Ο μαγικός κόσμος των δελφινιών

Εδώ και 4.000 χρόνια η Ελλάδα έχει άρρηκτους δεσμούς με τα δελφίνια, που τα συναντάμε σε πολλές φάσεις του πολιτισμού μας. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος που επιχειρούμε μια κατάδυση στον βυθό για να τα γνωρίσουμε, αλλά και οι απίστευτες ιδιότητές τους

Ποιες είναι οι ιδιότητες εκείνες που κάνουν τα δελφίνια να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα θηλαστικά και να κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στη φαντασία και στην καρδιά του ανθρώπου; Και αντιστρόφως, τα δελφίνια είναι ίσως τα μόνα πλάσματα στον πλανήτη μας που, χωρίς το κίνητρο ανεύρεσης ασφάλειας και τροφής, πλησιάζουν από μόνα τους τον άνθρωπο και δεν τρέπονται σε φυγή μόλις τον δουν. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, όπως θα δούμε στη συνέχεια, συμβιώνουν αρμονικά, ακόμη και σήμερα, μαζί του.

Τι είναι αυτό που δημιουργεί αυτή την ισχυρή, αμοιβαία έλξη;

Μήπως αυτή η έλξη που παρατηρείται ανάμεσα στα δύο είδη αντικατοπτρίζει μια χαμένη στο μακρινό παρελθόν εποχή, όταν συμβίωναν αρμονικά μεταξύ τους;

Ο άνθρωπος πάντα έβρισκε στα δελφίνια ανώτερες αρετές, όπως: χάρη, νοημοσύνη, δύναμη, ζωτικότητα, χιούμορ, ανιδιοτέλεια.

Στην αρχαία Ελλάδα

Στη βιβλιογραφία φαίνεται καθαρά ότι δεν έχει υπάρξει άλλος λαός που να είχε ποτέ τόσο στενή σχέση με τα δελφίνια, που να τα θαύμαζε, να τα λάτρευε και να τα εξύψωνε όσο οι αρχαίοι Ελληνες.

Εχουμε τις μινωικές τοιχογραφίες στην Κρήτη 2.000 χρόνια π.Χ., στη Θήρα 1.500 χρόνια π.Χ., τους αμέτρητους μύθους και θρύλους που υπάρχουν για σχέση δελφινιών-ανθρώπου ή τις θεωρίες του Πλούταρχου, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά:

«Στο δελφίνι έχει δοθεί η ιδιότητα που αναζητούν όλοι οι φιλόσοφοι: η ανιδιοτελής συμπαράσταση και φιλία».

Εχουμε επίσης τον Πυθαγόρα που πειραματίστηκε με τις μελωδικές συχνότητες τις οποίες εκπέμπουν τα δελφίνια καθώς και τις πρακτικές έρευνες του Αριστοτέλη.

Στις παλαιοχριστιανικές δοξασίες, ο ίδιος ο Ιησούς αναπαρίσταται συχνά με τη μορφή δελφινιού.

Επίσης ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε αρχιερέα του Ποσειδώνα στη Βαβυλώνα τον Διονύσιο από την Ιασώ της Μιλήτου, ο οποίος, παιδί κιόλας, είχε στενές επαφές και επικοινωνία με ελεύθερα δελφίνια.

Πασίγνωστος είναι και ο μύθος που αναφέρεται στον θεό Διόνυσο: Ο θεός, όταν γύριζε από τη Νάξο, πιάστηκε αιχμάλωτος από πειρατές που ήθελαν να τον πουλήσουν σκλάβο στα παζάρια της Ανατολής. Ο Διόνυσος όταν κατάλαβε τους σκοπούς τους έκανε χρήση των υπερφυσικών του δυνάμεων. Μετέτρεψε τα κουπιά του σκάφους σε φίδια, άφησε κληματαριές να φυτρώσουν από τα κατάρτια και να πνίξουν το πλοίο. Τα αμπάρια ξεχείλισαν από κρασί, ενώ εκκωφαντική, εκστασιακή μουσική από φλογέρες και κρουστά έπαιζε από το πουθενά. Οι πειρατές, αντιμέτωποι όπως νόμιζαν με την ίδια τους την τρέλα, πήδηξαν στη θάλασσα για να σωθούν από τον εφιάλτη. Μεταμορφώθηκαν ευθύς σε δελφίνια, που από τότε είναι αφοσιωμένα και υπηρετούν τον Βάκχο και τους οπαδούς της λατρείας του.

