ΕΚΕΒΙ: Αλυσιδωτές αντιδράσεις εξαιτίας της κρίσης

To Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου με ανακοίνωση καλεί τον υφυπουργό Πολιτισμού Κ. Τζαβάρα σε «απολογία» ενώ υπέβαλλε και την παραίτησή του, όπως του είχε ζητηθεί. Τα μέλη του Δ.Σ. δεν αποδέχονται τις αιτιάσεις του υπουργού θεωρώντας ότι τους προσβάλλει και θίγει την υπόληψη και την τιμή τους . Όπως αναφέρει η ανακοίνωση χαρακτηριστικά : «προσβάλλετε την υπόληψή μας με φράσεις όπως «εγείρουν βάσιμες (sic) υποψίες αδιαφανούς χειρισμού», «εξέλιξη που δικαιολογεί (sic) δυσμενή σχόλια», «τέτοια κρούσματα αδιαφάνεια (sic)». Καταλήγει μάλιστα η ανακοίνωση «σας καλούμε να απολογηθείτε εξηγώντας γιατί, χωρίς να ζητήσετε να σας ενημερώσουμε αρμοδίως για ένα δημοσίευμα αμφιβόλου σοβαρότητας, χρησιμοποιήσατε εις βάρος μας φράσεις οι οποίες θίγουν την προσωπικότητα και την τιμή μας» ενώ δηλώνουν ότι επιφυλάσσονται να αντιδράσουν νομικά. .

Οι αντιδράσεις όλων των εμπλεκομένων μερών είναι καταιγιστικές. Ο εκδότης Στέφανος Πατάκης φέρεται σφόδρα δυσαρεστημένος καθώς δηλώνει ότι ο ίδιος δεν είχε δει τη λίστα παρά μόνον μετά το δημοσίευμα του Βήματος (Λαμπρινή Κουζέλη, Γ.Μπασκόζος19/11/2012) όπου αναφέρθηκε το γεγονός ότι είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των επιλεγέντων τίτλων ανήκουν στις Εκδόσεις Πατάκη και αμέσως απέστειλε επιστολή στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ. στην οποία μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Εγώ δεν θα κρίνω τον κατάλογο αυτό, γιατί, εφόσον το πρόβλημα αφορά τις Εκδόσεις Πατάκη, υπάρχει ο κίνδυνος είτε να ευνοήσω είτε να αδικήσω τον εαυτό μου. Προτείνω όμως πρώτον να ενημερωθούν όλοι οι συνάδελφοι σχετικά, να γίνει μια μικρή επιτροπή η οποία να ερευνήσει τον κατάλογο, να εντοπίσει τα προβλήματα, να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις στο ΕΚΕΒΙ, να ζητήσει άμεσα διόρθωση του καταλόγου (να διορθωθούν τα λάθη, να αρθούν όλες οι αδικίες όπου υπάρχουν, να υπάρξει αναλογική κατανομή των βιβλίων που θα προμηθευτεί το ΕΚΕΒΙ). Το σπουδαιότερο όμως, πρέπει αυτή η επιτροπή και ο σύλλογός μας γενικότερα να συζητήσει θέματα αρχών και διαδικασίας που πρέπει να τηρούνται σε αυτές τις περιπτώσεις».

Η Έλενα Πατάκη υπεύθυνη των εκδόσεων παιδικού βιβλίου του οίκου Πατάκη με ανακοίνωσή της υπενθυμίζει το ήθος της επιχείρησης τους και ότι οι εκδόσεις τους κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο από 25% στο σύνολο των κυκλοφορούντων λογοτεχνικών βιβλίων από Έλληνες συγγραφείς. Επίσης ότι «από το 1990 μέχρι το 2011 έχουν εκδώσει 3202 νέους τίτλους παιδικών βιβλίων.

Η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ) , ο σύλλογος που εκφράζει το κυρίως σώμα των εκδοτών και βιβλιοπωλών θα τοποθετηθεί αύριο με ανακοίνωσή του. Σύμφωνα με πληροφορίες στελέχη του εκφράζουν φόβους μήπως χαθούν τα χρήματα του ΕΣΠΑ και θα ήθελαν να δουν τροποποιητικές πρακτικές.

