Αισιοδοξία για το θαύμα της ζωής

Σωλ Μπέλοου
Οι περιπέτειες του Ωγκι Μαρτς

Εντός του 2015 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση και 10 χρόνια από τον θάνατο του Σωλ Μπέλοου, ενός από τους κορυφαίους μεταπολεμικούς πεζογράφους των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Το 1976 βραβεύτηκε από τη Σουηδική Ακαδημία με το Νομπέλ Λογοτεχνίας «για την κατανόηση του ανθρώπου και τη λεπτεπίλεπτη ανάλυση του σύγχρονου πολιτισμού που συνυπάρχουν στο έργο του». Για πρώτη φορά εκδίδονται στην ελληνική γλώσσα Οι περιπέτειες του Ωγκι Μαρτς (1953), ένα μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα του 20ού αιώνα, το αριστούργημα του ιδίου, σύμφωνα με τους κριτικούς. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, το τρίτο του κατά σειρά, άρχισε να το γράφει στην Ευρώπη και με αυτό απέσπασε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ για πρώτη φορά (ακολούθησαν άλλες δύο και αργότερα το Βραβείο Πούλιτζερ). «Είμαι Αμερικανός, γέννημα του Σικάγου, αυτής της σκοτεινής και μελαγχολικής πόλης· ό,τι κάνω το κάνω όπως έχω μάθει από μόνος μου, δίχως κανόνες, κι έτσι θα γράψω την ιστορία της ζωής μου» αρχίζει την πολύχρωμη, πληθωρική αφήγησή του ο ήρωας, ένα alter ego του στυλίστα συγγραφέα, ο οποίος υπήρξε τέκνο Ρωσοεβραίων που μετανάστευσαν στον Καναδά και στη συνέχεια πέρασαν παράνομα στις ΗΠΑ και εγκαταστάθηκαν στο Σικάγο. Στα νιάτα του ο Σωλ Μπέλοου έγινε τροτσκιστής και μάλιστα ταξίδεψε στο Μεξικό για να συναντήσει από κοντά τον Τρότσκι (κάτι που δεν συνέβη επειδή μία ημέρα πριν από την προγραμματισμένη συνάντησή τους ο δεύτερος δολοφονήθηκε). Η φωνή του Ωγκι παραμένει μοναδική στη σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία. Η γλώσσα είναι απαστράπτουσα. Το βιβλίο είναι η έκφραση μιας ζωηρής φαντασίας και μιας οξυδερκούς διάνοιας: οι δυο τους συναντώνται σε μια διάσταση εορταστική, όπου, παρά τις αντιξοότητες, η ακλόνητη αισιοδοξία για το θαύμα της ζωής θριαμβεύει.

Το πορτρέτο της Νέας Υόρκης

Garth Risk Hallberg
Πόλη στις φλόγες
Μετάφραση Γιώργος Κυριαζής.
Εκδόσεις Κέδρος, 2015,
σελ. 1.040, τιμή 24,50 ευρώ

Ο Αμερικανός Γκαρθ Ρισκ Χάλμπεργκ, που δεν έχει κλείσει ακόμη τα 40 του χρόνια, πρέπει να έχει πάρει την υψηλότερη προκαταβολή που έχει πάρει ποτέ άνθρωπος – ο οίκος Alfred A. Knopf πλήρωσε εν τέλει 2 εκατομμύρια δολάρια! – για να εκδώσει το πρώτο του μυθιστόρημα. Οταν εφέτος κυκλοφόρησε η Πόλη στις φλόγες, οι «New York Times» έγραψαν ότι είναι ένα «σπουδαίο μυθιστόρημα» με αφηγηματική δύναμη «που κόβει την ανάσα» και η κριτική εν γένει το χαιρέτισε με ιδιαίτερη θέρμη. Ο Κέδρος συστήνει τον συγγραφέα ως την αιχμή του εκδοτικού του δόρατος για τη νέα χρονιά. Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1977 στη Νέα Υόρκη. Το φαντασμαγορικό κλίμα που έχουν δημιουργήσει τα πυροτεχνήματα διακόπτουν απρόσμενα δύο πυροβολισμοί στο Σέντραλ Παρκ. Η Σαμάνθα Τσιτσάρο, μια νεαρή γυναίκα της τέχνης και του πανκ-ροκ, εντοπίζεται αιμόφυρτη μέσα στους θάμνους από τον αφροαμερικανό καθηγητή Γκούντμαν. Μέσα από την αναζήτηση του ενόχου (από έναν δημοσιογράφο και έναν αστυνομικό) ο συγγραφέας φιλοτεχνεί το συναρπαστικό πορτρέτο μιας μυθικής μεγαλούπολης και της ανθρωπογεωγραφίας της.

Xάϊνριχ Mπελ
Ομαδικό πορτρέτο με μία κυρία
Μετάφραση Μαργαρίτα Ζαχαριάδου.
Εκδόσεις Πόλις, 2015,
σελ. 524, τιμή 20 ευρώ

Σε νέα μετάφραση η «κορωνίδα της δημιουργίας του Χάινριχ Μπελ», σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία που του απένειμε το Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1972. Μυθιστόρημα πολύ ριζοσπαστικό, επιτομή της «πολυφωνικής» αφήγησης και κάτι παραπάνω, ανανεώνει τον πεζογραφικό μοντερνισμό, παραμένοντας ωστόσο ρεαλιστικό από την αρχή ως το τέλος. Πρωταγωνίστρια η αλησμόνητη Λένι που μεγάλωνε όταν ο ναζισμός σάρωνε τη Γερμανία, στη συνέχεια έζησε τον μεγάλο πόλεμο και αργότερα, σε ώριμη ηλικία, βίωσε τις συνέπειές του.

