SEBASTIEN JAPRISOT
Μαύρα γυαλιά
Μετάφραση Εύη Βόγκλη
Εκδόσεις Κέδρος, 2013,
σελ. 344, τιμή 14,90 ευρώ

Ο Σεμπαστιέν Ζαπριζό (1931-2003), ο επονομαζόμενος και «Γκράχαμ Γκριν της Γαλλίας», περιλαμβάνεται στους σημαντικότερους γάλλους συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών, μολονότι στα σχετικά άρθρα ορισμένοι ξεχνούν να τον αναφέρουν. Ισως επειδή έχει υποσκελιστεί από δύο σπουδαίους ομοτέχνους του, τον Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ, τον δημιουργό του «νεοπολάρ», του νέου γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος, και τον Ζαν-Κλοντ Ιζό, τον άξιο συνεχιστή του.

Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του Ζαπριζό (πραγματικό όνομα Ζαν-Μπατίστ Ροσί) υπενθυμίζουμε ότι αρκετά από τα έργα του μεταφέρθηκαν με εξαιρετική επιτυχία στον κινηματογράφο από σπουδαίους σκηνοθέτες. Το μυθιστόρημα του 1966 Μαύρα γυαλιά (πρωτότυπος τίτλος La dame dans l’ auto avec des lunettes et un fusil) σκηνοθετήθηκε τo 1970 από τον Ανατόλ Λίτβακ. Κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια είναι η ιταλικής καταγωγής Ντανί Λονγκό, μια νεαρή δακτυλογράφος, όμορφη, ξανθιά, συναισθηματική και μύωψ –ως ντροπαλή φοράει μαύρα γυαλιά. Στην αρχή τη βλέπουμε στις τουαλέτες ενός επαρχιακού βενζινάδικου, όπου κάποιος άγνωστος της επιτίθεται και τη χτυπάει στο χέρι, αχρηστεύοντάς το.
Νομίζοντας πως την κυνηγάει η αστυνομία, κάνει μια αναδρομή στο πρόσφατο μα και στο απώτερο παρελθόν της και θυμάται ότι εργαζόταν στο Παρίσι, στη διαφημιστική εταιρεία κάποιου Καραβάιγ, παντρεμένου με μια παλιά της φίλη, την Ανίτα. Οταν ο εργοδότης της τής αναθέτει να ξενυχτήσει στο σπίτι του για να δακτυλογραφήσει ένα μεγάλο κείμενο και στη συνέχεια τη βάζει να οδηγήσει το αυτοκίνητό του και να μεταφέρει το ζευγάρι στο αεροδρόμιο του Ορλί, αυτή, ορμώμενη από την ξαφνική επιθυμία να δει τη θάλασσα, αποφασίζει να κατακρατήσει το αμάξι και να κατευθυνθεί προς τον Νότο, προς τη Μασσαλία και τη Μεσόγειο.
Στη διαδρομή τής τυχαίνουν διάφορα γεγονότα που την προβληματίζουν, με αποκορύφωμα τον αναίτιο τραυματισμό της. Το πιο σημαντικό είναι η γνωριμία της με τον Φιλίπ, έναν νεαρό τυχοδιώκτη, κλέφτη και ζιγκολό, ο οποίος μετά από μια ερωτική νύχτα, της παίρνει το αυτοκίνητο. Πεισματάρα καθώς είναι, τον ψάχνει και τον βρίσκει. Μόνο που στο πορτμπαγκάζ του αμαξιού υπάρχει το πτώμα ενός πυροβολημένου άγνωστου άνδρα. Και τότε αρχίζει ο εφιάλτης της…
Τα Μαύρα γυαλιά είναι ένα νουάρ μυθιστόρημα με καλούς και κακούς, με μοιραίες γυναίκες και σκληρούς άνδρες. Είναι όμως και μυθιστόρημα δρόμου, που εκτυλίσσεται εντός της γαλλικής επικράτειας. Μπορούμε να πούμε ότι ο αγγλομαθής Ζαπριζό, μεταφραστής πλείστων έργων της αμερικανικής λογοτεχνίας, μεταξύ των οποίων του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ και του Λουίς Λ’ Αμούρ, επηρεάστηκε τα μέγιστα από το εμβληματικό αφήγημα του Τζακ Κέρουακ Στο δρόμο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