Μένης Κουμανταρέας
Σεραφείμ και Χερουβείμ
Εκδόσεις Κέδρος, 2014,
σελ. 312, τιμή 16,60 ευρώ

O Σεραφείμ, ο Σάββας, ο Χρήστος, η Ευδοκία, ο Πολύβιος, η Στρατηγίνα, ο Γυμναστής, πρόσωπα συνδεδεμένα με μια εποχή, με μια γειτονιά, με μια ηλικία σε γενικό προσκλητήριο «για να κλείσει μια και καλή αυτή η περίοδος», να ολοκληρωθεί το μνημόσυνο.

Ιστορίες που εκτυλίσσονται στα πέριξ της πλατείας Βικτωρίας, τότε πλατεία Κυριακού, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια και φωτογραφίζουν την αμήχανη μεταβατική περίοδο της ελληνικής κοινωνίας από τον παλιό κόσμο της προπολεμικής εποχής και την εγκατάλειψη της Κατοχής στη νέα εύθραυστη καθημερινότητα των ετών 1945-1949, ενώ παράλληλα παρακολουθούν τη μετάβαση ενός αγοριού της αστικής τάξης από την εφηβεία στην ενηλικίωση. Στα δέκα διηγήματα, ένα πορτρέτο το καθένα αναγνωρίσιμων τύπων της αστικής ηθογραφίας της μεταπολεμικής Ελλάδας, οι πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες επισκέπτονται ο ένας την ιστορία του άλλου μετατρέποντας τις μεμονωμένες αφηγήσεις τους σε σπονδυλωτό μυθιστόρημα για τη ζωή σε έναν κόσμο με πρόσφατα τραύματα, σκοτεινές καταβολές και αδιευκρίνιστο μέλλον, έναν κόσμο που ζωντανεύει με γοητευτικές λεπτομέρειες.
Πρωτοπρόσωπος λόγος, ρεαλιστική εικονοποιία, αναπαραστατική γλώσσα, διάλογοι αυθεντικοί και χαρακτήρες που περιγράφονται με χιούμορ αλλά και τόνο νοσταλγικό, ακόμη και οι αντιπαθητικοί, γιατί ανήκουν σε μια εποχή χαμένης αθωότητας και αλησμόνητης εφηβείας. Καλοβαλμένοι γιατροί και διευθυντές, καθώς πρέπει νοικοκυρές με ζωηρές κόρες, νέοι της εργατικής τάξης και υπηρέτες, έφηβοι που ανταλλάσσουν βιβλία, πηγαίνουν σε συναυλίες κλασικής μουσικής και στα σινεμά της εποχής, δειλά ερωτεύονται και κάποιοι ξενοκοιμούνται, ενώ ο εμφύλιος σπαραγμός που συμβαίνει τόσο κοντά τους φτάνει στον μικρόκοσμο της γειτονιάς ως μακρινός απόηχος. Δέκα διηγήματα του Μένη Κουμανταρέα που πρωτοκυκλοφόρησαν το 1981 και ξανατυπώνονται σε επετειακή έκδοση, εικονογραφημένα από δέκα έλληνες ζωγράφους.

Ηρωες της καθημερινότητας

Τριάντα τρία διηγήματα από τον θεσσαλονικιό πεζογράφο Γιώργο Σκαμπαρδώνη


ΓιώργοςΣκαμπαρδώνης
Νοέμβριος
Εκδόσεις Πατάκη, 2014,
σελ. 156, τιμή 9,70 ευρώ

Στο οικείο σκηνικό της Θεσσαλονίκης και των βορειοελλαδίτικων πόλεων τοποθετούνται τα τριάντα τρία διηγήματα της ένατης συλλογής του θεσσαλονικιού πεζογράφου. Οικεία και η πινακοθήκη των χαρακτήρων του, λαϊκοί άνθρωποι, περιθωριακοί τύποι, αγιορείτες μοναχοί, αγωνιστές περασμένων πολέμων, μικρασιάτες πρόσφυγες και σαλονικιοί λογοτέχνες, στρατηγοί και χοιροτρόφοι και γκαρσόνια.