Στο μεταξύ η Επιτροπή Φιλαναγνωσίας του ΕΚΕΒΙ πληροφορηθείσα το δημοσίευμα του ΒΗΜΑONLINE έστειλε υπόμνημα στον υπουργό Πολιτισμού κ. Κώστα Τζαβάρα όπου μεταξύ άλλων υπερασπιζόμενη τις επιλογές της και τα μέλη της αναφέρει ότι αποφάσισαν « α. Να συμπεριλάβουμε στον κατάλογο των βιβλίων και έργα (πρωτότυπα ή μεταφρασμένα) μελών της Επιτροπής, με το σκεπτικό ότι τα έργα αυτά είναι καταξιωμένα τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς». Παραβλέποντας βεβαίως το δεοντολογικό, ηθικό και ίσως νομικό ζήτημα που προκύπτει όταν κάποιος διαχειρίζεται χρήματα του δημοσίου. Είναι όμως γνωστό ότι πολλές φορές σε επιτροπές των κρατικών βραβείων , στις οποίες έχουν θητεύσει τα περισσότερα μέλη της επιτροπής, όταν κάποιος ήθελε να κριθεί το βιβλίο παραιτείτο από μέλος της επιτροπής.

Ανακοίνωση του Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ

Κύριε Υπουργέ,

Αναφερόμενοι στην από 11^ης Δεκεμβρίου επιστολή σας με την παρούσα υποβάλλουμε την παραίτησή μας.

Με την ευκαιρία αυτή διαπιστώνοντες, τόσο από την επιστολή σας της 11^ης τρέχοντος όσο και από το δελτίο Τύπου του Υπουργείου της αυτής ημερομηνίας για το οποίο φέρετε την ευθύνη, ότι προσβάλλετε την υπόληψή μας με φράσεις όπως «εγείρουν βάσιμες (sic) υποψίες αδιαφανούς χειρισμού», «εξέλιξη που δικαιολογεί (sic) δυσμενή σχόλια», «τέτοια κρούσματα αδιαφάνεια (sic)», σας καλούμε να απολογηθείτε εξηγώντας γιατί, χωρίς να ζητήσετε να σας ενημερώσουμε αρμοδίως για ένα δημοσίευμα αμφιβόλου σοβαρότητας, χρησιμοποιήσατε εις βάρος μας φράσεις οι οποίες θίγουν την προσωπικότητα και την τιμή μας.

Δεν μας ζητήσατε εξηγήσεις και αποφασίσατε. Τώρα σας ζητούμε εμείς εξηγήσεις για τον αήθη τρόπο με τον οποίο ενεργήσατε και επιφυλασσόμεθα να αντιδράσουμε όπως οι νόμοι προβλέπουν.

Με τιμή,

Το Διοικητικό Συμβούλιο

Θανάσης Βαλτινός

Τακτικό Μέλος Ακαδημίας Αθηνών

Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΚΕΒΙ

Άντα Γκίβαλου- Κατσίκη

Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών

Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΕΚΕΒΙ

Αργύρης Καστανιώτης

Εκδότης

Γραμματέας Δ.Σ. ΕΚΕΒΙ

Τα μέλη

Βασίλειος Βιτσαξής

Πρέσβης ε.τ.

Εκπρόσωπος των μεταφραστών

(μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας)

Κλαίτη Σωτηριάδου

Εκπρόσωπος των συγγραφέων

(μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων)

Μαρία Αλεξανδράκη

Εκπρόσωπος των βιβλιοθηκονόμων

(μέλος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκάριων)

Η Διευθύντρια

Κατρίν Βελισσάρη

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΠΑΤΑΚΗ

Με την παρούσα επιστολή εκφράζουμε τον αποτροπιασμό μας για τις σημερινές εξελίξεις στον χώρο του βιβλίου με την αναγκαστική παραίτηση του Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ και την αγανάκτησή μας για τον διασυρμό των Εκδόσεων Πατάκη.