Μύθοι με δελφίνια υπάρχουν αμέτρητοι και για τον θεό Ποσειδώνα.

Σε πολλές ελληνικές πόλεις τα νομίσματά τους είχαν παραστάσεις δελφινιών.

Ο ίδιος ο Οδυσσέας, λέει ο Ομηρος, φορούσε φυλαχτά με το θηλαστικό αυτό και η ασπίδα του είχε κεντρικό μοτίβο ένα δελφίνι. Και αυτό γιατί, όταν ο Τηλέμαχος είχε κινδυνεύσει μικρός να πνιγεί, τα δελφίνια τον είχαν σώσει.

Ο ίδιος ο θεός Απόλλωνας αφού κατέλαβε το Μαντείο των Δελφών μεταμορφώθηκε σε δελφίνι, παίρνοντας το όνομα Δελφίνιος Απόλλων. Ας μην ξεχνάμε ότι η λέξη «δέλφυς» σημαίνει «μήτρα» στα αρχαία ελληνικά και ότι το Μαντείο των Δελφών ήταν ο ομφαλός της Γης, που τον κατέκτησε ο θεός Απόλλωνας από τις ιέρειες της θεάς Γαίας, στην οποία ανήκε αυτός ο ιερός χώρος, αφού πρώτα νίκησε και σκότωσε τον φύλακα Πύθωνα.

Επίσης οι Ελληνες επέκριναν σκληρά τους «βάρβαρους» γείτονές τους, τους Θράκες, επειδή σκότωναν τα δελφίνια και εμπορεύονταν το δέρμα τους, τα δόντια τους και το λάδι που έβγαζαν από το λίπος τους. Δοσοληψίες με τους Θράκες σε «είδη δελφινιών» ήταν αυστηρώς απαγορευμένες και τιμωρούνταν με βαριές ποινές στην αρχαία Ελλάδα.

Σπηλαιογραφίες

Τα πιο αρχαία δείγματα σχέσης ανθρώπου και δελφινιού έχουν βρεθεί σε σπηλαιογραφίες των Αβορίγινων στην Αυστραλία.

Οι Αβορίγινες, οι αυτόχθονες δηλαδή της Αυστραλίας, έχουν τα δελφίνια ως κεντρικά στοιχεία στη λατρεία τους και τα θεωρούν «ονειρικά» πλάσματα που έχουν κατεβεί στη γη για να βοηθήσουν τον άνθρωπο. Θεωρούν πως, όταν ένας άνθρωπος πεθαίνει, η ψυχή του γίνεται δελφίνι.

Παρόμοιες αντιλήψεις βρίσκουμε και σε ινδιάνικες φυλές της Αμερικής, που λατρεύουν τα δελφίνια σαν θεότητες, εκτελούν ειδικούς χορούς δελφινιών, ντύνονται σαν δελφίνια και κατεβαίνουν στις παραλίες χορεύοντας γύρω από αγάλματα δελφινόμορφων θεών. Πολλές φυλές πιστεύουν ότι τα δελφίνια βοήθησαν κάποτε τους προγόνους τους να φθάσουν στην αμερικανική ήπειρο από τα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού.

Σε αρκετά μέρη της Δυτικής Αφρικής οι ψαράδες όταν εντοπίσουν κοπάδια ψαριών χτυπούν με ράβδους την επιφάνεια του νερού και φωνάζουν τα δελφίνια, που έρχονται αμέσως και μεριμνούν ώστε τα ψάρια να πέσουν στα δίχτυα των ψαράδων.

Δυστυχώς στον μοντέρνο «πολιτισμένο» κόσμο της Δύσης ο άνθρωπος έχει ανεπανόρθωτα σπάσει τους δεσμούς που χιλιάδες χρόνια τώρα τον συνέδεαν με το δελφίνι.

