Βιέννη, 1909. Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ μαζί με τον παλιό μαθητή και φίλο του Καρλ Γιουνγκ και τον ούγγρο ψυχαναλυτή Σάντορ Φερέντζι αναχωρούν για την Αμερική, όπου θα δώσουν μια σειρά διαλέξεων για να προωθήσουν την ψυχανάλυση. Την ίδια ώρα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ένας καθ΄ έξιν δολοφόνος εκτελεί τον πρώτο του φόνο. Ο Ογκαστ Κόρντα, πλούσιος και διάσημος αρχιτέκτονας και επιχειρηματίας στον τομέα των κατασκευών και της κτηματαγοράς, βρίσκεται δολοφονημένος στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη και η μόνη μάρτυς του φόνου, η νεαρή κόρη του Γκρέις, δεν μπορεί να βοηθήσει την αστυνομία γιατί πάσχει από αμνησία. Οταν ο Φρόιντ φτάνει στο Μανχάταν, του γίνεται η πρόταση να αναλάβει τη θεραπεία της Γκρέις Κόρντα προκειμένου να βοηθήσει την αστυνομία στη διαλεύκανση του φόνου. Αν και αρχικά δέχεται να αναλάβει την ασθενή μόνο από ιατρικό ενδιαφέρον, καθώς οι φόνοι σημαντικών αρχιτεκτόνων της πόλης αυξάνονται, καταλήγει να διατρέχει με τον Γιουνγκ τη Νέα Υόρκη από τη Γουόλ Στριτ έως το Κόνι Αϊλαντ, ως άλλος Σέρλοκ Χολμς με τον πιστό του Γουάτσον, προσπαθώντας να ανακαλύψουν τον δολοφόνο.
Ο Λυκ Μποσί δίνει ένα μυθιστόρημα με τη δημοφιλή φόρμα της αστυνομικής ιστορίας, με πρωταγωνιστές, όπως δηλώνει στον τίτλο του, το Μανχάταν της Νέας Υόρκης και την ψυχανάλυση. Η αρχιτεκτονική και οι ουρανοξύστες του Μανχάταν, τα πιο ψηλά κτίρια που κατασκεύασε ο άνθρωπος από την εποχή των καθεδρικών ναών, ασκούν επάνω του γοητεία την οποία εξομολογείται από τις πρώτες γραμμές με το στόμα ενός από τους ήρωες: «Από τον τεσσαρακοστό όροφο του ουρανοξύστη παρατήρησε έναν γλάρο που βουτούσε προς το Μανχάταν σαν να τον ρουφούσε η ιλιγγιώδης ομορφιά της πόλης. Θα ήθελε να καταδυθεί κι αυτός όπως το θαλασσοπούλι στην αστραφτερή βλάστηση της πέτρας και του ατσαλιού που είχε μεταμορφώσει το τοπίο της πολιτείας».
Μέσα στο σκηνικό των φαλλικών ουρανοξυστών ο Φρόιντ μυεί τους ήρωες του βιβλίου στην ψυχανάλυση. Η υπόθεση βασίζεται σε ένα ιστορικό γεγονός.
Τον Σεπτέμβριο του 1909 ο 53χρονος Φρόιντ επισκέφθηκε την Αμερική, μαζί με τον Καρλ Γιουνγκ και τον Σάντορ Φερέντζι, και έμεινε για έναν μήνα, καλεσμένος του Στάνλεϊ Χολ από το Πανεπι στήμιο Κλαρκ της Μασαχουσέτης, προκειμένου να δώσει εκεί πέντε διαλέξεις για την ψυχανάλυση. Στην Ευρώπη η ψυχανάλυση είχε ήδη μια περίπου δεκαπενταετή ιστορία και ο Φρόιντ ήταν διάσημος αναλυτής με πολλούς ασθενείς, αλλά στην Αμερική ήταν σχεδόν άγνωστος. Το ταξίδι του αυτό ήταν από τις πρώτες επαφές του Νέου Κόσμου με τις ιδέες της ψυχανάλυσης. Αλλά και για τον αναγνώστη το μυθιστόρημα λειτουργεί ως εισαγωγή στις βασικές έννοιες του Φρόιντ για το ασυνείδητο, την υστερία, τη νεύρωση, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, την ερμηνεία των ονείρων, που αποδίδονται απλά από τον ίδιο στις θεωρητικές συζητήσεις του με τον Γιουνγκ, στις αναλυτικές συνεδρίες της Γκρέις Κόρντα και στους διαλόγους του με τις αστυνομικές αρχές.
Τα στοιχεία που κάνουν δημοφιλές το είδος σήμερα, οι τε λετουργικές δολοφονίες, τα αλχημιστικά σύμβολα, οι μυστικές οργανώσεις και οι τεκτονικές στοές και το κυνήγι του δολοφόνου στο κοσμοπολίτικο σκηνικό μιας μητρόπολης, είναι ευδιάκριτα. Στα μειονεκτήματα του έργου κάποια σημεία όπου η αστυνομική πλοκή χωλαίνει και τα πολλά πραγματολογικά σχόλια, τα οποία, μαζί με κάποια πρόθεση του συγγραφέα να «εκπαιδεύσει» σε θέματα ψυχανάλυσης και αρχιτεκτονικής, κάποτε κουράζουν. Παρ΄ όλα αυτά, το ογκώδες μυθιστόρημα του Μποσί, στην προσεγμένη μετάφραση του Γιάννη Καυκιά, είναι απολαυστικό, καθώς αποδίδει θαυμάσια την ατμόσφαιρα της αμερικανικής μεγαλούπολης των αρχών του 20ού αιώνα, την εποχή όπου το πρόσωπό της μεταβάλλεται, η εγκληματικότητα αυξάνεται και οι ανυψούμενοι ουρανοξύστες αποτυπώνουν την επιθυμία για δύναμη, με πρωταγωνιστές προσωπικότητες με μοντέρνες ιδέες και δυναμισμό, όπως ο αμερικανός πρόεδρος Θίοντορ Ρούζβελτ, ο μεγιστάνας της κτηματαγοράς Μάριον Γουόλντορφ, ο χρηματιστής Τζον Πίρποντ Μόργκαν, ο εφευρέτης Νίκολα Τέσλα, το αφεντικό των «Νew Υork Τimes» Αντολφ Οουκς, αλλά και σε ρόλο «καμέο» ο συγγραφέας Μαρκ Τουέιν.
Γραμμένο από έναν σεναριογράφο, με εξαντλητικούς διαλόγους, ζωντανές περιγραφές και εντυπωσιακά σκηνικά, το μυθιστόρημα είναι έτοιμο για την κινηματογραφική του μεταφορά, που δεν αποκλείεται να τη δούμε σύντομα.
NOIR ΜADE IN FRANCE
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ του Γάλλου Λυκ Μποσί, το οποίο κυκλοφόρησε πέρυσι στη Γαλλία και γνώρισε μεγάλη εκδοτική επιτυχία, γεγονός που αποδεικνύει ότι η ψυχανάλυση πουλάει ακόμη στη Γαλλία. Ο 36χρονος συγγραφέας εργάζεται ως παραγωγός και σεναριογράφος για τη μικρή και τη μεγάλη οθόνη. Η έμπνευση για το μυθιστόρημα προέκυψε κατά την τετράχρονη παραμονή του στην Αμερική, όπου σπούδασε κινηματογράφο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες.
