Η λίμνη, η Αθήνα, οι συμμορίες

Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2018

σελ. 366, τιμή 16,60 ευρώ

Το 1998, η Χρύσα Σπυροπούλου ξεκινούσε τη συγγραφική της σταδιοδρομία με μια αστυνομική νουβέλα που είχε τίτλο Ομίχλη στη λίμνη. Ηταν μια ιστορία στην οποία πρωταγωνιστούσαν ο αστυνόμος Ηλιού και η βοηθός του Γεωργίου. Ως θέμα είχε την εξαφάνιση μιας γυναίκας, της συγγραφέως Σάρας Ανδρέου, που τελικά βρέθηκε νεκρή στη λίμνη της Δοϊράνης. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα όλοι οι ύποπτοι είναι αθώοι και πιθανότατα η συγγραφέας αυτοκτόνησε ή πέθανε από ατύχημα. Τώρα η Σπυροπούλου επανέρχεται σε εκείνους τους ήρωες και αφηγείται την ίδια ιστορία με διαφορετικό τρόπο, καθαρά αστυνομικό. Στο μυθιστόρημα Ταραγμένα νερά την εξαφάνιση της Σάρας αναγγέλλει ο φίλος της, ο σκηνοθέτης Γιάννης Ιωάννου, οπότε ο Ηλιού και η Γεωργίου αναλαμβάνουν να την εξιχνιάσουν –η οικογενειακή ζωή της Σάρας δεν ήταν ειδυλλιακή.

Στο μεταξύ, ο Ιωάννου καταλαμβάνεται από ενοχές και η αστυνομία τον θεωρεί ύποπτο. Υπάρχει και μια άλλη γυναίκα, η Κορίνα, η οποία έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει τον άντρα και το παιδί της για να ακολουθήσει τον σκηνοθέτη. Σε αυτό το σημείο το μυθιστόρημα παραπέμπει τρόπον τινά στα μυθιστορήματα της Πατρίσια Χάισμιθ (η Σπυροπούλου έχει μεταφράσει βιβλίο της), που συχνά βάζει κάποιον ήρωά της να κατατρύχεται από ενοχές που φτάνουν στα όρια της εμμονής. Και ύστερα βρίσκεται δολοφονημένη η μητέρα της Σάρας, οπότε τα πράγματα περιπλέκονται.

Το μυθιστόρημα της Χρύσας Σπυροπούλου είναι μια αστυνομική ιστορία κατά τα πρότυπα εκείνων της Αγκαθα Κρίστι. Εχει ίχνη, αποτυπώματα, αποτσίγαρα, σκοτεινά μυστικά, έχει επίσης ποιητικές περιγραφές της λίμνης Δοϊράνης, του όρους Μπέλες, του ποταμού Στρυμώνα. Σε αυτό δεν γίνονται κοινωνικές αναφορές, υπάρχει όμως μια συμμορία που παίζει με το χρήμα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η συγγραφέας εμμένει σε μια λογοτεχνία που δεν επιδιώκει να προβληματίσει, αλλά σκοπεύει να ψυχαγωγήσει τον αναγνώστη, δίνοντάς του με μέτρο κάποια στοιχεία από το παρόν και το παρελθόν των ηρώων της ώστε να κατανοήσει τα συμβαίνοντα.

Εκδόσεις Ικαρος, 2018

σελ. 476, τιμή 15,50 ευρώ

Το 2016 η Ευτυχία Γιαννάκη εξέδωσε το μυθιστόρημα Στο πίσω κάθισμα, το πρώτο μέρος της Τριλογίας της Αθήνας, το 2017 το δεύτερο μέρος, το Αλκυονίδες μέρες, και πρόσφατα το τρίτο μέρος, το Πόλη στο φως. Και στα τρία μυθιστορήματα πρωταγωνιστεί ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος που αντιμετωπίζει κι ένα προσωπικό πρόβλημα: ο γιος δικάζεται με κατηγορίες που δοκιμάζουν τις αντοχές του. Το καινούργιο μυθιστόρημα αρχίζει το 1995 στην Σρεμπρένιτσα της Γιουγκοσλαβίας, όπου γίνονται σφαγές και κάποιος ανώνυμος μαχητής προσπαθεί να ξεφύγει από τους διώκτες του. Στη μνήμη του έχει εντυπωθεί μια αποτρόπαια σκηνή: κάποια έγκυος γυναίκα βρίσκεται με την κοιλιά της ανοιγμένη κι ένα μαχαίρι στο στήθος. Η σκηνή είναι παρμένη από τα σκανδιναβικά αστυνομικά μυθιστορήματα, τα οποία έχουν κατακυριεύσει τον κόσμο και έχουν αποκτήσει φανατικούς αναγνώστες. Στη συνέχεια, η συγγραφέας μάς μεταφέρει στην Αθήνα του 2014, μια πόλη που «βυθίζεται στο χάος», όπως διαβάζουμε. Κι εδώ μια έγκυος γυναίκα, η Μαριλένα Νομικού, βρίσκεται δολοφονημένη άγρια στη μονοκατοικία της στο Καβούρι. Ο αστυνόμος Κόκκινος ανακρίνει τον μοναχικό Αλέξη Μπένο, ο οποίος ακολουθώντας έναν σκύλο βρίσκει τη γυναίκα με ανοιγμένη κοιλιά.

Ποιος σκότωσε την έγκυο γυναίκα; Βασικοί ύποπτοι είναι ο σύζυγός της, ο επιχειρηματίας Μιχιώτης, ένας συνεργάτης του, ο Καραθάνος, κι ένας παλιός του φίλος ονόματι Ρομάριο. Μήπως το έγκλημα, αν αποκλείσουμε τη ληστεία, οφείλεται σε ερωτική διεκδίκηση; Οι προσεκτικοί αναγνώστες των τριών μυθιστορημάτων της Ευτυχίας Γιαννάκη παρατηρούν μια σαφή πρόοδο σχετικά με τη γραφή της. Εδώ, η βροχή συνυπάρχει με έναν απροσδιόριστο φόβο που διαποτίζει όλο το μυθιστόρημα. Πάντως, στο κέντρο της ιστορίας βρίσκεται μια συμμορία που εμπορεύεται αναβολικά χάπια. Η συγγραφέας τα βάζει με την αστική τάξη, αλλά και τους δημοσιογράφους της τηλεόρασης, οι οποίοι προσπαθούν να δημιουργήσουν ανησυχία στους πολίτες. Αφηγούμενη μια ιστορία εγκλήματος, τοποθετημένη στην Αθήνα, την πόλη της, η Γιαννάκη εκφράζει την αγάπη της γι’ αυτήν, την «πόλη στο φως», η οποία έχει τον τρόπο της να επιβιώνει «και με την αλήθεια και με το ψέμα», δηλαδή με κάθε δυσκολία.