«Η γνωριμία με την πατρίδα είναι η γνωριμία με τις πληγές της» αναφέρει ο Γιάννης Ψυχοπαίδης με αφορμή την έκθεση έργων του «Αλφάβητο – Πατριδογνωσία – πληγές της Πατρίδας» που από τη Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου παρουσιάζεται στο Βερολίνο στους χώρους του πολιτιστικού ιδρύματος Χάινριχ Μπελ των οικολόγων-πρασίνων στη γερμανική πρωτεύουσα.
Μια αναδρομή σε έργα που δημιούργησε τα τελευταία 15 χρόνια αποτελεί η συγκεκριμένη έκθεση. Από τα «Κάτω Ακρα» (1996), στα «Μαθήματα Ιστορίας» (2000), στα «Πολιτικά Σταυρόλεξα» (2004), τα «24 Βιβλία – 24 Γράμματα» (1994), στο «Μεγάλο Νόστο» (2007), ως το πρόσφατο «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» (2011).
Λίγους μήνες μετά την τελευταία του έκθεση στην Galerie im Kornerpark του Βερολίνου, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης επιστρέφει και πάλι στην πόλη που εγκαταστάθηκε και εργάστηκε για πολλά χρόνια μετά το τέλος των σπουδών του στο Μόναχο. Με την τελευταία του έκθεση ο γνωστός εικαστικός και καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών κάνει φανερές και συνειδητές αναφορές στην ελληνική Ιστορία, την κλασική αρχαιότητα και τη σύγχρονη Ελλάδα. Ομως υπάρχουν και ευρύτερες αναφορές σε ζητήματα Ιστορίας, Ιδεολογίας, Ιστορικής Ταυτότητας, αναφορές και σχόλια στην Ιστορία της Τέχνης, ζητήματα μειονοτήτων που αφορούν γενικότερα την ανθρώπινη συνθήκη, τις κοινωνικές διακρίσεις και τις κοινωνικές ανισότητες, τα τραύματα των πολέμων και τον «εγκληματικό διασυρμό του ανθρώπινου είδους» όπως λέει η ίδιος. Γι’ αυτό και ο υπότιτλος της έκθεσης: «Πατρι-δογνωσία/Πατριδο-πληγή».
Στο κέντρο, μάλιστα, της πολυπρόσωπης και πολυμορφικής σύνθεσης των έργων του «Μεγάλος Νόστος» και «Αλφάβητο» βρίσκεται σχεδόν κρυμμένη μια εικόνα που αναπαριστά την αρπαγή της Ευρώπης. «Ισως εδώ να βρίσκεται το ανοιχτό ερώτημα και ζητούμενο αυτής της εικαστικής πρότασης» μας λέει ο Γιάννης Ψυχοπαίδης. Το ζήτημα που καλείται οδυνηρά να απαντήσει η Ελλάδα είναι μαζί και κυρίως ευρωπαϊκό ζήτημα και ζητούμενο: η Ελλάδα πρέπει να ξαναβρεί και να διαφυλάξει την ευρωπαϊκή της ταυτότητα μέσα σε μια Ευρώπη της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Και ίσως θα πρέπει όλοι μαζί οι Ευρωπαίοι να μάθουμε από την αρχή ένα νέο «Αλφάβητο» των λησμονημένων αξιών, το Αλφάβητο των κοινών οραμάτων στο πείσμα της βαρβαρότητας που επελαύνει και πληγώνει βαθιά τον σημερινό άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του».
Και στη συνέχεια αναρωτιέται: «Πώς μπορεί να αντιδράσει κανείς σε αυτή τη λαίλαπα μέσα σε μια γενικευμένη κρίση, με πλήρως απαξιωμένους «πολιτικούς» και «πολιτική» και με τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας να κουβαλούν βαρύτατες ευθύνες για τη σημερινή κατάντια; Ισως με τον ποιητικό τρόπο του Μιχάλη Γκανά: «Φέρτε τους άρχοντες να ευθυμήσουμε λιγάκι. Να θυμηθούμε τις ευθύνες μας»…».
Σύμφωνα με τον εικαστικό, «αυτοί που κυβέρνησαν τον τόπο, _ άλλος με την πράξη του κι άλλος με την ανοχή του _ τον κατάντησαν ένα ξέφραγο αμπέλι ανομίας, αυθαιρεσίας και ατιμώρητης διαφθοράς. Και μέχρι σήμερα, αποκομμένοι από την κοινωνία και τις οδύνες της, υποκριτικοί, μοιραίοι αλλά όχι άβουλοι συνεχίζουν τον νέο τους ρόλο, δηλαδή αυτόν του σωτήρα».
Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, τέλος, βλέπει έναν κίνδυνο για τον οποίο κρούει τον κώδωνα: «Με τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και τη βαθιά δυσπιστία του πολίτη προς το πολιτικό σύστημα και τους έμμεσους και άμεσους στυλοβάτες του, η συνέχεα κινδυνεύει να γραφεί από το χέρι ενός επικίνδυνου εθνικισμού και ενός εξίσου επικίνδυνου αντι-ευρωπαϊσμού».
Η έκθεση «Αλφάβητο – Πατριδογνωσία – πληγές της Πατρίδας» του Γιάννη Ψυχοπαίδη στους χώρους του πολιτιστικού ιδρύματος Χάινριχ Μπελ των οικολόγων-πρασίνων στο Βερολίνο θα διαρκέσει ως τις 23 Φεβρουαρίου.
