Για τον πολιτικό εξτρεμισμό και τις συνέπειές του σε καιρούς οξείας οικονομικής κρίσης, όπως αυτές που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα, μίλησε ο διάσημος ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ το βράδυ της Τρίτης (12/2) στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας – Deree.

Η διάλεξή του επικεντρώθηκε στην άνοδο της ακροδεξιάς όπως αυτή εκφράζεται από την Χρυσή Αυγή η οποία έχει «σε πολύ μεγάλο βαθμό ένα ναζιστικό πολιτικό πρόγραμμα». Ο ίδιος εμφανίστηκε απολύτως ενημερωμένος για όλες τις τελευταίες εξελίξεις ακόμη και για την «επιθεώρησή» της στο Παναρκαδικό νοσοκομείο της Τρίπολης.

Ο Μαζάουερ επέστρεψε στα μεταβατικά χρόνια του Μεσοπολέμου για να υπενθυμίσει ότι η άνοδος των άκρων τότε είχε να κάνει «με τη βαθιά κρίση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας» και υπογράμμισε, πάντα προσεκτικός στις ευρύτερες αναλύσεις του, ότι και στις σημερινές συνθήκες μια τέτοια προσέγγιση δε μπορεί να μην ενταχθεί σε έναπλαίσιο που αφορά την συγκρουσιακή πλευρά της συμπόρευσης καπιταλισμού και δημοκρατίας.

«Το να συγκρίνεις δε σημαίνει απαραιτήτως να εξομοιώνεις» είπε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, βαθύς γνώστης της ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας, αναφερόμενος στις αναλύσεις που εξισώνουν τον φασισμό και τον κομμουνισμό (τη λεγόμενη «θεωρία των δυο άκρων») υπό τη σκέπη του όρου «ολοκληρωτικός» για τον οποίο εξέφρασε κάποιες αμφιβολίες επειδή συνήθως αυτοί που τον χρησιμοποιούν παραβλέπουν σημαντικές ιδεολογικές διαφορές.

«Η κρίση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σήμερα στην Ελλάδα είναι στ’ αλήθεια σοβαρή» συνέχισε ο Μαζάουερ υπερασπιζόμενος την Μεταπολίτευση ως μια περίοδο επανεκτίμησης συνολικά της πολιτικής αλλά και της ιστορίας στη χώρα μας. «Το θεμελιώδες πρόβλημα είναι η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και των εκπροσώπων του» είπε πολλές φορές.

Χρυσή Αυγή και γερμανικός εθνικοσοσιαλισμός

Ο ίδιος επεσήμανε για την μεγάλη άνοδο της ακροδεξιάς ότι «είναι κάτι καινούργιο» και πρέπει να το δούμε μέσα από την ελληνική της ιδιαιτερότητα. «Η Χρυσή Αυγή είναι ένα ακραιφνώς ελληνικό φαινόμενο» τόνισε εξηγώντας γιατί δεν βρίσκει εφαρμογή, παρά τις αναλογίες ή τις ομοιότητες, το «σύνδρομο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης» εν προκειμένω.

Ο Μαζάουερ ανέλυσε την «αντιφατική» φυσιογνωμία της Χρυσής Αυγής (και υπό το πρίσμα των εθνικισμών της αντιπαγκοσμιοποίησης) ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι έχει «ιδεολογική συγγένεια με τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό». Υπακούουν, είπε, στη «μυστική φωνή του αίματος» και σε ένα είδος «φύρερ» που θα βγάλει ασπροπρόσωπο τον «λαό» που επικαλούνται. «Βάλτε στη θέση των μεταναστών τους Εβραίους και θα καταλάβετε την τρομακτική ομοιότητα» είπε.

Για την άκρα αριστερά είπε ότι «εκλογικά είναι ασήμαντη» και «δευτερεύουσα» απειλή για τη δημοκρατία. Αμφέβαλε δε έντονα για το αν η αριστερά εξέθρεψε, όπως λέγεται, τη Χρυσή Αυγή υπογραμμίζοντας ότι γίνεται «πολιτικό παιχνίδι» με περίεργους όρους όπως η «ανομία».

Όταν ο καθηγητής Θάνος Βερέμης τον ρώτησε αργότερα, αν όντως πιστεύει «με το χέρι στην καρδιά», ότι η Αριστερά σέβεται πραγματικά τους νόμους (κάνοντας κάποιες αναφορές στο πανεπιστημιακό άσυλο) ο Μαζάουερ απάντησε ότι «είναι μεγαλύτερο πρόβλημα η απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος από την αναβολή κάποιων μαθημάτων» και ότι γενικότερα δεν πιστεύει στην εξομοίωση όλων των μορφών της «ανομίας».

«Ακόμα και η τρομοκρατική οργάνωση 17Ν μπορεί να προκάλεσε μια αμηχανία αλλά ουδέποτε μπόρεσε να αμφισβητήσει τη δημοκρατία» στην Ελλάδα είπε σε ένα άλλο σημείο ο Μαζάουερ. «Το πρόβλημα είναι ότι ποτέ δεν υπήρξε μια ρήξη με μια ορισμένη ιδέα που έχει για την επανάσταση» υπογράμμισε.

Στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων έχει αναπτυχθεί ένα μεγάλο κύμα αμφισβήτησης των θεσμών και μια οργή με έντονη την ηθική διάσταση από την πλευρά των πολιτών. Ο Μαζάουερ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη και σε νέες βάσεις «νομιμοποίηση της πολιτικής».