Ελενα Σύρακα: Το κορίτσι με τα σκουλαρίκια

Στην Αθήνα. Δεν είχα την παραμικρή καλλιτεχνική οικογενειακή παράδοση. Ο πατέρας μου μόνο – εμπορικός αντιπρόσωπος σε πρώτες ύλες τροφίμων – με ενθάρρυνε να χρησιμοποιώ περισσότερο τα χέρια μου αφού «έπιαναν» τα δικά του. Τελείωσα ένα μάλλον αυστηρό ιδιωτικό σχολείο έχοντας ολοκληρώσει ταυτόχρονα την πρώτη μου συλλογή κοσμημάτων και ρούχων. Εκείνα που είχα δημιουργήσει ειδικά για τα σαββατιάτικα πάρτι της εφηβικής μου ζωής… Πάει και τελείωσε, δεν θα απομνημόνευα ξανά τίποτα. Το μυαλό μου ήταν στη μόδα. Το μόνο που ήθελα ήταν να κάνω τις δικές μου επεμβάσεις στα φαντασμαγορικά πατρόν των 80s. Τελείωσα τη Σχολή Βελουδάκη και με το πρώτο βραβείο της Euromode Textila υπό μάλης κέρδισα μια θέση στην Esmod στο Παρίσι, όπου σπούδασα Ιστορία Κοστουμιού και Σχεδιασμό Κοσμήματος. Πρόεδρος της επιτροπής που μου έδωσε το δίπλωμα ήταν ο Paco Rabanne. Εδινε εντύπωση αυστηρού αλλά ήταν γλυκός. Δεν με εξέπληξε το ότι με «πέρασε». Ξέρετε, είμαι άνθρωπος με στόχους. Και όταν είμαι σίγουρη για κάτι, το πάω «all the way».

Σε μια Αθήνα που ζούσε την ψευδαίσθηση της οικονομικής ευφορίας της χρηματιστηριακής ανόδου. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 άρχισα να εμπορεύομαι τα κοσμήματα που έφτιαχνα. Αρχικά ήταν costume jewellery. Δεν άργησα να κάνω το δικό μου επιχειρηματικό άνοιγμα. Ανοιξα ένα κατάστημα στο Κολωνάκι αλλά σε δύο χρόνια έβαλα λουκέτο. Οχι για οικονομικούς λόγους. Τα κοσμήματά μου άρχισαν να γίνονται δημοφιλή και έπρεπε να κάνω περισσότερο δημόσιες σχέσεις στο μαγαζί παρά δουλειά στο εργαστήριο. Η γέννηση του γιου μου ήταν η χαριστική βολή.

Με όλα τα υλικά: αλουμίνια, τηλεφωνικά σύρματα, φτερά, δέρματα, μπρούντζο, πολύτιμες και ημιπολύτιμες πέτρες, όλα αυτά συνδυαστικά ή χωριστά. Μετά πήγα στο ασήμι και από το 2006 κατέληξα να δουλεύω μόνο χρυσό και πολύτιμες πέτρες. Από τεχνικής πλευράς το αποτέλεσμα είναι πολύ πιο άρτιο.

Πρόταση από το Μουσείο Μπενάκη να παρουσιάσω τη δουλειά μου πέντε χρόνια μετά την έκθεσή μου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Εχω συνεργασία στο πωλητήριο του κτιρίου της οδού Πειραιώς δύο χρόνια τώρα. Μου πρότειναν να κάνω μια ατομική έκθεση κοσμημάτων στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης αφήνοντας «ανοιχτό» το θέμα μου. Απάντησα ότι δεν θα μπορούσα να είχα καλύτερη πρόταση: θα δουλέψω αφού πρώτα μελετήσω τα εκθέματα του Μουσείου.

Να κάνω κοσμήματα σύγχρονα, μίνιμαλ, χωρίς πολλές διακοσμητικές λεπτομέρειες. Να υπάρχει δηλαδή μια επιρροή, αλλά να μην δεσπόζει όλο αυτό το αραβούργημα. Και έτσι προέκυψε αυτή η έκθεση. Εχουν γίνει 45 κομμάτια, δαχτυλίδια, βραχιόλια, σκουλαρίκια – αγαπάω ιδιαίτερα τα σκουλαρίκια – που παραλληλίζονται με συγκεκριμένα ισλαμικά εκθέματα. Η έκθεση απλώνεται και στους τέσσερις ορόφους του Μουσείου όπου βρίσκονται οι μόνιμες συλλογές. Τα κοσμήματα φιλοξενούνται σε απλές βιτρίνες στο κέντρο κάθε αίθουσας.

Με πάθος για την έκθεση και είμαι ενθουσιασμένη διότι έχουν γίνει κοσμήματα-γλυπτά. Δεν έχουν τον μουσειακό χαρακτήρα της βιτρίνας, το ομολογώ. Εχουν μια ελαφράδα.

Οτι στην εποχή της κρίσης είναι που ο κόσμος προσέχει περισσότερο πού θα διαθέσει τα χρήματά του – ζητάει την ποιότητα. Βλέπω ότι ο κόσμος επενδύει σε κάτι πολύτιμο, έστω και μικρό. Επειδή δεν έχω το επιχειρηματικό «μαμούνι» και είμαι «τρελός καλλιτέχνης», κοιτάζω πάντα το αισθητικό κομμάτι. Ναι, δουλεύω μόνο χρυσό και πολύτιμες πέτρες, όπως σας είπα. Δεν με ενδιαφέρει όμως να πουλήσω την πέτρα ή τα καράτια. Με ενδιαφέρει να πουλήσω τον σχεδιασμό μου. Τα κοσμήματά μου ξεκινούν από 90 ευρώ και φθάνουν ως τις 5.000-6.000. Ναι, και βέβαια τα φοράνε «επώνυμες» της Αθήνας. Φυσικά και μου αρέσει, σε ποιον δεν θα άρεσε;

Πως διαθέτω τον συνδυασμό των καλών δημόσιων σχέσεων και του ταλέντου. Είμαι τυχερή. Και βέβαια πιστεύω πως το γεγονός ότι με τον σύζυγό μου (σ.σ.: τον γνωστό επιχειρηματία Χρύσανθο Πανά) κινούμαστε στους χώρους της λεγόμενης «καλής Αθήνας» δίνει ώθηση στη δουλειά μου.

Τι θα απαντήσω στην ερώτησή σας αν με ενθουσιάζει πιο πολύ να δω ένα κόσμημά μου στο χέρι της κυρίας Λάτση ή ενός πελάτη που έκανε οικονομία για να το αγοράσει. Και τα δύο είναι σημαντικά για διαφορετικούς λόγους. Κατ’ αρχάς, όταν θα το φορέσει η κυρία Λάτση, οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρέφεται είναι σημαντικό να δουν ότι φοράει Elena Syraka και όχι ένα άλλο κόσμημα σχεδιαστή, ίσως από το εξωτερικό. Από την άλλη, θα εκτιμήσω αφάνταστα έναν άνθρωπο που από τις οικονομίες του έχει αγοράσει Elena Syraka διότι εκτιμά το σχέδιο και όλη τη δουλειά που έχω κάνει.