Οι φωνές πολλές, αλλά στην ουσία μία. Μια φωνή που βγαίνει από αθώες παιδικές ψυχές, έξι έως δεκαπέντε ετών. Μια φωνή που ενώνει πολιτισμούς και ιδιαιτερότητες. Και τώρα έχει την ευκαιρία να ακουστεί πιο δυνατά από ποτέ. Το πρωί της Κυριακής, 13 Μαρτίου, όταν το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα υποδεχτεί, στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Η ανθρώπινη φωνή» την πολυπολιτισμική «Χορωδία της Ουτοπίας».
Θα τραγουδήσουν Μάνο Λοίζο, θα παρασύρουν το κοινό σε ρυθμούς Αντριου Λόιντ Βέμπερ αλλά και τζαζ. Κυρίως όμως, θα δείξουν πώς κατάφεραν να ξεπεράσουν διαφορετικές εθνικότητες και πολιτισμούς μέσα από τις νότες. Διότι ακριβώς είναι η μουσική που επέλεξε η Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για να ενισχύσει τη μάχη της κατά του ρατσισμού. Με αυτή, η μη κυβερνητική οργάνωση – γνωστή και ως «Πλειάδες» – μίλησε στα παιδιά των μεταναστών, καλώντας τους να ενώσουν τις ιδιαιτερότητές τους σε μία φωνή. Και εκείνοι ανταποκρίθηκαν. Δέχθηκαν να γίνουν μέλη μιας πρωτότυπης χορωδίας που έχει σκοπό να κερδίσει ακόμη και τις πιο ξενοφοβικές καρδιές.
Ο λόγος που τη λένε χορωδία της Ουτοπίας είναι προφανής. «Και ένα από τα κριτήρια εισδοχής των παιδιών, εκτός από την δυσχερή οικονομική κατάσταση, είναι να μην έχουν την αίσθηση της πατρίδας» μας εξηγεί η πρόεδρος της οργάνωσης και δικηγόρος, Ηλέκτρα – Λήδα Κούτρα. «Ξεριζωμένα από εμπόλεμες ζώνες, από τη χώρα καταγωγής τους, μέσα τους έχουν μία σύγχυση για το ποιος είναι ο τόπος τους. Αυτή η προσπάθεια επομένως, φιλοδοξεί να δώσει έναν τόπο σε αυτά τα παιδιά, και να ζήσουν σε συνθήκες αρμονίας και συνύπαρξης» συμπληρώνει η «μητέρα» ουσιαστικά του αξιέπαινου εγχειρήματος το οποίο εμπνεύστηκε λίγο πριν το τέλος του 2009.
Προηγουμένως την ίδια είχε εμπνεύσει το «Ελ Σιστέμα» το διάσημο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Βενεζουέλα που ίδρυσε ο Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου, για να μεταμορφώσει παιδιά από φαβέλες, σε διάσημους μουσικούς. «Ζώντας όμως καθημερινά με πρόσωπα που είναι πραγματικά εξαθλιωμένα, όπως και τα παιδιά στη Βενεζουέλα, και δεδομένου ότι δύσκολα βλέπεις ελληνόπουλα σε πραγματική εξαθλίωση, συνειδητοποίησα ότι αντίστοιχη προσπάθεια θα μπορούσε να γίνει μόνο με μετανάστες και πρόσφυγες» διευκρινίζει η Ηλέκτρα Κούτρα φανερώνοντας ότι πρόκειται για μία εναλλακτική, ελληνική πρόταση.
Η αρχική ιδέα θα γινόταν πράξη όταν η πρόεδρος της «Δράσης» θα μοιραζόταν τις σκέψεις της με τον πιανίστα Νίκο Λαλιώτη. Δεν θα ήταν ο μόνος που θα ενθουσιαζόταν. Η προσπάθεια, «πολύ γρήγορα πλαισιώθηκε από σημαντικούς μουσικούς» όπως λέει και ο ίδιος, υπεύθυνος του μουσικού τμήματος της «Δράσης» και διευθυντής πλέον της «Χορωδίας της Ουτοπίας». Πράγματι, δημιουργήθηκε μία αρμόδια καλλιτεχνική επιτροπή με επικεφαλής τον Γιώργο Πέτρου και άλλα λαμπερά ονόματα όπως Νίκος Αθηναίος, Θανάσης Αποστολόπουλος, Ειρήνη Καραγιάννη, Μαίρη – Ελεν Νέζη, Ηλίας Σακαλάκ και ο σκηνογράφος Πάρις Μέξης.