«Αρχαιόκητος»

Οι ειδικοί συμφωνούν σήμερα ότι τα δελφίνια προέρχονται από ένα είδος θηλαστικού της ξηράς που πριν από 50-60 εκατομμύρια χρόνια διάλεξε να επιστρέψει στη θάλασσα και μάλιστα, λένε οι επιστήμονες, σε μια θαλάσσια περιοχή η οποία έχει σμικρυνθεί και έχει γίνει η σημερινή Μεσόγειος. Τα ζώα αυτά πρέπει να ζούσαν στους βάλτους των ακτών της αρχέγονης εκείνης θάλασσας, δίπλα σε προϊστορικά ερπετά, όπως ο ιχθυόσαυρος κ.ά.

Εχουν βρεθεί απολιθώματα του προγόνου, όπως πιστεύουν, των σημερινών δελφινιών και φαλαινών, του λεγομένου «αρχαιοκήτους», ενός θηλαστικού της ξηράς που σιγά σιγά επέστρεψε στο νερό και εξελίχθηκε σε συνθήκες θαλάσσιας ζωής.

Η ανατομία των σημερινών θαλάσσιων θηλαστικών έχει εκπληκτικές ομοιότητες με τα απολιθώματα του «αρχαιοκήτους». Τα κόκαλα στα πτερύγια των δελφινιών σχηματίζουν καρπό και πέντε δάχτυλα, όπως τα άκρα των θηλαστικών της ξηράς.

Η εξέλιξη από «αρχαιόκητος» σε δελφίνι κράτησε περίπου 20 εκατ. χρόνια. Από τότε τα δελφίνια δεν έχουν περαιτέρω εξελιχθεί, σημάδι, όπως λένε οι ειδικοί, ότι έχουν φθάσει σε ένα επίπεδο τελειότητας στην εξέλιξή τους.

Το σώμα τους έχει τέλεια υδροδυναμική μορφή, που έχει κεντρίσει, όπως θα δούμε παρακάτω, το ενδιαφέρον του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ.

Το δέρμα τους είναι εξαιρετικά ευαίσθητο και τρέφουν ιδιαίτερη αδυναμία σε κάθε είδος σωματικής επαφής. Το πέος των αρσενικών δελφινιών φαίνεται να χρησιμεύει όχι μόνο για την αναπαραγωγή, αλλά και ως όργανο αφής, όπως χρησιμοποιούμε εμείς τα χέρια μας.

Ο άνθρωπος εμφανίστηκε πολύ αργότερα στον πλανήτη και η εξέλιξή του από τον ανώτερο πίθηκο σε homo sapiens υπήρξε πολύ πιο ραγδαία.

Φύση και συμπεριφορά

Τα δελφίνια είναι κοινωνικά, ζουν σε κοπάδια που συχνά συνενώνονται σε μεγαλύτερες αγέλες. Οι σχέσεις τους είναι ανοιχτές, παρουσιάζουν μια «ελευθεριότητα ηθών» και δεν δημιουργούν κλειστές οικογένειες, όπως ο άνθρωπος.

Οταν οι ανιχνευτές του κοπαδιού δώσουν σήματα κινδύνου, μαζεύονται σε κύκλο, με τα αρσενικά έξω στην περιφέρεια και τα «γυναικόπαιδα» στο κέντρο.

Τα παιδιά μένουν με τη μητέρα τρία-έξι χρόνια, ανάλογα με το είδος του δελφινιού.

Η αλληλεγγύη είναι μια άλλη βασική ιδιότητα του είδους. Ολοι μας θα έχουμε ακούσει ιστορίες για αισθήματα συμπόνιας και συμπαράστασης προς άρρωστα ή τραυματισμένα μέλη του κοπαδιού. Μπορούν να τα κουβαλάνε μαζί τους για χιλιόμετρα κρατώντας τα πάνω από την επιφάνεια για να μη βρεθεί η οπή της αναπνοής τους κάτω από το νερό και πνιγούν.

Η αναπνοή των δελφινιών ελέγχεται από τη βούλησή τους.

Η συχνότητα των αναπνοών τους είναι μικρή, δύο-τρεις αναπνοές το λεπτό. Είναι πολύ ανθεκτικά στο διοξείδιο του άνθρακα και το σώμα τους είναι προσαρμοσμένο για βουτιές σε μεγάλα βάθη.