Από τα τέλη του περασμένου μήνα, οπότε ανακοινώθηκε ο κατάλογος βιβλίων από το ΕΚΕΒΙ, μέχρι σήμερα, οι Εκδόσεις Πατάκη τήρησαν στάση εξαιρετικά χαμηλών τόνων και απέφυγαν να απαντήσουν σε συκοφαντικά σχόλια από μεμονωμένα πρόσωπα και επιχειρήσεις. Τη στάση αυτή υπαγόρευσε το ήθος των Εκδόσεων Πατάκη και σε καμία περίπτωση η έλλειψη εμπιστοσύνης στο Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ και στα μέλη της επιτροπής.

Σε επιστολή του προς την Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ.), της οποίας είναι μέλος και αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, ο Στέφανος Πατάκης έγραφε τότε μεταξύ άλλων τα εξής: «Για να μπω στην ουσία. Εγώ δεν θα κρίνω τον κατάλογο αυτό, γιατί, εφόσον το πρόβλημα αφορά τις Εκδόσεις Πατάκη, υπάρχει ο κίνδυνος είτε να ευνοήσω είτε να αδικήσω τον εαυτό μου. Προτείνω όμως πρώτον να ενημερωθούν όλοι οι συνάδελφοι σχετικά, να γίνει μια μικρή επιτροπή η οποία να ερευνήσει τον κατάλογο, να εντοπίσει τα προβλήματα, να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις στο ΕΚΕΒΙ, να ζητήσει άμεσα διόρθωση του καταλόγου (να διορθωθούν τα λάθη, να αρθούν όλες οι αδικίες όπου υπάρχουν, να υπάρξει αναλογική κατανομή των βιβλίων που θα προμηθευτεί το ΕΚΕΒΙ). Το σπουδαιότερο όμως, πρέπει αυτή η επιτροπή και ο σύλλογός μας γενικότερα να συζητήσει θέματα αρχών και διαδικασίας που πρέπει να τηρούνται σε αυτές τις περιπτώσεις.»

Σήμερα, όμως, υποχρεωνόμαστε να απαντήσουμε δημόσια, καταγγέλλοντας όλους όσοι αναπαράγουν άκριτα δυσφημιστικούς ισχυρισμούς εναντίον μας.

Όσα η κυρία Κέζα αφήνει να εννοηθούν εις βάρος των Εκδόσεων Πατάκη στο κυριακάτικο άρθρο της με τίτλο: «Σύγκρουση πνευματικών συμφερόντων» αποτελούν δυσφήμηση για τις Εκδόσεις Πατάκη, οι οποίες δεν είχαν ούτε έχουν καμία ανάμειξη στο έργο της επιτροπής. Η κυρία Κέζα αυθαιρέτως καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι αποτέλεσμα διαπλοκής το ότι τα βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη αντιστοιχούν στο 25% του συνολικού καταλόγου.

Προκειμένου να διευκολύνουμε όσους θελήσουν να αναζητήσουν την αλήθεια, αναφέρω τα εξής:

1. Οι Εκδόσεις Πατάκη κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο από 25% στο σύνολο των κυκλοφορούντων λογοτεχνικών βιβλίων από Έλληνες συγγραφείς.Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με τη δημοσιευμένη προκήρυξη, το ζητούμενο από την επιτροπή δεν ήταν να επιλέξει απλώς παιδικά βιβλία, αλλά να επιλέξει παιδικά βιβλία κατά 75-80% Ελλήνων συγγραφέων, με κριτήρια κυρίως ποιοτικά.

2. Οι Εκδόσεις Πατάκη από το 1990 (το παλαιότερο έτος για το οποίο έχουμε στοιχεία) μέχρι το 2011 έχουν εκδώσει 3202 νέους τίτλους παιδικών βιβλίων.

3. Οι 24 από τους 123 τίτλους των Εκδόσεων Πατάκη που επιλέχθηκαν από την επιτροπή – ένας στους πέντε τίτλους δηλαδή – είναι εξαντλημένοι, αρκετοί μάλιστα εδώ και χρόνια και δεν υπάρχει καμία πρόθεση να τους ανατυπώσουμε.