Mισέλ Oυελμπέκ
Υποταγή
Μετάφραση Λίνα Σιπητάνου.
Εκδόσεις Εστία, 2015,
σελ. 312, τιμή 17 ευρώ

Γαλλία, 2022. Της χώρας πλέον ηγείται ο πρώτος μουσουλμάνος πρόεδρος της ιστορίας της, ο χαρισματικός Μοχάμεντ Μπεν Αμπές. Ενα «ρεπουμπλικανικό μέτωπο» συγκροτήθηκε από το παλαιό πολιτικό σύστημα ώστε να αποτραπεί η εγκατάσταση της Μαρίν Λεπέν (του Εθνικού Μετώπου) στα Ηλύσια Πεδία. Παράλληλα κυοφορείται ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ μουσουλμάνων μεταναστών και αυτοχθόνων πληθυσμών της Δυτικής Ευρώπης με επίκεντρο τη Γαλλία, η οποία εξισλαμίζεται σταδιακά χωρίς αντίσταση. Ενα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα της τελευταίας δεκαπενταετίας.

Ορχάν Παμούκ
Κάτι παράξενο στο νου μου
Μετάφραση Στέλλα Βρετού.
Εκδόσεις Ωκεανίδα, 2015,
σελ. 728, τιμή 19 ευρώ

Το νέο μυθιστόρημα του τούρκου νομπελίστα συγγραφέα είναι μια ελεγεία για την Πόλη της αθωότητας. Είναι μια πολυφωνική αφήγηση με επίκεντρο έναν αγαθό πρωταγωνιστή (έναν πλανόδιο πωλητή μποζά ονόματι Μεβλούτ) και την ερωτική του ιστορία. Ο Ορχάν Παμούκ παρακολουθεί τις μεταμορφώσεις της Ιστανμπούλ τα τελευταία 40 χρόνια και τούτη τη φορά το κάνει «από τα κάτω», με τη χαμηλή φωνή των λαϊκών στρωμάτων που συμπαρασύρονται από τον εκδυτικισμό ή την ισλαμοποίηση στην τουρκική κοινωνία.

Χαρούκι Μουρακάμι
Ο Κάφκα στην ακτή
Μετάφραση Αργυρώ Μαντόγλου.
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2015,
σελ. 720, τιμή 18,80 ευρώ

Eνα από τα καλύτερα βιβλία (2002) του ιάπωνα συγγραφέα για πρώτη φορά στα ελληνικά. Γιατί εγκαταλείπει το σπίτι του ο νεαρός Κάφκα Ταμούρα; Για να ξεφύγει από την εκπλήρωση μιας οιδιπόδειας προφητείας ή μήπως για να βρει μητέρα και αδελφή, εδώ και χρόνια εξαφανισμένες; Η συνάντησή του με τον γέρο Νακάτα, τον οποίο έχει σημαδέψει ανεξίτηλα ο πόλεμος, δίνει την ευκαιρία στον Χαρούκι Μουρακάμι να στήσει ένα παράξενο παραμύθι ζώων, ανθρώπων και πνευμάτων.

Colm Toibin
Νόρα Γουέμπστερ
Μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου.
Εκδόσεις Iκαρος, 2015,
σελ. 448, τιμή 16,50 ευρώ

Η ηρωίδα του Κολμ Τομπίν είναι ένα όμορφο και μαχητικό πλάσμα, παλεύει με την επίπονη απώλεια και βγαίνει στη ζωή πιο δυνατή, δεν λυγίζει, δεν παραιτείται. Eχοντας χάσει τον άνδρα της και φροντίζοντας πλέον μόνη τα τέσσερα παιδιά της προσπαθεί – σε μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας στα τέλη της δεκαετίας του 1960 – να ανασυγκροτήσει τον κόσμο της (μέσα από τη μουσική) και να προχωρήσει. Η Νόρα Γουέμπστερ συμπυκνώνει τη λογοτεχνική ωριμότητα ενός εξαίρετου συγγραφέα.

Πασκάλ Μπρυκνέρ
Ενας καλός γιος
Μετάφραση Γιάννης Στρίγκος.
Εκδόσεις Πατάκη, 2015,
σελ. 248, τιμή 11,50 ευρώ

Η ιστορία μιας δύσκολης ενηλικίωσης και η περίπλοκη σχέση ενός γιου με τον πατέρα του. Ο τελευταίος, αντισημίτης και ρατσιστής, συμπεριφέρεται βίαια και εξευτελίζει τη γυναίκα του. Ο μοναχογιός της, που δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον Πασκάλ Μπρυκνέρ, την αγαπά και για τον άλλον εύχεται τον θάνατο. Σε αυτό το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα αφηγείται πώς έκανε τα πάντα για να γίνει το αντίθετο από εκείνον και πώς εν τέλει συμφιλιώθηκε μαζί του.