Μπορεί να στενοχώρησε πολλούς ο θάνατος της Εϊμι Γουάινχαουζ , κανέναν όμως δεν ξάφνιασε. Ολες αυτές οι υποκρισίες που γράφτηκαν και ακούστηκαν τις τελευταίες ημέρες μόνο ως απεχθές διακοσμητικό αμπαλάζ στο μνήμα μιας σημαντικής τραγουδίστριας αξίζει να ιδωθούν. Ποιος δεν μπορούσε να αντιληφθεί την επερχόμενη αυτοκτονία του Ιαν Κέρτις των Joy Division βλέποντάς τον να τραγουδά το «Ceremony» στις 2 Μαΐου του 1980 στο Chamberlain Ηall του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ; Ακόμη, πόσο αδιανόητος μπορεί να ήταν ο θάνατος της Τζάνις Τζόπλιν για όσους παρακολουθούσαν τη σύντομη ζωή της: στην ανανεωμένη κόπια του «Woodstock», που κυκλοφόρησε σε DVD πριν από μερικά χρόνια, τραγουδά το «Work me, Lord» υπό την επήρεια ηρωίνης. Και μοιάζει να βρίσκεται σε άλλον πλανήτη…
Μερικά πράγματα πρέπει απλώς να τα παίρνουμε απόφαση: οι σπουδαίοι καλλιτέχνες δεν είναι σαν εμάς. Τυχαίνει κάποιοι να παίρνουν ναρκωτικά ή να κατεβάζουν τόνους αλκοόλ γιατί έτσι ξεπερνούν την υπέρμετρη ευαισθησία τους. «Αν δεν έχω κάνει κάτι, δεν μπορώ να το βάλω σε ένα τραγούδι. Πρέπει να είναι αυτοβιογραφικό.Είναι κάτι σαν εξορκισμός. Στα τραγούδια μου βγάζω την ψυχή μου. Αν δεν είχα αυτό το μέσο έκφρασης, θα ήμουν χαμένη» είχε πει σε ανύποπτο χρόνο η Εϊμι. Προφανώς κάτι παραπάνω ήξερε…
Οσοι λατρεύουν το κύκνειο άσμα της Μπίλι Χόλιντεϊ «Lady Ιn Satin», θεωρώντας το το καλύτερο άλμπουμ της καριέρας της, αντιλαμβάνονται ίσως καλύτερα την αξία του «Βack Τo Βlack» της Εϊμι Γουάινχαουζ. Εκεί που η Μπίλι χρειάστηκε μια ζωή, περνώντας από την πορνεία στα ναρκωτικά και στη φυλακή, για να παρουσιάσει την πιο ολοκληρωμένη πρότασή της, η Εϊμι, μόλις τρία χρόνια μετά το πρώτο άλμπουμ της, το σχετικά συμβατικό «Frank», έδειχνε μεταλλαγμένηως προσωπικότητα και ως τραγουδίστρια. Και σε πείσμα όσων περίμεναν να ακούσουν μια νέα, τρίτη δουλειά της, εκείνη την άφηνε διαρκώς στην άκρη, για τη στιγμή που θα άκουγε μέσα της την κατάλληλη φωνή ώστε να προχωρήσει.
Το πιο εύκολο που θα μπορούσε να κάνει ήταν να μπει στο στούντιο μαζί με τον παραγωγό-«Μίδα» Μαρκ Ρόνσον και να επαναλάβει τον θρίαμβο. Αντιθέτως, εκείνη προτίμησε να αναλωθεί στην ασύστολη χρήση κρακ, σε συνδυασμό πάντα με αλκοόλ, και να ζήσει τους έρωτές της αδιαφορώντας αν κατ΄ αυτόν τον τρόπο έδινε τροφή στα ταμπλόιντ. Και βεβαίως θα την υποτιμούσαμε αν πιστεύαμε ότι μόνο το ακραίο lifestyle της τη διατηρούσε στην επικαιρότητα…
Η Εϊμι Γουάινχαουζ ήταν η τελευταία σπουδαία τραγουδίστρια. Πήγε κόντρα σε μια εποχή όπου όλα κονσερβοποιούνται μέσα στην απεραντοσύνη του Ιnternet και κατάφερε να ηχογραφήσει το τελευταίο, χρονικώς, κλασικό ποπ άλμπουμ. Μικρό σε διάρκεια (34:55 λεπτά), όπως τα (πολύ) παλιά άλμπουμ βινυλίου. Οσο για την επιστροφή της σε ήχους των δεκαετιών του ΄50 και του ΄60, δικαιολογούνταν από το γεγονός ότι, όπως συνήθιζε να λέει, η ίδια δεν έβρισκε τίποτε κοινό με τα κορίτσια της γενιάς της. Σε συνεργασία με τον Μαρκ Ρόνσον δημιούργησαν έναν ήχο πολύ κοντά στις θηριώδεις παραγωγές που έκανε ο Φιλ Σπέκτορ για τις Ronettes και ο Τζορτζ «Σάντοου» Μόρτον για τις ShangriLas στα μέσα του ΄60. Αλλωστε η Εϊμι υιοθέτησε και το κοριτσίστικο λουκ εκείνης της εποχής, προσδίδοντάς του όμως μια πιο καρτούν διάσταση, δύσκολα αντιγράψιμη. Οπως δύσκολα αντιγράφεται και η μουσική της.