4. Περισσότερα από 120 κυκλοφορούντα παιδικά βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη έχουν βραβευτεί. Το 2012 μέχρι σήμερα έχουμε οκτώ βραβεία και διακρίσεις για τα παιδικά βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη. Στις βραχείες λίστες για τα Κρατικά Βραβεία παιδικού βιβλίου 2011 που ανακοίνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας Θρησκευμάτων Πολιτισμού και Αθλητισμού περιλαμβάνονται δώδεκα (12) βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη επί συνόλου 31 βιβλίων (ποσοστό 38,7%).

5. Τα βιβλία δεν γράφονται από τους εκδότες. Πίσω από τους αριθμούς κρύβονται δημιουργοί, οι οποίοι εδώ και τριάντα χρόνια, από το 1982, εμπιστεύονται το έργο τους στις Εκδόσεις Πατάκη. Οι Έλληνες συγγραφείς των παιδικών βιβλίων στις εκδόσεις μας είναι 130, ενώ οι ξένοι συγγραφείς υπερβαίνουν τους 180.

Με εκτίμηση,

Έλενα Πατάκη

Εκδότρια, υπεύθυνη παιδικού βιβλίου

Η επιστολή του εκδότη κ. Στέφανου Πατάκη

Προς:

Περιοδικό «ΒΗmagazino»

Μιχαλακοπούλου 80,

115 28 Αθήνα

Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου 2012

Υπόψη: Διευθυντή του περιοδικού «BΗmagazino»

κύριο Παύλο Παπαδόπουλο

Κοιν: Εκδότη Εφημερίδας «Το Βήμα»

κύριο Σταύρο Π. Ψυχάρη

Διευθυντή Εφημερίδας «Το Βήμα»

κύριο Αντώνη Β. Καρακούση

Αρχισυντάκτη του περιοδικού «BΗmagazino»

κύριο Δημήτρη Θεοδωρόπουλο

Κύριε Διευθυντά,

Στο ΒΗmagazino της 9.12.2012 δημοσιεύθηκε κάτω από τον υπέρτιτλο: «Περιπαικτικά» άρθρο της κυρίας Λώρης Κέζα με τίτλο: «Σύγκρουση πνευματικών συμφερόντων» και υπότιτλο «Πώς η Ελλάδα των διανοούμενων δεν διαφέρει από την Ελλάδα των πολιτικών».

Το παραπάνω άρθρο της κυρίας Λώρης Κέζα είναι γραμμένο με τρόπο ώστε να δημιουργείται η εντύπωση πως οι Εκδόσεις Πατάκη έχουν εκμεταλλευτεί τη συνεργασία τους με δύο μέλη της επιτροπής η οποία επέλεξε τίτλους παιδικών βιβλίων προς αγορά από το ΕΚΕΒΙ και αποστολή στα σχολεία μέσω του προγράμματος Φιλαναγνωσία για τα σχολεία, προκειμένου να επιλεγούν εκατόν είκοσι τρεις (123) τίτλοι των Εκδόσεων Πατάκη, που αποτελούν το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνόλου των επιλεγέντων τίτλων. Μάλιστα καταλήγει το κείμενο της κυρίας Λώρης Κέζα με τους εξής δυσφημιστικούς χαρακτηρισμούς: «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, η Ελλάδα των συντεχνιών, των κομπιναδόρων, των παρατρεχάμενων».

