Δύο μαύροι πρόσφυγες, λαθρομετανάστες, κάπου σε μια παραλία της Ευρώπης, απελπισμένοι και συγχρόνως αποφασισμένοι. Μια μέση μικροαστική οικογένεια με παιδιά – ένα αγόρι και ένα κορίτσι – κάπου στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια «τραγική συνάντηση πολιτισμών», όπως λέει ο Στάθης Λιβαθινός, ο οποίος σκηνοθετεί το έργο του Ισπανού Ιγνάθιο δελ Μοράλ για τη Μεγάλη Σκηνή της Πειραματικής του Εθνικού Θεάτρου. «Μαύροι ζουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Είναι μια καινούργια πραγματικότητα. Είναι παντού. Δεν μπορούμε πλέον να ζούμε τη ζωή μας εν λευκώ» συμπληρώνει και αναρωτιέται: «Τι κι αν εμείς είμαστε οι λευκοί; Πολιτισμός σημαίνει συνάντηση ανθρώπων, σημαίνει φιλοξενία, παραχώρηση, υποχώρηση… Και αυτό είναι μια τραγική πραγματικότητα και για τους δύο. Αυτοί που έρχονται είναι άνθρωποι που έφυγαν από κάπου. Γι’ αυτό και τέτοιες συναντήσεις δεν είναι εύκολες. Είναι μια καταστροφική συνάντηση. Οταν δεν πρόκειται για την καθιερωμένη φιλοξενία, είναι η ευτυχία από την πίσω πόρτα, η φυγή».
Με αυτή λοιπόν την τραγική πραγματικότητα και την καταστροφική συνάντηση καταπιάνεται το έργο που (εδώ και πολύ καιρό) έφθασε στα χέρια του σκηνοθέτη και υπευθύνου της Πειραματικής από τη μεταφράστια Μαρία Χατζηεμμανουήλ. H αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής, από τη μία, το ξαφνικό και το αναπάντεχο, από την άλλη, για μια οικογένεια που δεν είναι έτοιμη να τους συναντήσει. Και όλα μοιάζουν με καταιγίδα. «Το έργο συνορεύει πολύ με το παράλογο. Δεν είναι σοβαροφανές. Δεν δηλώνει την τραγωδία στην οποία αφορά. Θα έλεγα» προσθέτει ο Στάθης Λιβαθινός «ότι είναι μια μελαψή κωμωδία για μια λευκή οικογένεια, για λευκές συνειδήσεις, για ανθρώπους που έχουν ξεχάσει».
Με αφετηρία την έρευνά του πάνω στην Αφρική ο σκηνοθέτης αναζήτησε τους κατάλληλους συνεργάτες. Δεν έψαχνε για ηθοποιούς. Κατέληξε σε έναν μουσικό που έχει γεννηθεί στην Αθήνα και είναι νιγηριανής καταγωγής και έναν Νιγηριανό που έχει «σχέση με τη ζωή». Πώς τους εντόπισε; «Αγοράζοντας παράνομα CD από τους δρόμους για να γνωρίσω μαύρους». Κυρίως όμως χάρη στην casting director Ελευθερία Δημητρομανωλάκη, «της οποίας η συνδρομή ήταν καθοριστική». Γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο έργο; «Γιατί με ενδιαφέρει η καθημερινότητα, με ενδιαφέρει το μπέρδεμα των γλωσσών. Και οι μεν και οι δε βρίσκονται μπροστά στο άγνωστο, μπροστά σε κάτι που δεν ήξεραν, που δεν έχουν συνηθίσει. Δεν είναι ούτε ένοχοι ούτε αθώοι. Ο καθένας κουβαλάει αυτό που είναι, την ανάγκη του» καταλήγει ο σκηνοθέτης που μελετά τα επόμενα βήματα της Πειραματικής, για να επανέλθει σε ένα ζήτημα που τον καίει:
«Χωρίς μια σχολή σκηνοθεσίας δεν μπορεί να λειτουργήσει καμία Ακαδημία Θεάτρου» λέει ο Στάθης Λιβαθινός. «Και ίσως η δική μας εμπειρία από το εργαστήρι σκηνοθεσίας φανεί χρήσιμη για να πατήσουν στα χνάρια του. Ελπίζω ότι ο Νίκος Κούρκουλος, στον οποίο χρωστάει πολλά η Πειραματική, σύντομα θα θέσει σε λειτουργία το Εργαστήρι Σκηνοθεσίας. Είμαι βέβαιος ότι μόλις του δοθούν οι δυνατότητες θα το κάνει» συμπληρώνει και δεν κρύβει την ικανοποίησή του που εφέτος έδωσε τη σκυτάλη στη Λίλη Μελεμέ, μια νέα σκηνοθέτιδα που βγήκε μέσα από το Εργαστήρι Σκηνοθεσίας και παρουσιάζει τον «Ταρτούφο» του Μολιέρου στη Μικρή Σκηνή της Πειραματικής. «H χρονιά δεν είναι εύκολη» προσθέτει, υπενθυμίζοντας ότι η μετακίνηση της Πειραματικής από τα υπόγεια του Εθνικού στο Από Μηχανής Θέατρο είχε τις επιπτώσεις της. Ωστόσο «και το κοινό μας έρχεται να μας βρει και καινούργιοι θεατές. Ο χώρος όμως είναι ένας αμείλικτος σκηνοθέτης…» καταλήγει. «Για εμάς το ρεπερτόριο αποτελεί κατάκτηση. Θα συνεχίσουμε στοχεύοντας στο εναλλασσόμενο».
Το έργο του Ιγνάθιο δελ Μοράλ «Το βλέμμα του μελαψού άνδρα» παρουσιάζεται σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, σκηνογραφία Θάλειας Ιστικοπούλου, μουσική Θοδωρή Αμπαζή και φωτισμούς Φίλιππου Κουτσαφτή. Παίζουν: Νάντια Παπαθεοδώρου, Μαρία Σαββίδου, Αντίνοος Αλμπάνης, Στάθης Γράψας, Μιχάλης Αφολαγιάν, Τσίλι Ατζόκου. Παραστάσεις στη Μεγάλη Σκηνή της Πειραματικής του Εθνικού Θεάτρου στο Από Μηχανής.