Ο μακεδονομάχος Σταύρος Τσιούμας, ένας γέρος, παλιός αντάρτης, που χρωστάει τη ζωή του στα μυρμήγκια, ένας κλαριντζής που γυρίζει με την κομπανία του στις γειτονιές, ένας ραβίνος που σχετίζεται με τους ναζί, ένας σμυρνιός πρόσφυγας που οφείλει τη ζωή του σε έναν φιλεύσπλαχνο Τούρκο, ένας συνταξιούχος χρυσοχόος που σκαρώνει ποτηράκια από ασημόχαρτο, ένας παπάς που ψαρεύει παρέα με τα δελφίνια, ο Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, ο αγιογράφος Μανουήλ Πανσέληνος.
Κάποιοι κουβαλούν στιβαροί το βάρος της Ιστορίας, άλλοι προσκαλούνται από τη μνήμη, ήρωες της καθημερινότητας των παιδικών χρόνων.
Με γλώσσα μιας ιδιαίτερης γοητείας με βορειοελλαδίτικες πινελιές και αναφορές στο λαϊκό και στο ρεμπέτικο τραγούδι, με λόγο αστόλιστο, συμπυκνωμένο και μεστό, ειρωνικό αλλά και τρυφερό, ανάλαφρα μελαγχολικό, ο Σκαμπαρδώνης έχει κατακτήσει ένα προσωπικό ύφος αναγνωρίσιμο, ξεχωριστά δικό του αλλά και προσιδιάζον σε αυτή την ιδιαίτερη κατηγορία λογοτεχνών που κάποτε λέγαμε «λογοτέχνες της Θεσσαλονίκης», τον Νίκο-Γαβριήλ Πεντζίκη και τον Γιώργο Θέμελη, τον Γιώργο Ιωάννου, τον Τηλέμαχο Αλαβέρα, τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον Ντίνο Χριστιανόπουλο κ.ά., στους οποίους ο περιβάλλων χώρος της Θεσσαλονίκης δεν δηλώνει μόνο έναν τόπο αλλά και έναν τρόπο της γραφής.

Νίκη Τρουλλινού
Το τελευταίο καλοκαίρι της αθωότητας
Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2014,
σελ. 176, τιμή 14 ευρώ

Μια ναυαγός λαθρομετανάστρια γεννά το πρώτο της παιδί στο αγροτικό ιατρείο μιας ελληνικής νησιωτικής κωμόπολης παραμονή Χριστουγέννων. Ο Μάνος, πρόωρα συνταξιούχος, θρηνεί βουβά τον θάνατο της γυναίκας του και τον ξενιτεμό της κόρης του. Ενας μεσήλικος μουσικοδιδάσκαλος βρίσκει στο Facebook έναν χαμένο νεανικό του έρωτα. Είκοσι μία ιστορίες για απουσίες και προσωπικές απώλειες αλλά και για την υπερκατανάλωση της Ιστορίας και τις ματαιώσεις των συλλογικών αγώνων από μια έμπειρη διηγηματογράφο.


Νικόλας Σεβαστάκης
Γυναίκα με ποδήλατο
Εκδόσεις Πόλις, 2014,
σελ. 232, τιμή 12 ευρώ

Μια παρέα εφήβων σε ένα νησί το καλοκαίρι του 1974, με σταθερή ροπή στην ονειροπόληση. Ενας κομμουνιστής εξόριστος με αμείωτη λατρεία στη «γιαγιά» ΕΣΣΔ. Μια απρόσιτη όμορφη γυναίκα που γίνεται μύθος και αντικείμενο φθόνου σε μια μικρή κλειστή κοινωνία. Ενας Ελληνας που ερωτεύεται μια νεαρή Παλαιστίνια στη Γαλλία του ’80. Η ισορροπία μεταξύ πολιτικού και προσωπικού σε τριάντα δύο αφηγήματα, γραμμένα την τελευταία διετία. Πρώτη εμφάνιση στο διήγημα ενός αναγνωρισμένου δοκιμιογράφου και ποιητή.


