Μια μεγάλη μορφή της Αρχαιολογίας, ο Γιάννης Σακελλαράκης, πέθανε προχθές το βράδυ σε ηλικία 74 ετών, ύστερα από μια λεβέντικη αλλά άνιση μάχη με τον καρκίνο. Ο θάνατος τον βρήκε στο σπίτι του και η κηδεία έγινε χθες το πρωί σε στενό οικογενειακό κύκλο. Αλλά είναι βέβαιον ότι εκείνος θα ήθελε να βρίσκεται τώρα ψηλά στον Ψηλορείτη, στην τελευταία ανασκαφή του, στη Ζώμινθο. Γιατί εκεί μπορούσε, όπως έλεγε, να ζει τη μινωική γαλήνη των βουνών.
Δεν ήταν Κρητικός ο Γιάννης Σακελλαράκης, αλλά έγινε- άλλωστε διετέλεσε για αρκετά χρόνια διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου- και οι άνθρωποι στην Κρήτη δικό τους τον ένιωθαν. Του έγραφαν μαντινάδες, τον περίμεναν όχι μόνο κάθε καλοκαίρι για την ανασκαφή αλλά και σε κάθε τους σημαντική στιγμή, είτε εκλογές- είχε γίνει επίτιμος δημότης Ανωγείων και Αρχανών- είτε συνέδρια, γάμους και χαρές.
Ο τελευταίος από τους μεγάλους αρχαιολόγους της γενιάς του- δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τον συνέδεε στενή φιλία με τον μεγαλύτερό του Μανώλη Ανδρόνικο -, ο Γιάννης Σακελλαράκης ήταν ένας επιστήμονας διεθνούς ακτινοβολίας, προσωπικότητα με μεγάλο έρεισμα, αναγνωρισμένος και στο εξωτερικό ως ο υπ΄ αριθμόν 1 γνώστης της Μινωικής Αρχαιολογίας.
Υπήρξε ο αρχαιολόγος που ανέσκαψε στην Κρήτη το Ιδαίο Αντρο, το σπουδαιότερο λατρευτικό ιερό της Μινωικής εποχής σε υψόμετρο 1.500 μ., τη σπηλιά δηλαδή όπου γεννήθηκε ο Δίας, φέρνοντας στο φως ευρήματα μοναδικής σημασίας και ποιότητας. Και στα Ανεμόσπηλια, ένα μικρό ιερό κορυφής, εντόπισε μια ανθρωποθυσία, ανακάλυψη που έγινε διεθνώς γνωστή- αν και στην Ελλάδα τον αντιμετώπισαν με επιθετικότητα. Ηταν επίσης εκείνος που έφερε στο φως το μινωικό ανάκτορο των Αρχανών στην Κρήτη και που ανέσκαψε ένα ακόμη σπουδαίο ιερό κορυφής, στα Κύθηρα.
Ο Γιάννης Σακελλαράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Αποφοίτησε από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, όπου και δίδαξε ως καθηγητής. Αυτός και η πιστή σύντροφός του, η αρχαιολόγος Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη , εργάστηκαν μαζί στην ανασκαφή και συχνά στις δημοσιεύσεις. Εργαζόταν μανιωδώς ως πριν από περίπου έναν μήνα, για να προφθάσει να ολοκληρώσει το τελευταίο έργο του με βάση την αρχή ότι ο αρχαιολόγος υποχρεούται να μελετά και να δημοσιεύει ό,τι φέρνει στο φως. Παρήγαγε άλλωστε σπουδαίο επιστημονικό συγγραφικό έργο, με αμέτρητες δημοσιεύσεις αλλά και βιβλία για το ευρύτερο κοινό- σε έναν λόγο ποιητικό και φιλοσοφικό, που γοητεύει. Και εκείνος έτσι ήταν. Με βαθιά γνώση της ανθρώπινης φύσης και της μοίρας του επί Γης, σταθερός στις αξίες της ηθικής και της αξιοπρέπειας, με μια παλιού καιρού ευγένεια και γοητεία.
«Οραματίζομαι μια Αρχαιολογία που δεν θα είναι καταστροφική, διότι και εγώ νιώθω καταστροφέας. Αυτό ελπίζω για τους μελλοντικούς. Να έχουν καθαρότερη συνείδηση από τη δική μου» έλεγε. Τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον χρυσό σταυρό του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών και με το χρυσό μετάλλιο του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το περασμένο καλοκαίρι ο Γιάννης Σακελλαράκης ανέβηκε για τελευταία φορά στη Ζώμινθο. «Εδώ είμαι καλύτερα. Αν αφήσω κάτι στην Αρχαιολογία, αυτό θα είναι η διάσταση των βουνών» μου είχε πει στην τελευταία συνομιλία μας.