Τα παραπάνω αποτελούν δυσφήμιση για τον εκδοτικό μας οίκο. Οι Εκδόσεις Πατάκη δεν είχαν ούτε έχουν καμία ανάμειξη στο έργο της επιτροπής, όπως αφήνει η κυρία Κέζα να εννοηθεί. Οι Εκδόσεις Πατάκη αγνοούσαν μάλιστα την ύπαρξη του καταλόγου μέχρι τη στιγμή που εκφράστηκαν οι πρώτες αντιδράσεις σχετικά με αυτόν. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο πρόεδρος της εταιρείας απέστειλε αμέσως (15.11.2012) επιστολή προς την Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ.), της οποίας είναι μέλος και αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, ζητώντας να δραστηριοποιηθεί η ένωση για οποιαδήποτε μη κανονική διαδικασία. Πέντε ημέρες αργότερα (20.11.2012), όταν πληροφορήθηκε ότι η δημοσιογράφος της εφημερίδας «Το Βήμα», κυρία Λαμπρινή Κουζέλη, παρουσίαζε σε ρεπορτάζ το γεγονός ότι είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των επιλεγέντων τίτλων ανήκουν στις Εκδόσεις Πατάκη απέστειλε δεύτερη επιστολή στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ. Το πνεύμα της δεύτερης επιστολής προς την ΕΝ.ΕΛ.ΒΙ. εκφράζει το ήθος το οποίο διακρίνει τις Εκδόσεις Πατάκη και το οποίο η κυρία Κέζα, με αυθαίρετο τρόπο, θέτει σε αμφισβήτηση. Γράφαμε τότε μεταξύ άλλων τα εξής:

«Για να μπω στην ουσία. Εγώ δεν θα κρίνω τον κατάλογο αυτό, γιατί, εφόσον το πρόβλημα αφορά τις Εκδόσεις Πατάκη, υπάρχει ο κίνδυνος είτε να ευνοήσω είτε να αδικήσω τον εαυτό μου. Προτείνω όμως πρώτον να ενημερωθούν όλοι οι συνάδελφοι σχετικά, να γίνει μια μικρή επιτροπή η οποία να ερευνήσει τον κατάλογο, να εντοπίσει τα προβλήματα, να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις στο ΕΚΕΒΙ, να ζητήσει άμεσα διόρθωση του καταλόγου (να διορθωθούν τα λάθη, να αρθούν όλες οι αδικίες όπου υπάρχουν, να υπάρξει αναλογική κατανομή των βιβλίων που θα προμηθευτεί το ΕΚΕΒΙ). Το σπουδαιότερο όμως, πρέπει αυτή η επιτροπή και ο σύλλογός μας γενικότερα να συζητήσει θέματα αρχών και διαδικασίας που πρέπει να τηρούνται σε αυτές τις περιπτώσεις».

Πέραν αυτού όμως, για να διευκολύνουμε τους αναγνώστες της εφημερίδας σας προκειμένου να αξιολογήσουν τις επιλογές της επιτροπής αυτής σας αναφέρουμε τα εξής:

Οι Εκδόσεις Πατάκη από το 1990 (το παλαιότερο έτος για το οποίο έχουμε στοιχεία) μέχρι το 2011 έχουν εκδώσει 3.202 νέους τίτλους παιδικών βιβλίων.

Περισσότερα από εκατόν είκοσι (120) παιδικά βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη έχουν βραβευτεί. Το 2012 μέχρι σήμερα έχουμε οκτώ βραβεία και διακρίσεις για τα παιδικά βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη. Στις βραχείες λίστες για τα Κρατικά Βραβεία παιδικού βιβλίου 2011 που ανακοίνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού περιλαμβάνονται δώδεκα (12) βιβλία των Εκδόσεων Πατάκη επί συνόλου τριάντα ενός (31) βιβλίων (δηλαδή ποσοστό 38,7%). Οι Έλληνες συγγραφείς των παιδικών βιβλίων των Εκδόσεων Πατάκη είναι εκατόν τριάντα (130), ενώ οι ξένοι συγγραφείς υπερβαίνουν τους εκατόν ογδόντα (180).

Αυτά είναι μερικά στοιχεία τα οποία θα έπρεπε να έχει λάβει υπόψη της η κυρία Κέζα πριν διατυπώσει τους ανυπόστατους, προκλητικούς και δυσφημιστικούς χαρακτηρισμούς με τους οποίους καταλήγει το κείμενό της.

Για όλα τα παραπάνω ζητούμε από το περιοδικό σας να επανορθώσει την προσβολή που μας έγινε και να δημοσιεύσει την παρούσα επιστολή στο επόμενο φύλλο του.

Για τη «Σ. Πατάκης Α.Ε.Ε.Δ.Ε.»

Εκδόσεις Πατάκη

Στέφανος Αλ. Πατάκης

Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος