Ο λόρδος Τζέφρι Χάουαρντ Αρτσερ γεννήθηκε το 1940, σπούδασε στην Οξφόρδη και πολύ νέος μπήκε στον πολιτικό στίβο όπου στην αρχή η καριέρα του υπήρξε θεαματική. Το 1985 μάλιστα η Μάργκαρετ Θάτσερ τον έκανε αντιπρόεδρο του Συντηρητικού Κόμματος. Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα ο Αρτσερ αποφάσισε να διεκδικήσει τη δημαρχία του Λονδίνου ως υποψήφιος του Συντηρητικού Κόμματος. Αλλά αυτό υπήρξε και το τέλος της πολιτικής του καριέρας. Κατηγορήθηκε για ψευδορκία, διαγράφηκε από το Συντηρητικό Κόμμα και στις 30 Μαΐου 2001 προσήχθη σε δίκη όπου καταδικάστηκε σε φυλάκιση τεσσάρων ετών. Αφού εξέτισε περίπου το μισό της ποινής του, στις 21 Ιουλίου 2003 αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους. Μετά την αποφυλάκισή του δήλωσε ότι δεν τον ενδιαφέρει η πολιτική αλλά η συγγραφή βιβλίων – τα οποία όλα σχεδόν γνωρίζουν μεγάλη εμπορική επιτυχία. Το μυθιστόρημά του Κάιν και Αβελ (1979) ήταν για αρκετές εβδομάδες στην κορυφή της λίστας ευπωλήτων των «New York Times». Οντας στη φυλακή ο Αρτσερ δημοσίευσε δύο τόμους που τους τιτλοφορεί Ημερολόγιο φυλακής (1 και 2) και έναν ακόμη με τον ίδιο τίτλο μετά την αποφυλάκισή του.
Οταν τo 1955 δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη Ο τελευταίος πειρασμός προκάλεσε σοκ. Η ελλαδική Εκκλησία είχε απειλήσει τον συγγραφέα με αφορισμό αλλά η απειλή δεν πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της παρέμβασης του Πατριάρχη Αθηναγόρα που διέθετε όχι μόνο την ψυχραιμία αλλά και την ευφυΐα να αντιληφθεί ότι πέραν των άλλων κάτι τέτοιο θα έβλαπτε πρωτίστως την Εκκλησία. Τον Δεκέμβριο όμως του 1988 οργανωμένες ομάδες παραεκκλησιαστικών οργανώσεων κατάφεραν να σταματήσουν την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας του Μάρτιν Σκορσέζε η οποία βασιζόταν στο βιβλίο του Καζαντζάκη. Για την ιστορία, ας σημειώσουμε ότι το μυθιστόρημα είχε την «τιμή» να περιληφθεί στον περιβόητο κατάλογο Απαγορευμένων βιβλίων (Index librorum prohibitorum) του Βατικανού.
Εκδοχές του Ιούδα
Η ριζοσπαστικότερη ιδέα του Καζαντζάκη στον Τελευταίο πειρασμό δεν είναι η μάχη της ανθρώπινης φύσης του Χριστού με τη θεία, που καταλήγει στην τελική επικράτηση της δεύτερης. Είναι το ότι ο Ιούδας παρουσιάζεται όχι ως φριχτός προδότης αλλά ως πιστός μαθητής εντεταλμένος από τον ίδιο τον Χριστό να τον προδώσει ώστε να εκπληρώσει την επί Γης αποστολή του. Πενήντα τόσα χρόνια αργότερα η δημοσίευση του Ευαγγελίου του Ιούδα, ενός κοπτικού κειμένου 1.700 ετών, αποκάλυπτε ότι η προσέγγιση του Καζαντζάκη δεν απείχε σχεδόν καθόλου από μια αρκετά διαδεδομένη, όπως αποδείχθηκε, άποψη στα τέλη του δεύτερου μεταχριστιανικού αιώνα. Το θέμα της προδοσίας πυροδοτούσε επί αιώνες τη λαϊκή φαντασία με αποτέλεσμα ταυτοχρόνως με την επικρατούσα εκδοχή ότι ο Ιούδας ήταν ο μεγαλύτερος προδότης που παρουσιάστηκε από καταβολής ανθρώπου να κυκλοφορούν και άλλες, οι οποίες τον αντιμετωπίζουν με συμπάθεια.
Τον 13ο αιώνα εμφανίστηκε το λεγόμενο Κατά Βαρνάβα Ευαγγέλιο, στο οποίο υποστηριζόταν ότι αυτός που σταυρώθηκε δεν ήταν ο Χριστός αλλά ο Ιούδας που είχε μεταμορφωθεί και πήρε τη θέση Του – ξεγελώντας ακόμη και την ίδια την Παναγία -, αφού ο Ιησούς είχε ήδη αναληφθεί στους ουρανούς. Μερικές μέρες αργότερα ο Χριστός επέστρεψε για λίγο στη Γη προκειμένου να εξηγήσει στη Μητέρα Του, στους μαθητές και στους οπαδούς Του τι είχε ακριβώς συμβεί και να αναληφθεί εκ νέου στους ουρανούς.
Σύμφωνα με μια από τις παλαιότερες σωζόμενες αγγλικές μπαλάντες, η οποία χρονολογείται από τον 13ο αιώνα, για την προδοσία δεν ήταν υπεύθυνος ο Ιούδας αλλά η αδελφή του. Πέντε και πλέον αιώνες αργότερα στο ορατόριο του Ελγκαρ Οι Απόστολοι ο Ιούδας πιέζει τον Χριστό να διακηρύξει τη θεία του προέλευση και να εγκαθιδρύσει επί Γης το βασίλειό του. Η εξωφρενικότερη μεταφορά ωστόσο είναι η εξοντωτική πολιτική αλληγορία που δημιούργησε ο Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ στο αριστούργημά του ο Μετρ και η Μαργαρίτα, όπου στη θέση τής Ιερουσαλήμ του 1ου αιώνα έχουμε τη Μόσχα του 1920 -1930.