Ανδρέας Μήτσου
Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014,
σελ. 160, τιμή 10,65 ευρώ

Αλλόκοτες ιστορίες για οριακές καταστάσεις με πρωταγωνιστή έναν άνδρα που ερωτεύεται μια πολύ νεότερή του γυναίκα και οδηγείται στα άκρα. Βίαιοι έρωτες, εγκλήματα, απιστίες, επικίνδυνες συνευρέσεις. Είκοσι διηγήματα για τις ανθρώπινες σχέσεις και την επιθετικότητα του ερωτικού πάθους σε ένα πλαίσιο σουρεαλιστικό, με πολλές αναφορές στο ζωικό βασίλειο (λύκοι και ελάφια, γίδες, χελώνες και σερσέγκια, ψάρια που προκαλούν σε ερωτική απιστία), στις οποίες πραγματικότητα και φαντασία συγχέονται σε ένα σκληρό παραμύθι.


Νίκος Κουφάκης
Οικογενειακή πορσελάνη
Εκδόσεις Κέδρος, 2014,
σελ. 160, τιμή 11 ευρώ

Ιστορίες-απεικονίσεις, φωτογραφικά στιγμιότυπα οικογενειακών σχέσεων. Η μητέρα που κεντά. Ο πατέρας που διαβάζει εφημερίδα. Η μητέρα που καθαρίζει τον νεροχύτη. Η οικογένεια στο μικροσκόπιο με τα μάτια ενός παιδιού που παρακολουθεί τον κόσμο γύρω του κάτω από το τραπέζι της κουζίνας. Στερεότυποι ρόλοι, απουσίες που παίρνουν στη φαντασία του μικρού διαστάσεις μυθολογικών ανθρωποθυσιών. Συμβολισμοί, ποιητική διατύπωση, ένταση στην ατμόσφαιρα και στατικό δράμα σε μια πρώτη συλλογή.


Χριστίνα Καράμπελα
Καιροί τέσσερεις
Εκδόσεις Πόλις, 2014,
σελ. 186, τιμή 12 ευρώ

Γυναικείες παρουσίες και θηλυκές φωνές, μια ηλικιωμένη πυργοδέσποινα, μια απομακρυσμένη κόρη, γλυκά κουταλιού και μυρωδιά πορτοκαλιού, γλώσσα που παραπέμπει σε μπαούλα με παλιές δαντέλες, μυστήριο και έρωτας, η πάλη των δύο φύλων, προσεγγίσεις και αποξενώσεις που ακολουθούν τις εναλλαγές των εποχών, μυθολογικοί συμβολισμοί, σκιές και πνεύματα μητριαρχικών φιγούρων του παρελθόντος. Πρώτο βιβλίο μιας συγγραφέως φανερά επηρεασμένης από τον μαγικό ρεαλισμό της φλέβας της Ιζαμπέλ Αλιέντε.


Περικλής Σφυρίδης
Ζωοφιλικά. Μια μαρτυρία και δώδεκα διηγήματα
Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2014,
σελ. 328, τιμή 14 ευρώ

Ζώα που γίνονται κεντρικοί δρώντες στις σχέσεις ανθρώπων, ζώα που συμβολικά παραπέμπουν σε ανθρώπινους τύπους και συμπεριφορές, μια προσωπική μαρτυρία για το «Πώς μέσα από τα ζώα γνώρισα τους ανθρώπους» και δώδεκα διηγήματα στα οποία πρωταγωνιστούν γάτες και σκύλοι, κατσίκια, άλογα, πουλιά, εμφανίζονται γνωστοί λογοτέχνες και καλλιτέχνες, πρόσωπα της Θεσσαλονίκης και της Σκύρου. Ρεαλιστικές ιστορίες που βασίζονται εν πολλοίς σε αυτοβιογραφικό υλικό και κινούνται σε μια θεματική σταθερά προσφιλή στον θεσσαλονικιό διηγηματογράφο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