Στα «Εκατό χρόνια μοναξιά» του κολομβιανού νομπελίστα (1982) Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες μια γυναίκα βγαίνει να απλώσει τη μπουγάδα της και ξαφνικά αρχίζει να πετάει. Γενικώς τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται στα βιβλία του μεγάλου συγγραφέα του λεγόμενου «μαγικού ρεαλισμού», η πραγματικότητα αποκτά σουρεαλιστικές διακλαδώσεις και ονειρικές διαστάσεις. Το έργο του Μάρκες, που έχει εργαστεί στα νιάτα του ως δημοσιογράφος, αφορά κατά κύριο λόγο την πατρίδα του την Κολομβία. Εχει διαβαστεί ωστόσο και έχει αγαπηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο.
Αυτή την εβδομάδα το βιβλίο του «Η είδηση μιας απαγωγής» (στα ελληνικά απ’ τις εκδόσεις Λιβάνη) που εξέδωσε το 1996 έχει γίνει ανάρπαστο στην Τεχεράνη, την πρωτεύουσα του Ιράν. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί, που βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό από το καθεστώς της χώρας στην οποία πρωθυπουργός είναι ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, είπε ότι η περιγραφή των απαγωγών από τον Μάρκες, στις οποίες προέβη το καρτέλ ναρκωτικών του Πάμπλο Εσκομπάρ στην Κολομβία των αρχών της δεκαετίας του 1990, αντανακλούν με ακρίβεια αυτό που βιώνει και ο ίδιος σήμερα.
Ο Μουσαβί και ο έτερος ηγέτης της μετριοπαθούς και μεταρρυθμιστικής αντιπολίτευσης στο Ιράν Μεχντί Καρουμπί, τέθηκαν υπό κατ’ οίκον περιορισμό από τα μέσα του προηγούμενου Φεβρουαρίου, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στους δρόμους, τις οποίες το καθεστώς είχε κηρύξει παράνομες και κατέπνιξε με εκτεταμένη αστυνομική βία. Εκτοτε και οι δυο έχουν περιορισμένη επικοινωνία με τον έξω κόσμο.
Ωστόσο, επετράπη στον Μουσαβί την προηγούμενη εβδομάδα να συναντηθεί για λίγο με τις κόρες του για πρώτη φορά ύστερα από επτά μήνες, πάντα υπό την επιτήρηση των αρχών. «Αν θέλετε να μάθετε πως είναι η κράτησή μου, διαβάστε το βιβλίο του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες «Η είδηση μιας απαγωγής»» είπε ο Μουσαβί στις κόρες του. Τα λόγια του εξαπλώθηκαν γρήγορα μέσα απ’ την τεράστια διαδικτυακή κοινότητα του Ιράν και εκατοντάδες υποστηρικτές του έσπευσαν ν’ αναζητήσουν το βιβλίο. Δημιουργήθηκαν σειρές σε μερικά βιβλιοπωλεία και μέσα σε λίγες μέρες τα αντίτυπα του βιβλίου εξαφανίστηκαν!
«Μου πήρε μερικές ώρες να βρω ένα αντίτυπο του βιβλίου» είπε ένας ιρανός δημοσιογράφος. «Ηταν εκπληκτικό να βλέπεις ουρές στα βιβλιοπωλεία από ανθρώπους που περίμεναν να αγοράσουν το βιβλίο λες και είχε μόλις κυκλοφορήσει ο καινούργιος Χάρι Πότερ!» κατέληξε. Τουλάχιστον δέκα μεγάλα βιβλιοπωλεία στην Τεχεράνη είπαν στον ανταποκριτή του βρετανικού «Guardian» ότι έχουν ξεπουλήσει. «Δεν μας έχουν μείνει καθόλου αντίτυπα. Τα πούλησα όλα την προηγούμενη εβδομάδα» δήλωσε έκπληκτος ένας βιβλιοπώλης «και δεν γνωρίζω γιατί συνέβη αυτό».
«Η είδηση μιας απαγωγής» είναι ένα μη-μυθοπλαστικό αφήγημα του Μάρκες στο οποίο περιγράφει πώς το καρτέλ ναρκωτικών του Μεντεγίν του Πάμπλο Εσκομπάρ απήγαγε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 επιφανή πρόσωπα της δημόσιας ζωής της Κολομβίας, πολιτικούς και δημοσιογράφους. Στη σελίδα του 83χρονου συγγραφέα στο facebook αναρτήθηκε ένας σύνδεσμος με το εν λόγω χρονικό όπως το περιγράφει στο προσωπικό του ιστολόγιο ένας ιρανός δημοσιογράφος.
Οι υποστηρικτές του Μουσαβί δημιούργησαν μια σελίδα στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης με τον τίτλο «Η είδηση μιας απαγωγής, ένας πρόεδρος υπό κράτηση» όπου οι αναγνώστες στέλνουν (και μοιράζονται) αποσπάσματα του βιβλίου. Ορισμένες ιστοσελίδες έχουν αναρτήσει τη μετάφραση του βιβλίου στα φαρσί και ο καθένας μπορεί να το διαβάσει δωρεάν. Οι υποστηρικτές των Μουσαβί και του Καρουμπί μιλούν για «απαγωγές» και έχουν καλέσει τα Ηνωμένα Eθνη να διερευνήσουν την εξαφάνισή τους. Πιστεύουν ότι ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει άμεση ανάμειξη στον κατ’ οίκον περιορισμό που τους επεβλήθη χωρίς καμία δικαστική διαδικασία.
Υπενθυμίζεται ότι το συντηρητικό καθεστώς του Ιράν απαγόρευσε την επανέκδοση του τελευταίου μυθιστορήματος του «Γκάμπο» – όπως αποκαλείται συχνά ο συγγραφέας – «Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου», χαρακτηρίζοντας την έκδοση του βιβλίου «λάθος», σύμφωνα με την απολογία εκπροσώπου του υπουργείου Πολιτισμού.