Εμελλε να ενημερωθούν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι θα λάμβαναν το ελπιδοφόρο μήνυμα μέσα από διαπολιτισμικά σχολεία και κοινότητες, ειδικά για μετανάστες περιοδικά και «οπουδήποτε μπορούσαμε να βρούμε αντίκρισμα» σύμφωνα με την Ηλέκτρα Κούτρα η οποία επιπλέον μνημονεύει και την συμβολή άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων – Πυξίδα, Ελληνικό Συμβούλιο Για τους Πρόσφυγες, Κλίμακα. «Συναντήσαμε μεγάλη ανταπόκριση και ενθουσιασμό» δηλώνει και ο Νίκος Λαλιώτης. «Κάναμε τις πρώτες ακροάσεις, φτιάξαμε την πρώτη μας μαγιά» προσθέτει. Αν και οι υπεύθυνοι ήταν γενικά ελαστικοί, από τα περίπου 60 παιδιά, επελέγησαν 32. Αυτά που δηλαδή θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν προκειμένου να επιτευχθεί ένας σωστός ομαδικός ήχος. Ηχο που με περαιτέρω «σμίλευμα» από τον μαέστρο και δάσκαλο των παιδιών, Βαλέρι Ορέσκιν – μουσικός με σημαντική προϋπηρεσία στη διεύθυνση ορχήστρας και χορωδίας – θα ακούσουμε τώρα και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
«Αν δεν υπήρχε αυτό το πρόγραμμα δεν θα μπορούσα να ασχοληθώ με την μουσική που τόσο αγαπώ. Θέλω να γίνω επαγγελματίας μουσικός» μας είπε σε μία από τις πρόβες ο 10χρονος Μιχάλης από τη Νιγηρία ενώ ο φίλος του Αλέξανδρος, από τη Γκάνα προτιμάει να δείξει τα συναισθήματά του ως μέλος της χορωδίας σχηματίζοντας απλώς με το δεξί του χέρι το σήμα της νίκης. Η μεγαλύτερη αδελφή του, Πολυτίμη, είναι πιο εκδηλωτική: «Πάντα μου άρεσε να τραγουδάω και να χορεύω. Είναι εξαιρετική ευκαιρία για μένα» προσθέτει γεμάτη αισιοδοξία, συνεχίζοντας τις χορευτικές φιγούρες με την φίλη της, Ιωσηφίνα. Πιο πέρα, η 15χρονη Μιχαέλα, από τη Μολδαβία προτρέπει τον πεντάχρονο αδελφό της Δημήτρη για ένα μίνι σόλο: «Τραγουδάμε όλοι για το κόκκινο..» λέει ντροπαλά ενώ η πιο θαρραλέα Νικόλ από τις Φιλιππίνες εκφράζεται με το αγαπημένο της στιχάκι: «Αστέ-ρι του βοριά, θα φέρει ξα-στεριά». Φυσικά, συνεχίζει τις πρόβες και στο σπίτι, μαζί με την αχώριστη φίλη της, Αϊβι που αμέτρητα αθώα χαμόγελα.
Τα χαρούμενα πρόσωπα δεν μπορούν όμως να κρύψουν τα προβλήματα και η περίπτωση της 9χρονης Αϊβι δεν είναι εξαίρεση. «Το παιδί, δεν το έχει δει ο πατέρας του, γιατί έχω πρόβλημα με τα χαρτιά» θα φανερώσει η μητέρα της Βιολέτα η οποία μεγάλωσε στην Αθήνα αλλά έπειτα από ένα ταξίδι στις Φιλιππίνες – όπου και παντρεύτηκε – δεν κατάφερε να επανεκδώσει τα απαραίτητα έγγραφα για νόμιμη παραμονή.