Μπορούν να βουτήξουν ως και σε 500 μέτρα βάθος κρατώντας την αναπνοή τους, ανενόχλητα από τα φαινόμενα συνθλιπτικής πίεσης και φοβερού ψύχους που παρουσιάζονται σ’ αυτά τα βάθη.

Τα δελφίνια, όπως όλα τα θηλαστικά, παρουσιάζουν όμως και δείγματα επιθετικότητας, ιδίως σε περιόδους ζευγαρώματος. Τα εκφράζουν με βίαιο κροτάλισμα των σαγονιών τους και δυνατά χτυπήματα με την ουρά στην επιφάνεια του νερού.

Τη δυνατή ουρά τους τη χρησιμοποιούν και για ψάρεμα. Χτυπούν το ψάρι ώστε να βρεθεί έξω από το νερό και το πιάνουν με το στόμα τους στον αέρα. Τα δόντια τους έχουν προσαρμοστεί ειδικά για να πιάνουν και να κρατούν τα γλιστερά ψάρια, όχι για να τα τεμαχίζουν και να τα μασούν, αφού τα καταπίνουν ολόκληρα.

Τα δελφίνια έχει αποδειχθεί ότι δεν πέφτουν ποτέ σε βαθύ ύπνο. Ξεκουράζουν εναλλάξ ένα από τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου τους «κουτουλώντας» πού και πού κατά τη διάρκεια της ημέρας κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας για να μπορούν συγχρόνως να αναπνέουν. Το ξύπνιο ημισφαίριο είναι όμως πάντοτε σε επιφυλακή για κάθε ενδεχόμενο. Τη νύχτα τα δελφίνια μένουν άγρυπνα και παρουσιάζουν έντονη δραστηριότητα.

Ο εγκέφαλός τους είναι, σε αναλογία, λίγο μεγαλύτερος από τον ανθρώπινο και η φαιά ουσία τους παρουσιάζει περισσότερες πτυχές. Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό που μοιράζονται με τον άνθρωπο και τα κάνει να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα θηλαστικά είναι μια σειρά από λιπαρά οξέα, που οι επιστήμονες δεν τα έχουν βρει σε τόσο μεγάλες ποσότητες σε άλλους οργανισμούς του πλανήτη μας.

Η μεγαλύτερη διαφορά των αισθήσεων του δελφινιού από τις πέντε ανθρώπινες αισθήσεις είναι η πλήρης απουσία οσφρητικού συστήματος.

Βασική τους αίσθηση είναι η ακοή. Ζουν σε έναν κόσμο ήχου. Τα αφτιά τους αποτελούνται από δύο μικρές οπές με διάμετρο 2-3 χιλιοστών, ακριβώς πίσω από τα μάτια τους.

Υπερηχογραφήματα

Τα δελφίνια ζουν σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί ο ήχος.

Για την ανεύρεση τροφής και για προσανατολισμό δεν εξαρτώνται τόσο από τα αφτιά τους, αλλά χρησιμοποιούν ένα πολύπλοκο σύστημα «σόναρ» που οι ερευνητές το έχουν ανατομικά εντοπίσει σε μια μεγάλη κοιλότητα στο κάτω τους σαγόνι.

Σύμφωνα με συμπεράσματα ερευνών τις τελευταίες δεκαετίες, τα δελφίνια δημιουργούν στον εγκέφαλό τους τρισδιάστατες εικόνες με τη βοήθεια αυτού του θαυμαστού υπερηχητικού συστήματος που έχουν εξελίξει για την επιβίωσή τους στα σκοτεινά βάθη των ωκεανών.

Κάνουν δηλαδή υπερηχογραφήματα υψηλής, θα λέγαμε, τεχνολογίας.

Υπάρχει πλήθος μαρτυριών ότι η συμπεριφορά των δελφινιών προς μια έγκυο γυναίκα αλλάζει όταν «βλέπουν» μέσα της το βρέφος. Τότε της συμπεριφέρονται όπως και στα δικά τους θηλυκά σε περίοδο κυοφορίας, με προστατευτικό πνεύμα και τρυφερότητα.

Επίσης έχουν γίνει πειράματα γέννησης ανθρώπινων βρεφών στο νερό σε χώρους όπου υπάρχουν δελφίνια.