Αλλά και στη σύγχρονη εποχή η προσωπικότητα του Ιούδα υπήρξε αντικείμενο ενδιαφέροντος από σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων. Αξίζει να αναφέρει κανείς την αινιγματική προσέγγιση του Χόρχε Λουίς Μπόρχες στο διήγημά του Τρεις εκδοχές του Ιούδα, το δοκίμιο του Μπέρτραντ Ράσελ Το πρόβλημα του κακού και το μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Γκρέιβς King Jesus (Ιησούς Βασιλεύς), όπου ο Ιούδας προδίδει ενσυνειδήτως τον Χριστό, όχι όμως από ιδιοτελή κίνητρα αλλά «για το καλό της ανθρωπότητας».
Οι εξαιρέσεις αυτές φυσικά είναι ελάχιστες σε σύγκριση με τις ποικίλες κλασικές αναπαραστάσεις του Ιούδα, με γνωστότερη εκείνη του Ντάντε, όπου στη Θεία κωμωδία τον «ρίχνει» μαζί με τους δολοφόνους τού Ιουλίου Καίσαρα, Κάσιο και Βρούτο, στον κατώτατο κύκλο της κόλασης. Εν τούτοις, και παρά το γεγονός ότι στη μεσαιωνική και στην αναγεννησιακή εικονογραφία ο Ιούδας παρουσιάζεται να έχει το μισό ύψος των υπολοίπων μαθητών του Χριστού (για να φανεί ότι δεν είναι ακριβώς κανονικός άνθρωπος), η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ποτέ δεν δήλωσε επισήμως ότι ο Ιούδας καταδικάστηκε στο πυρ το εξώτερον.
Πατέρας και γιος
Πολύ πρόσφατα είχαμε μια νέα εκδοχή της ιστορίας του Ιούδα γραμμένη από τον συγγραφέα Τζέφρι Αρτσερ, σε συνεργασία με τον αυστραλό καθηγητή θεολογίας αιδεσιμότατο Φράνσις Τζ. Μαλόνεϊ.
Ο Αρτσερ φαίνεται ότι εζήλωσε τη δόξα του Νταν Μπράουν που σάρωσε σε πωλήσεις διεθνώς με τον Κώδικα Ντα Βίντσι και ελπίζοντας ότι θα πετύχει με τη σειρά του ένα παγκόσμιο μπεστ σέλερ έγραψε το βιβλίο The Gospel According to Judas, by Benjamin Iscariot (Το κατά Ιούδαν Ευαγγέλιο από τον Βενιαμίν Ισκαριώτη), όπου Βενιαμίν Ισκαριώτης είναι ο γιος του Ιούδα ο οποίος αφηγείται την ιστορία του πατέρα του. Πριν από την έκδοση του βιβλίου ο Αρτσερ φρόντισε να «προετοιμάσει» την εμπορική του επιτυχία, προβαίνοντας δεξιά και αριστερά σε δηλώσεις του τύπου: «Αναντίρρητα ο Ιούδας περίμενε τον Χριστό να μπει στην Ιερουσαλήμ επικεφαλής ενός θριαμβικού στρατού που θα κατατρόπωνε τους Ρωμαίους. Αντίθετα, ο Χριστός διάλεξε να μπει καβάλα σε ένα γαϊδουράκι και αυτό για τον Ιούδα αποτέλεσε απόδειξη τού ότι ο Χριστός δεν ήταν ο Μεσσίας». Ο έτερος των συγγραφέων του βιβλίου υποστηρίζει ότι ο Ιούδας δεν είχε κανένα λόγο να αυτοκτονήσει, αφού κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με την Παλαιά Διαθήκη, σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται σε έναν εβραίο να αφαιρεί ο ίδιος τη ζωή του. Η δήλωση του γνωστού ρωμαιοκαθολικού θεολόγου έχει ειδική σημασία, αφού είναι στενός φίλος του Πάπα Βενέδικτου ΙΣτ´.
Ο αρχιεπίσκοπος της Νότιας Αφρικής Ντέσμοντ Τούτου, γνωστός από τον αγώνα του κατά του απαρτχάιντ, άκουσε ένα μαγνητοφωνημένο απόσπασμα από το βιβλίο προτού εκδοθεί και δήλωσε: «Ακούγεται σαν να πρόκειται για κάτι που θα έκανε ο γιος κάποιου προκειμένου να αποκαταστήσει το όνομα του πατέρα του».
Το βιβλίο είναι ευσύνοπτο και δεν ξεπερνά συνολικά κατά πολύ τα τέσσερα ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης. Κατά πληροφορίες, το 80% είναι γραμμένο από τον Αρτσερ και το υπόλοιπο από τον αιδεσιμότατο Μαλόνεϊ. Ο Αρτσερ γνωρίζει άριστα ότι όσο περισσότερο θόρυβο προκαλέσει τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επιτυχία του. «Θα προκαλέσει μεγάλες διαμάχες» – ανάμεσα στους κοσμικούς και στους θρησκευτικούς κύκλους φυσικά – δήλωσε, ελπίζοντας ότι όντως έτσι θα συμβεί. Μένει να δούμε αν οι ευσεβείς (ή ασεβείς) πόθοι του θα πραγματοποιηθούν.
