόσμου, της Ελλάδας μη εξαιρουμένης.

Η διάρκεια των βίντεο είναι σχεδόν πάντα περί τα 30 με 32 δευτερόλεπτα και είναι όλα τους βασισμένα στο κομμάτι του Baauer. Ξεκινούν με μια εισαγωγή 15 δευτερολέπτων, πέφτει το μπάσο στη συνέχεια για άλλα 15 δευτερόλεπτα και τελειώνουν με τον βρυχηθμό ενός λιονταριού. Συνήθως στην αρχή των βίντεο εμφανίζεται κάποιος με κράνος ή μάσκα και περίπου στο μέσον προστίθενται κι άλλοι, που χορεύουν σαν να βρίσκονται σε έναν άλλο, δικό τους κόσμο. Στη μικρή διάρκειά τους οφείλουν κατά μεγάλο ποσοστό και την επιτυχία τους, αφού δεν χρειάζεται κανείς παρά ελάχιστο χρόνο για να παρακολουθήσει καμιά δεκαριά από αυτά. Oπως επίσης και στο γεγονός ότι είναι πολύ εύκολο να τα βιντεοσκοπήσεις, έτσι όπως είναι δομημένη η μουσική, με τα συνεχόμενα cuts.

Στις 10 Φεβρουαρίου το ημερήσιο ανέβασμα τέτοιων βίντεο στο YouTube έφθασε στις 4.000. Στις 11 Φεβρουαρίου 12.000 βιντεάκια είχαν παρακολουθήσει 44 εκατομμύρια μοναδικοί χρήστες και στις 15 Φεβρουαρίου περίπου 40.000 βίντεο είχαν περισσότερα από 175 εκατομμύρια views.

«Μιντιακή» επανάσταση

To τραγούδι του Baauer έκανε το ντεμπούτο του στα αμερικανικά τσαρτ στην πρώτη θέση από την πρώτη κιόλας εβδομάδα κυκλοφορίας, γεγονός που οφείλεται στο ότι άλλαξε και ο τρόπος μέτρησης, καθώς πλέον το YouTube παίζει σημαντικό ρόλο: τα views είχαν ήδη μετρήσει στις περιπτώσεις του Σάι, αλλά και του Gotye –με την επιτυχία του «Somebody Ι Used to Know». Οι γνώμες δε διίστανται ακόμη και για το γεγονός αν πρόκειται για internet meme ή για μοναδικό φαινόμενο και πολλοί αναλυτές επιχειρούν να δώσουν μια απάντηση. Ο Μάρτιν Τάλμποτ, διευθυντής της Εταιρείας Επίσημων Καταλόγων Επιτυχιών στη Βρετανία, λέει ότι πρόκειται για φαινόμενο: το πρώτο βίντεο φτιαγμένο από απλούς fans που «οδηγεί» τις πωλήσεις ενός τραγουδιού.

Το σίγουρο είναι ότι, ως μόδα που είναι, θα περάσει. Εχει αφήσει όμως ήδη το αποτύπωμά του ανεξίτηλο τόσο στη σύντομη ιστορία των social media όσο και σε εκείνη της ίδιας της ποπ κουλτούρας.