«Θα ζητήσουμε άδεια διαμονής για αυτούς τους ανθρώπους, που σχετίζονται με την ομάδα, για εξαιρετικούς λόγους» λέει και πάλι η Ηλέκτρα Κούτρα. «Ελπίζουμε οι Αρχές να δείξουν ευαισθησία και να βρούμε τις πόρτες ανοιχτές» συμπληρώνει. Ταυτόχρονα ελπίζει να μην δει και άλλα παιδιά όπως ορισμένοι μικροί Αφγανοί που αν και επελέγησαν στις ακροάσεις, δεν μπορούν να εκπληρώσουν το όνειρό τους αφού οι γονείς τους απελάθηκαν.
Η παροχή νομικής βοήθειας, είναι μόνο μία πτυχή όμως από το πολυδιάστατο έργο της «Δράσης» η οποία επιπλέον στηρίζει τα μέλη της χορωδίας και τις οικογένειές τους κοινωνικά, οικονομικά, εκπαιδευτικά και ιατρικά. Οσο για μετά από κάθε μάθημα; Ακολουθεί φαγητό. «Εάν ένα παιδί δεν έχει να φάει, θα προτιμήσει αντί για την πρόβα να πάει να δουλέψει ή να ζητιανέψει για να φάει μία τυρόπιτα» υπενθυμίζει η πρόεδρος. Η δωρεάν σίτιση, η οποία εξασφαλίστηκε μέσα από χορηγία αλυσίδας εστιατορίων, ήταν επομένως απαραίτητη.
Αραγε να έχει την επιτυχία του διάσημου Ελ Σιστέμα; Ο ίδιος ο Χοσέ Αμπρέου πάντως, το εύχεται ολόψυχα. Οπως εξάλλου εξέφρασε αυτοπροσώπως και την υποστήριξή του στην «Χορωδία της Ουτοπίας» τον περασμένο Ιούνιο όταν βρέθηκε στην Ελλάδα επί τη ευκαιρία της συναυλίας της Ορχήστρας -που ο ίδιος δημιούργησε – «Σιμόν Μπολίβαρ». Ο σπουδαίος οικονομολόγος και μουσικός που αψήφησε πληθώρα προσκλήσεων για λαμπερές εκδηλώσεις και δεξιώσεις, δέχτηκε με χαρά να επισκεφθεί ένα μικρό γραφείο της οδού Μουσών όπου τότε φιλοξενούνταν οι πρόβες της χορωδίας- σήμερα τα μαθήματα γίνονται στη Σχολή Χιλλ.
«Και εγώ σε ένα τέτοιο δωμάτιο ξεκίνησα, με έντεκα παιδιά» είχε πει στους μικρούς και μεγάλους παρευρισκόμενους αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τις ελπίδες. Ταυτόχρονα, ο εμπνευστής του «Ελ Σιστέμα», ο οποίος υποσχέθηκε σε εκείνους τους πρώτους μαθητές του ότι θα τους αναδείξει στους «καλύτερους μουσικούς του κόσμου» έδωσε και μία υπόσχεση στα μέλη της ιδιότυπης ελληνικής χορωδίας: «Η καρδιά μου τραγουδάει μαζί σας» τους είπε. Οσο για εμάς, μπορούμε να τραγουδήσουμε μαζί τους ζωντανά, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αυτή την Κυριακή.
*Στην εκδήλωση «Η ανθρώπινη φωνή» επίσης συμμετέχουν:
Σύνολο ΕΜΜΕΛΕΙΑ, Πολυφωνικό Ηπείρου από το Σύλλογο Χαονία, Χορωδία του Δήμου της Αθήνας, Σαβίνα Γιαννάτου, WORD OF MOUTH, human beatboxing team (Βασίλης Παπούλιας)
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης.
Ωρα έναρξης: 11.30