Με τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, το Εθνικό Θέατρο της Αλβανίας θα παρουσιάσει για πρώτη φορά αρχαίο δράμα έπειτα από 70 χρόνια συνεχούς λειτουργίας του. Με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο στο τιμόνι της σκηνοθεσίας, η παράσταση ανοίγει έναν διάλογο ανάμεσα στους δύο λαούς, καθώς οι συντελεστές είναι Ελληνες και οι ηθοποιοί Αλβανοί. Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου δεν είναι τυχαία: Η βαρβαρότητα του πολέμου και η αγωνία της προσφυγιάς είναι οικείες καταστάσεις στους Αλβανούς – και όχι μόνον.
Θεατρικά οικείος με τους πρόσφυγες («Κοινός Λόγος», 1997), τους Αλβανούς και τους μετανάστες λόγω του Θεάτρου του Νέου Κόσμου («Εμιγκρέδες» του Μρόζεκ, 2003, «Ενας στους δέκα», παράσταση βασισμένη σε εμπειρίες μεταναστών, 2007), ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έχει εγκατασταθεί τους τελευταίους μήνες στα Τίρανα, κάνει πρόβες, ετοιμάζεται για την πρεμιέρα στο αρχαίο θέατρο του Βουθρωτού και συσσωρεύει εμπειρίες.
«Υπάρχουν δύο ή και περισσότερες πραγματικότητες» λέει ο σκηνοθέτης για την Αλβανία. «Από τη μια είναι αυτή που γνωρίζουμε εμείς στην Ελλάδα, και από την άλλη αυτή που ζουν οι ίδιοι εδώ. Οσο για το θέατρο, υπάρχει μόνον ένα, το Εθνικό στα Τίρανα, και όποιες ομάδες εμφανίζονται, δεν έχουν μέλλον. Αλλωστε δεν υπάρχουν επιχορηγήσεις και τα οικονομικά είναι δύσκολα». Δουλεύοντας με ντόπιους ηθοποιούς ορισμένοι από τους οποίους αποτελούν το μεγάλο υποκριτικό κεφάλαιο της Αλβανίας, όπως η Μαργαρίτα Τζέπα, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος βρέθηκε μπροστά σε καλλιτέχνες που παίζουν στον απόηχο του συστήματος Στανισλάφσκι, ενός ρεαλιστικού και τυποποιημένου θεάτρου. «Η δυσκολία ήταν να παίξουν μετωπικά, να απευθύνονται στους συναδέλφους τους, στο κοινό, στο σύμπαν. Είχαν όμως όρεξη να δουλέψουν, να δουν κάτι άλλο, να μάθουν. Κάναμε πολλές ασκήσεις προς αυτή την κατεύθυνση και τρεις μήνες πρόβες, πρωί και απόγευμα». Και συνεχίζει: «Είναι εντυπωσιακό ότι ακόμα και τώρα που πέρασαν 18 χρόνια από την εποχή του Χότζα, οι Αλβανοί ζουν ακόμα στο ίδιο κλίμα, στον απόηχο, μέσα σε μια ηττοπάθεια. Φανταζόμουν ότι θα είχαν αλλάξει πιο πολύ. Μόνο σκεφθείτε ότι για να πάρουν ένα μπόνους, οι ηθοποιοί θα περάσουν από ειδική επιτροπή υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού, η οποία θα κρίνει αν παίζουν καλά…».
Αν και η πρόταση να σκηνοθετήσει αρχαίο δράμα στα Τίρανα ξεκίνησε με… Αριστοφάνη, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος επέλεξε τις «Τρωάδες» για τη θεματολογία και τις αναφορές της. Το γεγονός ότι δεν είχαν παίξει ποτέ σε τραγωδία λειτούργησε θετικά για τον ίδιο, γιατί είχε να αναμετρηθεί με ανοιχτούς ανθρώπους – δεν κουβαλούσαν κανένα παρελθόν, καμία έτοιμη άποψη. Αλλωστε και ο ίδιος κατά τη διάρκεια της πολύμηνης προετοιμασίας άλλαξε. Είχε να αντιμετωπίσει και την οικονομική στενότητα του Εθνικού Θεάτρου και να βάλει σε λειτουργία τη φαντασία του ώστε να βρει λύσεις χωρίς μεγάλο κόστος. Το σκηνικό – ένα νεκροταφείο ή ένας κατεστραμμένος ναός – κατέληξε να είναι μια σειρά από ξύλινους πάγκους… Καθώς αυτή η ενδιαφέρουσα περιπέτεια φθάνει στο τέλος της, ο σκηνοθέτης κάνει τον απολογισμό του – εκτός από την εμπειρία και το «ταξίδι» κέρδισε και την απομόνωσή του: «Είναι σημαντικό να φεύγεις και να μένεις κάπου μόνος. Να απομονώνεσαι και να σκέφτεσαι θεατρικά. Μου άρεσε πολύ όλο αυτό – όπως παλιά, νεότερος, όταν κατέβαινα να σκηνοθετήσω στα ΔΗΠΕΘΕ…» θυμάται.
Τον θίασο αποτελούν ηθοποιοί του Εθνικού Θεάτρου της Αλβανίας, με πρώτη τη Μαργαρίτα Τζέπα στον ρόλο της Εκάβης. Η πρεμιέρα θα δοθεί στις 17 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο του Βουθρωτού – θα επαναληφθεί και στις 18 Ιουλίου λόγω ζήτησης. Στην Αθήνα, θα δοθεί μία παράσταση στον Βύρωνα, στο Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Βύρωνα, τη Δευτέρα 21 Ιουλίου – με ελληνικούς υπέρτιτλους. Οι «Τρωάδες» θα ενταχθούν στο πρόγραμμα του Εθνικού Θεάτρου της Αλβανίας για τη σεζόν 2008-2009.
Προπώληση εισιτηρίων: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Βύρωνα, Δημαρχείο Βύρωνα, Θέατρο Βράχων, καταστήματα Metropolis. Πληροφορίες στο τηλ. 210 7655.748.