Από το 2006 και μετά η μουσική βιομηχανία άλλαξε ρότα. Δεκάδες υποψήφιες διάδοχοι της Γουάινχαουζ έκαναν την εμφάνισή τους, χωρίς καμία τους να πλησιάσει τη δική της αίγλη.
Δίχως αυτήν δεν θα υπήρχε ούτε Ντάφι ούτε Αντέλ, και φυσικά δεν θα είχε επανέλθει στο προσκήνιο η μυθική φιγούρα της αμερικανικής μουσικής Γουάντα Τζάκσον, η οποία και διασκεύασε στο τελευταίο άλμπουμ της το τραγούδι της Εϊμι «Υou Κnow Ι΄m Νo Good». Ακόμη και η αυτού μεγαλειότης ο Πρινς, ο οποίος σπανίως διασκευάζει τραγούδια άλλων και δη νεότερων, δεν μπόρεσε να μείνει ασυγκίνητος στο «Love Ιs Α Losing Game»: παρά τις απεγνω σμένες προσπάθειές της να ηχογραφήσει ένα νέο άλμπουμ αλλά και τη σχεδόν μόνιμη αδυναμία της να ολοκληρώσει μία συναυλία, το κοινό αδημονούσε να ακούσει έστω και κάτι παραπλήσιο στον ήχο της Εϊμι Γουάινχαουζ. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο στην καριέρα της είναι ότι υπήρξε γέννημαθρέμμα της μουσικής βιομηχανίας. Απλώς, στην πορεία… της ξέφυγε. Μεγαλωμένη στο Σάουθγκεϊτ του Βόρειου Λονδίνου, η Εϊμι διχάστηκε από πιτσιρίκα ανάμεσα στη δισκοθήκη του μπαμπά της, στα τραγούδια της Ντάινα Ουάσιγκτον, της Σάρα Βον και του Φρανκ Σινάτρα, και στο χιπ-χοπ- χωρίς παράλληλα να κρύβει την αγάπη της για τη Μαντόνα, με το «Ιmmaculate Collection» να αποτελεί το σάουντρακ των προεφηβικών χρόνων της. Στα 16 της την εντόπισε ο δημιουργός του «Ρop Ιdol» Σάιμον Φούλερ. Ακούγοντας τη φωνή της σε κάποια πρώιμα ηχογραφημένα δείγματα, θεώρησε ότι είχε βρει την ιδανική τραγουδίστρια για το τζαζ-ποπ crossover ύφος που κυριαρχούσε εκείνη την περίοδο, όχι μόνο στη Βρετανία αλλά και στον υπόλοιπο πλανήτη. Κρίνοντας το πρώτο άλμπουμ, «Frank», εκ των υστέρων, αναγνωρίζει κανείς ότι παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, σε τίποτε όμως δεν φανερώνει… τα μελλούμενα: λίγη τζαζ, λίγη νεο-σόουλ, αιχμές από χιπ-χοπ στην παραγωγή, με αρκετά από τα τραγούδια να είναι γραμμένα από την ομάδα που φρόντιζε το ρεπερτόριο των Sugababes και της Κάιλι Μινόγκ.
Το τολμηρό, εξαιρετικό σινγκλάκι «Fuck me Ρumps» αποτελούσε ίσως την εξαίρεση, ως δείγμα του αυθάδικου, μποέμ στυλ που θα ακολουθούσε η Εϊμι στα επόμενα χρόνια- η σχέση της άλλωστε με τον μετέπειτά σύζυγό της θα μπορούσε κάλλιστα να περιγράφεται σε αυτό το τραγούδι. Καλά έκανε η Εϊμι και δεν εμφανιζόταν στις διάφορες κοσμικές συναθροίσεις. Στις λιγοστές άλλωστε όπου τόλμησε να εμφανιστεί την παρουσίαζαν σχεδόν σαν άνθρωπο-ελέφαντα. Δικαίως είχε «κράξει» τον Μπόνο την ώρα που μιλούσε- ποιος δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση της;- σε απονομή βραβείων φωνάζοντάς του «Σκάσε! Χέστηκα για το τι λες». Εγιναν και πολλά άλλα βέβαια μέσα στα πέντε χρόνια που ακολούθησαν την κυκλοφορία του «Βack Τo Βlack». Η τραγουδίστρια εθεάθη να κυκλοφορεί χτυπημένη, φασκιωμένη με γάζες, να παίρνει κρακ, να πέφτει ξερή επί σκηνής ή να αδυνατεί να αρθρώσει σωστά τους στίχους των τραγουδιών της.