Ως γνωστόν τα νεογέννητα ανθρώπινα βρέφη μπορούν να κολυμπούν κάτω από την επιφάνεια χωρίς να χρειάζεται να αναπνέουν, σαν να βρίσκονται ακόμη στο ενδομήτριο ύδωρ. Είναι αξιοθαύμαστη η συμπεριφορά των δελφινιών προς αυτά τα βρέφη. Τους συμπεριφέρονται σαν να είναι δικά τους παιδιά και παρατηρήθηκε ότι παιδιά που μεγάλωσαν με δελφίνια έγιναν πολύ πιο υγιή, ζωντανά και δυνατά από άλλα.

Επικοινωνία

Εκτός από το υπερηχητικό σύστημα προσανατολισμού που έχουν, τα δελφίνια επικοινωνούν επίσης και με σφυρίγματα, κρότους, ήχους από τα σαγόνια τους, ήχους σαν τριξίματα και άλλους ιδιόφωνους ήχους. Το γεγονός αυτό είχε επισημάνει ήδη ο Αριστοτέλης, ο οποίος γράφει: «Η φωνή των δελφινιών στον αέρα ακούγεται σαν τη φωνή ενός ανθρώπου που αναπαράγει με ευκολία κάθε συνδυασμό από φωνήεντα αλλά έχει μεγάλες δυσκολίες να προφέρει τα σύμφωνα».

Επίσης τα δελφίνια φαίνονται να επικοινωνούν και με ένα είδος ιδιόμορφης σωματικής γλώσσας που ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να αποκωδικοποιήσουμε.

Εχουν γίνει πολλά πειράματα όπου με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών ο άνθρωπος έχει προσπαθήσει να αναπαραγάγει ήχους δελφινιών σε διάφορες υψηλές ή χαμηλές συχνότητες προσπαθώντας να φτιάξει μια «γλώσσα» κατανοητή και από τα δύο είδη. Τα αποτελέσματα έχουν όμως σταθεί αποκαρδιωτικά αφού τα δελφίνια σε πολλές περιπτώσεις έδειξαν ότι κατανοούν την τεχνητή αυτή γλώσσα, κατασκευάζοντας μάλιστα και προτάσεις με γραμματική και συντακτική σωστή σειρά, αλλά τις περισσότερες φορές φαίνονταν μόνο ότι διασκέδαζαν παίζοντας και αυτοσχεδιάζοντας με τους ήχους που τους μετέδιδαν. Ισως δεν έχουν την αίσθηση της σοβαρότητας που δίνουμε εμείς σ’ αυτά τα πειράματα.

Πάντως κοινά αποδεκτό είναι ότι τα δελφίνια επικοινωνούν μεταξύ τους, κυρίως με μελωδικά σφυρίγματα. Η μητέρα επαναλαμβάνει στο νεογνό επί μήνες ολόκληρους μια συγκεκριμένη μελωδία, διαφορετική από κάθε άλλη, που το μικρό αποτυπώνει μέσα του και την κρατάει στην υπόλοιπη ζωή του, σαν προσωπικό δικό του χαρακτηριστικό, κάτι σαν όνομα, υπογραφή ή ταυτότητα.

Θεραπεία

Στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία τις τελευταίες δεκαετίες διεξάγονται πειράματα με δελφίνια για τη θεραπεία αυτιστικών παιδιών. Ο αυτισμός είναι μια ασθένεια διαταραχής της επικοινωνίας και ακριβώς η επικοινωνία είναι μια από τις πιο αξιοθαύμαστες ιδιότητες των δελφινιών, που εντυπωσιάζει τον άνθρωπο, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αυτιστικά παιδιά ανταποκρίνονται και αντιδρούν στα παιχνιδιάρικα αυτά θηλαστικά σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι στους ανθρώπους θεραπευτές.

Ανάλογα πειράματα έχουν γίνει και με άλλα νοήμονα θηλαστικά, όπως γάτες, σκύλους και άλογα, αλλά η επιτυχία με τα δελφίνια ξεπερνά κάθε προσδοκία.

