Τα πάντα ξεκινούν από μια ιδέα. Ο συγγραφέας Χρήστος Χρυσόπουλος (γεν. 1968) σκέφτηκε πριν από μερικά χρόνια να στήσει μια πρωτότυπη λογοτεχνική «διεθνή» στο κέντρο της Αθήνας, στο Dasein Philosophy Cafe στην πλατεία των Εξαρχείων.
Το 2008, μαζί με την Αλεξάνδρα Μπούχλερ, διευθύντρια του ευρωπαϊκού δικτύου Literature Across Frontiers, το ΕΚΕΜΕΛ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης και Λογοτεχνίας) και τον πολυχώρο που βρίσκεται στην οδό Σολωμού, δημιούργησαν το μοναδικό φεστιβάλ στην Ελλάδα που φιλοξενεί σε σταθερή βάση νέους ξένους συγγραφείς στην πρωτεύουσα και τους φέρνει σε επαφή με νέους έλληνες συγγραφείς και καλλιτέχνες.
«Προτιμώ τον όρο συνάντηση, και όχι φεστιβάλ με τη στενή έννοια του όρου, προσπαθούμε να κάνουμε κάτι που δεν είναι τόσο, ας πούμε, ιδρυματικό» μας λέει ο συγγραφέας για αυτή την προσπάθεια που βλέπει τη λογοτεχνία σαν ένα απελευθερωμένο δίκτυο που αγγίζει όλες τις τέχνες στο επίπεδο ενός ζωντανού αστικού δρώμενου με πολύ ευρύτερες διαστάσεις.
Εφέτος είναι η τέταρτη χρονιά για το DaseinFest International Literary Festival με συμμετέχοντες και συμμετέχουσες από την Ελλάδα (Αθήνα, Εδεσσα, Θεσσαλονίκη), την Πολωνία, τη Βρετανία και την Φιλανδία σ’ ένα πενθήμερο πρόγραμμα, από τις 4 έως τις 8 Μαϊου 2011, που συμπίπτει με τη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου στη συμπρωτεύουσα.
«Σκοπός μας είναι να πάρουμε μια ιδέα για την τρέχουσα, την πολύ σύγχρονή μας λογοτεχνία από άλλες χώρες. Τα έργα των ξένων συμμετεχόντων (εφέτος δέκα οκτώ) μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά μ’ αυτή την ευκαιρία, πράγμα που ευνοεί και τους σπουδαστές της μετάφρασης και τους συγγραφείς που βλέπουν πώς λειτουργεί μια άλλη γλώσσα. Θέλουμε τη ζωντανή «συνομιλία» ξένων και ελλήνων συγγραφέων. Μάλιστα οι επισκέπτες από το εξωτερικό έρχονται μια εβδομάδα νωρίτερα στην Αθήνα και μετά το πέρας των εκδηλώσεων, αν το επιθυμούν, μπορούν να φιλοξενηθούν στο “Σπίτι της λογοτεχνίας” στην Πάρο. Ετσι επιτυγχάνουμε πολλά και σε προσωπικό επίπεδο» εξηγεί ο συγγραφέας.
«Η λογοτεχνία έρχεται σε επαφή με άλλες τέχνες, όπως τα εικαστικά ή ο κινηματογράφος, μέσα από διάφορα workshops και στη βάση της καλλιέργειας του λόγου, σ’ όλες τις εκδοχές του. Ολες οι τέχνες, άλλωστε, δομούν αφηγήσεις. Η λογοτεχνία βγαίνει από το πλαίσιο του τυπωμένου χαρτιού» – όπως διευκρινίζει ο Χρήστος Χρυσόπουλος- και λαμβάνει πολυμεσικές διαστάσεις, μεταξύ άλλων, με δίγλωσσες αναγνώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, κινηματογραφικές προβολές, καλλιτεχνικές performances αλλά και συζητήσεις με το κοινό το οποίο μπορεί να παρακολουθήσει όλες αυτές τις δράσεις δωρεάν.
Οι έλληνες συγγραφείς και καλλιτέχνες παρουσιάζουν ένα work in progress (ένα έργο εν εξελίξει) ή κάτι ειδικά προορισμένο για το φεστιβάλ. Εφέτος θα παρουσιαστούν κείμενα που ακόμη είναι αδημοσίευτα με τους συμμετέχοντες να ανοίγουν έτσι το εργαστήρι της δουλειάς τους πριν ακόμη αυτή ολοκληρωθεί.
