«Μα, είσαι ηλίθιος!»… Εξι ώρες επί σκηνής και ο Βασίλης Ανδρέου ακούει αυτόν τον χαρακτηρισμό, χωρίς να αντιδρά – ίσως μάλιστα να τον αποδέχεται κιόλας. Ο 36χρονος ηθοποιός υποδύεται, για δεύτερη χρονιά, τον Μίσκιν, ή καλύτερα τον ομώνυμο ήρωα του μυθιστορήματος του Ντοστογέφσκι σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας, στη θεατρική μεταφορά του από την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού.
«Αν δεν είχα διαβάσει τον «Ηλίθιο», μαθητής ακόμη στη σχολή, θα ήταν αλλιώς – δεν θα τον ήξερα. Να όμως που ο Κώστας Καζάκος από το πρώτο έτος μας είχε πει: «Για να γίνετε ηθοποιοί διαβάστε τον «Ηλίθιο» και τους «Δαιμονισμένους» – και τον ευγνωμονώ γι’ αυτό» λέει σήμερα, καθώς ο ήρωας μοιάζει πλέον να κατοικεί μέσα του: «Νομίζω ότι στον Μίσκιν έβαλα το 100% της προσπάθειάς μου για την ίδια τη ζωή. Εκανα γι’ αυτόν ό,τι θα έκανα και για μένα. Εβαλα όλη μου τη φόρα, όλα τα στοιχεία του Βασίλη, όλη μου την ενέργεια. Συνάντησα έναν άνθρωπο και θέλησα να τον γνωρίσω… Από εκείνον έμαθα να έχω υπομονή, εγκαρτέρηση. Οταν πιάνω τον εαυτό μου ανυπόμονο, αγχώδη, ψυχαναγκαστικό, λέω: «Θυμήσου τον – είναι χαρισματικός»…».
Χαρισματικός και ηλίθιος. Τι θα πει ηλίθιος; «Κοίτα: η ζωή είναι ένα ρυάκι. Οποιος ξεχωρίζει, όποιος ανοίγει δρόμο στο ρυάκι και πάει μπροστά, τον λέμε έξυπνο. Ο Μίσκιν όμως θα παίξει με τα βότσαλα, θα καθυστερήσει, δεν θα ουρήσει στο ρυάκι, δεν θα πετάξει κάτι, θα βοηθήσει κάποιον να περάσει… Κι ενώ ο στόχος είναι να φθάσουμε έξω από το ρυάκι, γιατί έρχεται τσουνάμι, εκείνος θα γυρίσει να δει με ένα βλέμμα καρτερικό και θα τον παρασύρει το τσουνάμι. Ηλίθιο θα τον πουν οι υπόλοιποι… γιατί δεν αδράχνει ευκαιρίες για να ανελίσσεται… Ο Μίσκιν έχει τεράστια αποθέματα καλού βλέμματος απέναντι στα πράγματα» λέει και διηγείται μια (σχετική) προσωπική του στιγμή: «Η προγιαγιά μου, όταν έγινε η εισβολή στην Κύπρο, δεν χωρούσε να μπει στο αυτοκίνητο και να φύγει μαζί μας. Είπε: «Εγώ θα μείνω, είμαι γριά… Πηγαίνετε». Κι έμεινε εκεί, για καιρό, παρέα με το κολλύριο που έβαζε κάθε βράδυ στα μάτια της. Οταν μας την έφερε ο Ερυθρός Σταυρός, είπε εκείνη: «Αν δεν είχα και το κολλύριο…». Η γιαγιά μου ήταν ηλίθια, όπως και τόσοι άλλοι. Οπως εκείνοι που κουβαλούν έναν σταυρό και ο σταυρός αυτός γίνεται δύναμη – όχι οίκτος. Υπάρχουν πολλοί ηλίθιοι γύρω μας», έτσι δεν είναι;
Ο ίδιος δούλεψε πολύ για τον Μίσκιν, αλλά πάνω απ’ όλα έπαιξε ρόλο «η εμπιστοσύνη που μου έδειξαν τα παιδιά της ομάδας και ο Λιβαθινός, που αναγνώρισαν σε μένα την προσπάθεια να αποκτήσω την αύρα του Μίσκιν… Με αποδέχθηκαν». Αλλωστε αυτή η παράσταση περιείχε και ένα διπλό καλωσόρισμα: «Οπως ο Μίσκιν συστήθηκε στους ήρωες του έργου έτσι κι εγώ συστήθηκα στο κοινό. Ηθελα πολύ το κοινό να τον γνωρίσει. Και νομίζω ότι, ναι, τα κατάφερα… Κατάφερα να τον αγαπήσουν».
Δέκα χρόνια σχεδόν μαζί με τον Στάθη Λιβαθινό, έπαιξε στη «Δωδέκατη νύχτα» και τη «Νοσταλγό», ενώ από την αρχή συμμετείχε στην Πειραματική («Αγάπης αγώνας άγονος», «Ποίηση Ι και ΙΙ», «Ταρτούφος»): «Μου αρέσουν όλα τα είδη θεάτρου και θα ήθελα να τα δοκιμάσω – κωμωδία, μιούζικαλ, δράμα. Ξέρω όμως ότι χωρίς την Πειραματική πολλά αλλάζουν, ακόμη και σε πρακτικό επίπεδο. Τώρα πια, σαν μονάδα, παίζω και με τους όρους της ανασφάλειας. Εχω τις αγωνίες μου… Πρέπει όμως να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα και γι’ αυτό είμαι ανοιχτός – στην τηλεόραση, που δεν έχω κάνει, και στον κινηματογράφο, που έχω κάνει, λίγο».
Ο δάσκαλος που έγινε μαθητής
Αν και από παιδί ο Βασίλης Ανδρέου ήθελε να γίνει ηθοποιός, έγινε δάσκαλος στην Κύπρο, όπου γεννήθηκε. Επιανε όμως τον εαυτό του να περνάει καλά όταν δίδασκε τους μαθητές του… θέατρο. Γι’ αυτό και ήρθε στην Αθήνα, έδωσε εξετάσεις στο Θέατρο Τέχνης και στο ΚΘΒΕ, δεν πέρασε αλλά δεν παραιτήθηκε: Εμαθε τότε για τη σχολή του Κώστα Καζάκου, πήγε, πέρασε. Δάσκαλός του ο Στάθης Λιβαθινός: «Πέρα από σκηνοθέτης, άγγιξε την ψυχή μου. Είναι σαν τον προσωπικό σου προπονητή που δεν θες να χάσεις… Είναι εκείνος που έχει χτυποκάρδι όταν εσύ παίζεις. Αυστηρός. Με έμαθε να παίζω σαν να είμαι γυμνός κάθε στιγμή». Κι έτσι ελπίζει να συνεχίσει – μετά τον «Ηλίθιο» ακολουθεί μια κατάβαση του Βασίλη Ανδρέου στον «Βυθό» του Γκόρκι, σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη – πάλι στο Εθνικό.
Παραστάσεις στο Από Μηχανής Θέατρο ως τις 6.1.2008.