Μεγάλη απήχηση είχαν τα πειράματα με το «Dolphin Project» που ξεκίνησαν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Φλόριδας στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Τα πειράματα αυτά, που συνεχίζονται ως και σήμερα, γίνονται σε μια τεχνητή λίμνη 6.000 τ.μ. όπου τα δελφίνια ζουν ουσιαστικά σε ελεύθερες συνθήκες. Εχουν καταγραφεί σε βίντεο οι «θεραπευτικές μέθοδοι» των δελφινιών, που από μόνα τους παίρνουν πρωτοβουλίες για να αποκαταστήσουν την επαφή των άρρωστων παιδιών με το περιβάλλον.

Η νοημοσύνη τους

Τις πιο γνωστές ίσως και εμπεριστατωμένες έρευνες για τα δελφίνια τις έχει κάνει η αμερικανίδα νευροφυσιολόγος δόκτωρ Τζον Λίλι.

Τα αποτελέσματα των ερευνών της έχουν φέρει στο φως πολλά «μυστικά» γύρω από τη συμπεριφορά και τη φύση των δελφινιών.

Η ίδια πιστεύει, απ’ ό,τι γράφει στα βιβλία της «Ανθρωπος και δελφίνι» και «Επικοινωνία μεταξύ ανθρώπου και δελφινιού», ότι τα δελφίνια είναι μεν όντα με υψηλή νοημοσύνη, αλλά εντελώς διαφορετικού τύπου απ’ αυτή του ανθρωπίνου είδους. Οι έρευνές της προκάλεσαν και το ενδιαφέρον ειδικών του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, που σκέφθηκαν ότι ένα νοήμον, μη ανθρώπινο υποβρύχιο πλάσμα θα ήταν ο καλύτερος σύμμαχος στους πολέμους του Βιετνάμ και του Περσικού Κόλπου! Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία: όσο περνάει ο καιρός βγαίνουν στην επιφάνεια όλο και περισσότερες πληροφορίες ότι η αμερικανική πολεμική μηχανή όντως χρησιμοποίησε δελφίνια αντί για βατραχανθρώπους σε δύσκολες αποστολές στους δύο αυτούς πολέμους!

Η νοημοσύνη των δελφινιών όμως δεν μπορεί να κριθεί με ανθρώπινα μέτρα.

Οπως λέει και η δόκτωρ Λίλι, «τα δελφίνια δεν χτίζουν, δεν γράφουν, δεν κατασκευάζουν αντικείμενα. Με αυτή την έννοια δεν έχουν νοημοσύνη. Αλλά φανταστείτε τον εαυτό σας γυμνό στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού: πώς θα επιβιώνατε, πώς θα χρησιμοποιούσατε τη νοημοσύνη σας εκείνη τη στιγμή, χωρίς να υπάρχουν τα τεχνητά βοηθητικά μέσα της καθημερινής ανθρώπινης ζωής;».

Η σύγκριση λοιπόν της ανθρώπινης νοημοσύνης με αυτή των δελφινιών δεν έχει κοινό σημείο αναφοράς. Οπως ίσως δεν έχει κοινά σημεία αναφοράς με κάποια εξωγήινη νοημοσύνη, που, κατά πάσα πιθανότητα, αργά ή γρήγορα θα συναντήσει ο άνθρωπος.

Οικολογικά

Σήμερα στα πανάκριβα διαστημικά προγράμματα SETI (Search for Extraterrestial Intelligence) ψάχνουμε για εξωγήινα νοήμονα όντα, ενώ παράλληλα εξοντώνουμε το δεύτερο σε νοημοσύνη πλάσμα του πλανήτη μας. Σε πολλές χώρες είναι ακόμη ελεύθερο το κυνήγι καθώς και οι σφαγές των δελφινιών.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όμως να εξαφανιστούν τα δελφίνια είναι από τη ρύπανση της θάλασσας. Ο άνθρωπος έχει μεταξύ άλλων απερίσκεπτα χρησιμοποιήσει τη θάλασσα σαν σκουπιδότοπο για τα τοξικά απόβλητα των βιομηχανιών. Θα αναφέρουμε μόνο ένα απλό παράδειγμα που κατά καιρούς έχουν καταγγείλει διεθνείς οικολογικές οργανώσεις:

Υπάρχει μια ουσία που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πλαστικού και φελιζόλ, το πολυχλωροδιφαινύλιο. Εχει αποδειχθεί ότι αυτή η ουσία, που αποβάλλεται στις θαλάσσιες περιοχές σε γιγαντιαίες ποσότητες, αποτελεί τον υπ’ αριθμόν 1 κίνδυνο για τη ζωή στους ωκεανούς.