Στα περισσότερα βίντεο από συναυλίες της που υπάρχουν στο YouTube η εικόνα δεν απέχει πολύ από τις παραπάνω περιγραφές. Με εξαίρεση τη συναυλία της στο Sheperd΄s Βush Εmpire και κυρίως την ερμηνεία κατά την απονομή του Μercury Ρrize το 2007 στο υπέροχο «Love Ιs Α Losing Game»- μια από τις πιο ευαίσθητες στιγμές της καριέρας της. Εκεί αντιλαμβάνεται κανείς απολύτως το μεγαλείο του ταλέντου της. Και αναρωτιέται πόσα θα μπορούσε να προσφέρει ακόμη αν είχε μεγαλύτερο αυτοέλεγχο. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με όλους τους σπουδαίους που φεύγουν πρόωρα;
* «Θα ήμουν ο τύπος της γραμματέως που θα της έλεγαν “Εϊμι,φτιάξε μου ένα φλιτζάνι τσάι”. Οχι “άντε γαμήσου”».* «Δεν βρίσκομαι εδώ για να γίνω διάσημη,αλλά γιατί θέλω να ανταγωνιστώ τον εαυτό μου.Αν όλα γίνουν λάθος,θα μου μείνει η μουσική μου». * «Υπάρχουν κάποιες βραδιές πραγματικά καλές,αλλά και τότε το τραβάω στα άκρα και καταστρέφω τη βραδιά του φίλου μου. Είμαι μια σκατοκέφαλη μπεκρού». * «Δεν ενδιαφέρομαι για τίποτε και δεν έχω μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μου.Δεν νομίζω ότι ο κόσμος νοιάζεται για εμένα.Εκανα ένα άλμπουμ για το οποίο είμαι υπερήφανη και αυτό είναι όλο». * «Δεν ακούω πολλή νέα μουσική. Μου αρέσουν τα παλιά τραγούδια. Δεν ακούω λευκή μουσική. Δεν θα μπορούσα να σου πω ένα τραγούδι των Led Ζeppelin ή των Ρink Floyd». * «Γράφω τραγούδια επειδή έχω ανάγκη να προκύψει κάτι καλό μέσα από κάτι κακό. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι θα πεθάνω αν δεν γράψω αυτό που αισθάνομαι».
1. Η Εϊμι Τζέιντ Γουάινχαουζ γεννιέται στις 14 Σεπτεμβρίου του 1983 στο Σάουθγκεϊτ του Βόρειου Λονδίνου.
2. Σε ηλικία δώδεκα ετών σχηματίζει με μια φίλη της ένα ραπ ντουέτο. Λίγο αργότερα αποκτά μια κιθάρα και αρχίζει να παίζει τα πρώτα σόουλ τραγούδια της.
3. Σπουδάζει στο Βrit School στο Κρόιντον, μαζί με τις Κέιτι Μέλουα, Αντέλ, Κέιτ Νας και Λιόνα Λούις. 4.
5. Το 2006 κυκλοφορεί το «Βack Τo Βlack». Ως σήμερα έχει πουλήσει περισσότερα από 10 εκατομμύρια αντίτυπα. 6.
7. Την ίδια χρονιά παντρεύεται τον Μπλέικ Φίλντερ-Σίβιλ. Χωρίζουν έπειτα από δύο άκρως περιπετειώδη χρόνια συμβίωσης.
8. Τον Δεκέμβριο του 2007 τη βλέπουν να κυκλοφορεί ξυπόλυτη, φορώντας μόνο το σουτιέν της, στους δρόμους του Λονδίνου.
9. Το 2011 επιστρέφει με σχέδια για νέα περιοδεία. Η τουρνέ διακόπτεται άδοξα ύστερα από την εμφάνιση-φιάσκο στο Βελιγράδι, όπου η Εϊμι δεν μπορεί όχι μόνο να τραγουδήσει αλλά ούτε να σταθεί στα πόδια της. Η πολυαναμενόμενη εμφάνισή της στην Αθήνα στις 22 Ιουνίου ακυρώνεται.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