«Δεν έχουμε την επιδίωξη ενός τελειωμένου έργου. Είναι κάτι σαν πειραματικό εργαστήριο. Πρόκειται για ένα παιχνίδι, πλην όμως σοβαρό, ώστε να «βγαίνει» ο καθένας από μας έξω απ’ τους τρόπους με τους οποίους δουλεύει, να διακινδυνεύσει το διαφορετικό» τονίζει ο συγγραφέας με την πλούσια θεωρητική λογοτεχνική σκευή, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια διαδικασία αλληλεπίδρασης που παράγεται και επιτόπου.
«Είναι ένας χώρος για τους άλλους πάντα», εικαστικούς καλλιτέχνες, δοκιμιογράφους, ποιητές, «που πυροδοτεί ένα διάλογο για το πώς αντιλαμβανόμαστε αυτό που κάνουμε και σε ποιό χώρο ζούμε. Το Dasein βρίσκεται στα Εξάρχεια που έχουν μια σημειολογία και μια ατμόσφαιρα που ευνοεί να βλέπεις πώς η τρέχουσα πραγματικότητα “γράφεται” γύρω μας με χρήσεις του δημόσιου χώρου όπως τα γκράφιτι ή τα συνθήματα».
Το Dasein Fest επιμελείται κάθε χρόνο ένα σύντομο αφιέρωμα στους προσκεκλημένους συγγραφείς σε συνεργασία με το περιοδικό Εντευκτήριο του Γιώργου Κορδομενίδη. Επιπλέον, συνεργάζεται με φεστιβάλ και εκθέσεις βιβλίου στην Ευρώπη και την Ελλάδα, με ελληνικά πανεπιστήμια, φορείς όπως το ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου) και το Βρετανικό Συμβούλιο, περιοδικά και e-zines, πρεσβείες και πολιτιστικούς οργανισμούς. «Είχαν έρθει τα προηγούμενα χρόνια χωρίς να το ξέρουμε, με απλά ρούχα, οι πρέσβεις της Ουγγαρίας και της Λετονίας στο Dasein. Δεν ξέρω αν έχει ξανακατέβει πρέσβης στα Εξάρχεια» υπογραμμίζει ο συγγραφέας χαριτολογώντας.
Τον ρωτάμε γιατί να συμμετάσχει κάποιος σε αυτή τη συνάντηση. «Θέλουμε να προσεγγίζουμε τα πράγματα και μ’ ένα πνεύμα ελαφρότητας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μιλάμε για κάτι σοβαρό. Το βλέπω λίγο σαν “πολιτισμικό” τουρισμό, μια διέξοδο που μπορεί να σου δοθεί από τις τέχνες μέσα στην πόλη για ένα δίωρο, λ.χ. πριν βγεις για το ποτό με τους φίλους σου. Είναι μια ανοιχτή πόρτα. Ο κόσμος μπαίνει, παίρνει αυτό που νομίζει ότι τον ενδιαφέρει και του μένει κάτι, ικανοποιείται θέλω να πιστεύω, ένα είδος διανοητικής περιέργειας».
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος ετοιμάζεται να ολοκληρώσει μια σειρά από κείμενα που συσχετίζουν την εικόνα και την περιπλάνηση μέσα στο αστικό τοπίο. «Το κάθε βιβλίο για μένα είναι ένα πεδίο ενδιαφερόντων» λέει ο συγγραφέας κάτι που μπορεί κανείς να καταλάβει στο ιστολόγιο που λειτουργεί ως συμπληρωματικό «ανοιχτό» αρχείο για την επανέκδοση της πρώτης του νουβέλας («Ο βομβιστής του Παρθενώνα», Καστανιώτης, 2010) που πρωτοκυκλοφόρησε το 1996 από τις εκδόσεις Ανατολικός και στην οποία ένας σαμποτέρ αρχαιοτήτων ανατινάζει το μνημείο στον αέρα.
Ο συγγραφέας ζει στον Νέο Κόσμο. «Οταν βγαίνω στο μπαλκόνι του σπιτιού μου, στα δεξιά, φαίνεται ο Παρθενώνας. Μου προξενούσε πάντα ενδιαφέρον η αμφιβολία, αυτή η αίσθηση που μου προκαλεί η παρουσία του. Ανοιγα το παράθυρο για να δω αν ήταν ακόμα εκεί» καταλήγει ο Χρήστος Χρυσόπουλος εξηγώντας το πλέγμα των συμβολικών αναφορών που εξακολουθεί να διαχειρίζεται. Το προηγούμενο μυθιστόρημά του «Η λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζάκσον» (Καστανιώτης, 2008) τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών το 2009.
Στους διαδικτυακούς τόπους www.daseinfest.blogspot.com και www.dasein.gr υπάρχουν όλες οι επιμέρους πληροφορίες για το πρόγραμμα των εκδηλώσεων και τους συμμετέχοντες.