Δεκάδες χιλιάδες δελφίνια έχουν εκβρασθεί νεκρά στις ακτές, δηλητηριασμένα από την ουσία αυτή. Και οι αριθμοί ολοένα αυξάνονται.

Στην «πολιτισμένη Δύση» ο Ανθρωπος ο Σοφός τα τελευταία 300 χρόνια τείνει να οδηγήσει τον πλανήτη σε σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή.

Τέλος, κάτι που αναφέραμε παραπάνω, κάτι που εδώ και χρόνια έχει απασχολήσει οικολογικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο:

Η «επιστράτευση» δελφινιών από το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ και η χρησιμοποίησή τους στους πολέμους του Βιετνάμ και του Κόλπου!

Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, τα πειράματα άρχισαν κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, τη δεκαετία του ’50, με «αθώες» εντολές και κατέληξαν σε επικίνδυνες πολεμικές αποστολές όπως η εκμάθηση των θηλαστικών να τοποθετούν νάρκες και να παίζουν τον ρόλο των «καμικάζι».

Αυτό όμως είναι ένα ολόκληρο θέμα από μόνο του, που θα μας απασχολήσει μιαν άλλη φορά…

Ολοι γνωρίζουμε ότι τα δελφίνια αγαπούν να ακολουθούν στα απόνερα τα καράβια και τα καΐκια.

Είχα μια ενδιαφέρουσα προσωπική εμπειρία της αγάπης των δελφινιών για τη μουσική. Πριν από πολλά χρόνια, ψαρεύοντας με τράτα στις Μικρές Κυκλάδες, ο καπετάνιος έβαζε τη μουσική του ραδιοφώνου αρκετά δυνατά και τότε τα δελφίνια εμφανίζονταν από το πουθενά, λες και χόρευαν γύρω απ’ το καΐκι, ενώ όταν τη χαμήλωνε βουτούσαν στα βάθη και χάνονταν. Αυτό έγινε πολλές φορές, σε διαφορετικές ημέρες, κατ’ επανάληψη.

Δεν ξέρω αν είχαν προτιμήσεις για κάποιο ιδιαίτερο είδος μουσικής, αλλά συνήθως ο σταθμός που ακούγαμε έβαζε νησιώτικα τραγούδια. Το χιούμορ των δελφινιών είναι ανεπανάληπτο. Παίζουν κατ’ αρχήν μεταξύ τους κυνηγητό, κρυφτό ή μεταφέρουν και κρύβουν αντικείμενα ή, ακόμη, εκσφενδονίζουν φύκια το ένα στο άλλο. Επίσης έχουν κινηματογραφηθεί σκανδαλιές που κάνουν τα δελφίνια σε πελεκάνους, θαλάσσιες χελώνες, σουπιές και άλλα είδη. Η συμπεριφορά τους έχει φανερές ομοιότητες με αυτή των δικών μας παιδιών και γι’ αυτό ίσως οι δεσμοί μεταξύ παιδιών και δελφινιών είναι ιδιαίτερα δυνατοί.

Αυτό το διαπίστωσα και ο ίδιος πρόσφατα σε ένα χωριό της Ερυθράς Θάλασσας, όπου δύο ελεύθερα δελφίνια έρχονταν συχνά στην ακτή και έπαιζαν με τον κόσμο.

Ηταν καταπληκτικό το ότι πλησίαζαν χωρίς κανένα φόβο τις δυο μικρές μου κόρες, που κολυμπούσαν και τα καλούσαν με σφυρίγματα, ενώ εμάς τους ενηλίκους δεν μας έδιναν πολλή σημασία όσο κι αν προσπαθούσαμε να τα προσελκύσουμε.

Προπαντός δεν μας άφηναν με τίποτε να τα χαϊδέψουμε, όπως άφηναν τα παιδιά.