Είναι σπάνιο να αναφερόμαστε σε ξένους συγγραφείς μέσα από τους μεταφραστές τους. Το κάνουμε μόνο όταν η μετάφραση μάς έχει γνωρίσει τον συγγραφέα, τη γλώσσα του αλλά και αυτό που υπάρχει πέρα από τη γλώσσα, την αίσθηση, το φαντασιακό, το άρωμα. Λέμε ο Προυστ του Παύλου Ζάννα, πραγματική περιπέτεια, αληθινή αναζήτηση της γλώσσας του άλλου. Λέμε οι Ρώσοι του Αρη Αλεξάνδρου, θεωρώντας σχεδόν ασυνείδητα ότι ο ίδιος ο μεταφραστής έζησε κάπου στην Αγία Πετρούπολη, μαζί με τους συγγραφείς που μετέφρασε. Και λέμε, φυσικά, ο Σάλιντζερ, καλύτερα Ο φύλακας στη σίκαλη της Τζένης Μαστοράκη. (Περίμενα τη μετάφραση της νουβέλας «Raise Ηigh the Roof Βeam, Carpenters» και της νουβέλας «Seymour: Αn introduction» από τον Αύγουστο Κορτώ και απογοητεύτηκα. Ο Κορτώ είναι ταλαντούχος αλλά παρασύρεται από τις ευκολίες του και παγιδεύεται σε εξυπνακισμούς.)
Η Τζένη Μαστοράκη ξαναμεταφράζει τώρα τον Φύλακα στη σίκαλη. Η πρώτη μετάφραση έχει κιόλας την ηλικία της- πάνω από τριάντα χρόνια- μολονότι θεωρείται η καλύτερη μετάφραση του μυθιστορήματος του Σάλιντζερ σε ευρωπαϊκή γλώσσα. Κοντεύει ένας χρόνος που η Τζένη Μαστοράκη μεταφράζει τον Φύλακα και μάς το αποκαλύπτει η ίδια στο εξαιρετικό και πνευματώδες λεξικογραφικοφανές κείμενό της «Μια βαλίτσα γεμάτη στρατιωτάκια και άλλες σημειώσεις για τον Σάλιντζερ» που δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης «Τhe Αthens Review of Βooks». Στο λήμμα «Γλώσσα» η Τζένη Μαστοράκη μάς δίνει το κλειδί της νέας μετάφρασής της με μια φράση που τη βρίσκω συνταρακτική, μέσα στην απλότητά της: «Καμιά λέξη δεν διαρκεί για πάντα». Σίγουρα θέλει τόλμη, ταπείνωση – την ταπείνωση να ξεπερνάς κάτι δικό σου που θεωρείται επίτευγμα-, ελευθερία και αυτογνωσία το να επιχειρείς να μεταφράζεις κάτι που έχεις ήδη μεταφράσει. Και αυτή η επιστροφή της Τζένης Μαστοράκη θα είναι μια κερδισμένη εμπειρία. Οχι μόνο για την ίδια αλλά και για όλους εμάς, που στον έναν ή στον άλλο βαθμό, μας ενδιαφέρει η γλώσσα και το βάρος του χρόνου πάνω στις λέξεις.
Το κείμενο της Τζένης Μαστοράκη στην ΑRΒ δείχνει ακόμη πώς ένας μεταφραστής μπορεί να βρίσκεται με τον συγγραφέα που μεταφράζει σε μια κατάσταση ερωτικής οικειότητας, από την οποία δεν λείπουν ψυχαναλυτικές πλευρές. Ετσι στα 24 λήμματα του αλφαβηταρίου της Μαστοράκη για τον Σάλιντζερ ο έλληνας αναγνώστης μπορεί να έχει το πλήρες βιογραφικό και συγγραφικό πορτρέτο του αμερικανού συγγραφέα που σημάδεψε ολόκληρες γενιές. Οπως η μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη είναι η καλύτερη, το κείμενο αυτό είναι ό,τι καλύτερο γράφτηκε για τον Σάλιντζερ. Και με χιούμορ που σπάει κόκαλα. Παραθέτω τα λήμματα και υποθέστε ό,τι περιεχόμενο νομίζετε: «Ανήλικος παραβάτης του νόμου», «Βιομηχανία Σάλιντζερ», «Γλώσσα», «Δι΄ αλληλογραφίας», «Εξέγερση», «Ζωή αλλού», «Ηθοποιός της χρονιάς», «Θυμός», «Ινδιάνος», «Καημοί», «Λευκός Οίκος», «Μαντεμουαζέλ», «Νόμος και τάξη», «Ξεπατικωσούρες», «Οχυρωματικά έργα», «Παιδιά», «Ρόμπα», «Σχολεία και σφαγεία», «Τσάρλι Τσάπλιν», «Υπερωκεάνιο», «Φανταστικά αδερφάκια», «Ψαράκια», «Ωντρεϋ Χέπμπορν», με την κλασική της ορθογραφία, για την ανάγκη του ωμέγα.
