Ενα διαμέρισμα δωρεά στο Μουσείο Μπενάκη

Στον πέμπτο όροφο της πολυκατοικίας, στη γωνία της οδού Κουμπάρη 2 με τη λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας, το διαμέρισμα που κρύβεται πίσω από τη μεγάλη σιδερένια πόρτα μοιάζει να ανήκει σε μια άλλη εποχή. Και όμως, η Οικία Σπέντσα, δωρεά εν ζωή της Μαρίας Σπέντσα στο Μουσείο Μπενάκη, μόνο παλαιά δεν δείχνει.

Λουσμένη στο αττικό φως, συνδυάζει την ατμόσφαιρα μιας άλλης Αθήνας με τη ζωντάνια τού σήμερα. Με χώρους που επικοινωνούν μεταξύ τους και απλώνονται σε 400 τ.μ. και βεράντες (100 τ.μ.) που προσφέρουν την Ακρόπολη σε πρώτο πλάνο και τον Σαρωνικό στο βάθος, αφήνουν το μάτι να παίξει ανάμεσα στην πολύβουη λεωφόρο και στο πράσινο του Εθνικού Κήπου.

Ιδιοκτησία του Δαμιανoύ Κυριαζή, Αιγυπτιώτη με καταγωγή από το Πήλιο, το διαμέρισμα πέρασε στην κόρη του Μαρία Σπέντσα, η οποία τη δεκαετία του ’90 το δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη – βρίσκεται άλλωστε ακριβώς απέναντι από το Μουσείο, στο Κολωνάκι. Φίλος του Αντώνη Μπενάκη και μεγάλος δωρητής του ομώνυμου μουσείου, ο Κυριαζής το διακόσμησε με κομψά έπιπλα, έργα τέχνης αλλά και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που παραπέμπουν στις ρίζες του. Ετσι, μαζί με τα τρία σαλόνια, τα χτιστά τζάκια, την τραπεζαρία με το μεγάλο οβάλ τραπέζι και το ευρύχωρο χωλ, η δίχωρη βιβλιοθήκη υπακούει στό πηλιορείτικο στυλ. Με ξυλόγλυπτο ταβάνι, παραγγελία σε ειδικούς τεχνίτες, χαρίζει μια ξεχωριστή αίσθηση, ενώ στα ράφια της είναι τοποθετημένα εκατοντάδες βιβλία. Μια επίσης ξυλόγλυπτη μετώπη, στην έξοδο προς το σαλόνι, εκπλήσσει με τη θεματολογία της: μια αναπαράσταση με τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα!

«Χρειάστηκαν πολλές εργασίες για να μπορεί σήμερα να είναι επισκέψιμη» λέει η υπεύθυνη της Οικίας Σπέντσα κυρία Χριστιάννα Σαούλη εκ μέρους του Μουσείου Μπενάκη. «Στα εργαστήρια του Μουσείου έγινε η συντήρηση των έργων τέχνης και η αποκατάστασή τους, ενώ τα έπιπλα έπρεπε να φρεσκαριστούν και να εναρμονισθούν με τη γενικότερη διακόσμηση. Από τις αποθήκες μας μεταφέραμε κι άλλα έπιπλα, χαλιά, πίνακες, υδατογραφίες που έχουν προέλθει από τους δωρητές προς το Μουσείο, με το σκεπτικό να δημιουργήσουμε ένα σπίτι που να αποπνέει την ατμόσφαιρα του παρελθόντος, ενώ την ίδια στιγμή να είναι ζωντανό και λειτουργικό». Τα κατάφεραν!

Αν και γεμάτο εκθέματα μεγάλης αξίας, τίποτε δεν παραπέμπει σε χώρο μουσειακό ή απόμακρο. Οικείο και ζεστό, το διαμέρισμα της οδού Κουμπάρη συνδυάζει γοητεία και θεατρικότητα καταφέρνοντας να μειώσει την απόσταση από το παρελθόν, διατηρώντας όμως έντονα το άρωμά του. Είναι και οι βουκαμβίλιες στη βεράντα…

Από το καλοκαίρι του 2010 που γεννήθηκε η σκέψη η Οικία Σπέντσα να ανοίξει, κατά κάποιον τρόπο, στο κοινό συμβάλλοντας και οικονομικά στο πολιτιστικό έργο του Μουσείου, χρειάστηκε να περάσουν αρκετοί μήνες, ως τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, για να ξεκινήσει η ανακαίνισή της. Οι εργασίες διήρκεσαν ως τον Μάιο του 2011. Ετσι από το περασμένο φθινόπωρο το Μουσείο Μπενάκη την παραχωρεί για επιλεγμένες εκδηλώσεις – με ανάλογο αντίτιμο. Δείπνα, κοκτέιλ ή δεξιώσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν στους χώρους της οδού Κουμπάρη 2, κατόπιν σχετικής συνεννόησης, ενώ παρέχεται και η δυνατότητα χρήσης των σερβίτσιων που ανήκουν στο Μουσείο για γεύματα ή δείπνα στην τραπεζαρία της Οικίας.

Κεντήματα – ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει ένα του 17ου αιώνα από τα Ιωάννινα – με τουλίπες, πίνακες, κειμήλια, βάζα, μια σειρά από ελαιογραφίες και υδατογραφίες ελλήνων και ξένων ζωγράφων, ένας πίνακας με την υπογραφή του Νικολάου Γύζη, καθώς και πορτρέτα τόσο του Δαμιανού Κυριαζή όσο και του Αντώνη Μπενάκη κοσμούν τους τοίχους και τον χώρο. Επίσης, κεραμικά, ασημικά, πορσελάνες και κρύσταλλα – όλα τοποθετημένα με γούστο και φροντίδα, όπως θα έκανε μια σωστή οικοδέσποινα.

Σήμερα στους βοηθητικούς χώρους της Οικίας Σπέντσα στεγάζεται το Γραφείο των Φίλων του Μουσείου, ενώ μια σκάλα οδηγεί σε αποθηκευτικούς χώρους.