Οπως πληροφορούμεθα από το τεύχος που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα στις αρχές του 1943, η διμηνιαία αυτή «Επιθεώρησις της Ευρωπαϊκής Ακαδημαϊκής Νεολαίας» προτείνει «την ιδέαν μιας ηνωμένης Ευρώπης», που θα προωθηθεί «από καθαρώς επιστημονικής, πολιτικής ή και τεχνικής πλευράς», ώστε καλούνται oι πάντες «να συνεργασθούν διά να ριζοβολήση το δένδρον της μιας Ενιαίας Ευρώπης». H έκκληση απευθύνεται επίσης στους «φιλοσόφους, ιατρούς, εθνολόγους, καλλιτέχνας, διανοουμένους» που θα πρέπει να εκφράσουν τας γνώμας των επάνω εις τα κοινά προβλήματα».
Ας μη φανταστούμε ωστόσο ότι οι οραματισμοί αυτοί προσβλέπουν σε μια ενωμένη Ευρώπη όπως την εννοούμε σήμερα. Το περιοδικό, στα πέντε τεύχη του 1943 που φυλάσσονται στο ΕΛΙΑ, αναφέρεται στην Ευρώπη εκείνη που είχαν βαλθεί να σφυρηλατήσουν με το αίμα και τη βία ο Χίτλερ και οι περί αυτόν. Οι συγγραφείς του, οι οποίοι προέρχονται όλοι από χώρες υπόδουλες ή συμμάχους του Αξονα, ανήκουν σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, από εργάτες ως καθηγητές πανεπιστημίου και αρχηγούς κρατών. Ας ξεκινήσουμε από τους λιγότερο επιφανείς. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μεγαλόσχημοι τίτλοι και η εξιδανίκευση των θεμάτων: Ο βέλγος ανθυπολοχαγός Ντεγκρέλ, αρχηγός του Κόμματος των Ρεξιστών (συνοδοιπόρων του φασισμού, του εθνικοσοσιαλισμού και της φάλαγγος, όπως διευκρινίζεται σε υποσημείωση), αναλύει «Το ξύπνημα μιας πολιτικής κινήσεως». Ο Λεόν βαν Χόυφφελ από τις Βρυξέλλες, «Σημαιοφόροι μιας νέας εποχής», ο Ούλριχ Γκμελίν, αντιπρόσωπος του αρχηγού των γερμανών φοιτητών, «Φοιτητής και εργάτης εις την Νέαν Ευρώπην», ο Ισπανός Χερναντές, εθελοντής στην ισπανική Κυανήν Μεραρχίαν, «H φωνή της καρδιάς», ο φινλανδός μηχανικός Λαϊπόνεν «Φοιτητής και εργάτης», ο γάλλος αιχμάλωτος Πετιλαράν «Στο σταυροδρόμι: ο δρόμος του πεπρωμένου της γαλλικής νεολαίας». Φυσικά αφθονούν οι καθηγητές, οι πανεπιστήμονες: ο Ελβετός δρ Χανς Κλώι «Προς ένα νέον κοσμοείδωλον», ο ιταλός καθηγητής Πανεπιστημίου Παβίας Ερ. Φέρρι «Στοιχειώδεις βάσεις οικονομικής συνεργασίας», ο Φινλανδός Σάξεν «H αποστολή μιας κοινής ευρωπαϊκής εργασίας στην Ιατρικήν», ο ρουμάνος ακαδημαϊκός Ραντσιλέσκου «H μορφή του Ευρωπαίου Επιστήμονος», ο δρ Καράτζωφ από τη Σόφια «Αι κοινωνικαί ιδέαι των νέων λαών», ενώ ο Ιταλός Φερνάντο Ομάρ Ζανόν στο κείμενό του «H Σταυροφορία για το μέλλον» διακηρύσσει ότι «… από μιας πλευράς ο εβραϊσμός και ο κομμουνισμός, και από της άλλης η Αλβιών και η Αμερική προέβησαν αιφνιδίως εις επίθεσιν εναντίον των υγιών δυνάμεων της Ευρώπης», ωστόσο «τώρα ανατέλλει η νέα ημέρα…».
Φυσικά, τον πρώτο λόγο έχουν οι πολιτικοί. Ο Μπενίτο Μουσολίνι στο άρθρο του «Πίστις και τόλμη» δηλώνει μεταξύ άλλων: «Είμαι στρατιώτης της Πίστης… Στο κράτος μας κανένα άτομο δεν στερείται της Ελευθερίας…». Ο Γκαίμπελς απευθυνόμενος «Προς την Ευρώπη» διακηρύσσει ότι «ο γερμανικός στρατός και ο γερμανικός λαός μετά των συμμάχων των είναι οι μόνοι που κατέχουν την δύναμιν να πραγματοποιήσουν την ριζικήν σωτηρίαν της Ευρώπης», δεδομένου ότι «η Δύσις ευρίσκεται εν κινδύνω». Ακόμη, οι «Πολιτικοί αφορισμοί» του στρατάρχου Αντωνέσκου, «Εις την υπηρεσίαν της σιδηράς Ευρώπης» του Φρ. Φράνκο, ενώ στο πρώτο τεύχος ο καθηγητής K. Λογοθετόπουλος, πρόεδρος της ελληνικής κυβερνήσεως, σε σύντομο κείμενο για τις αρχαίες αμφικτιονίες, με τίτλο «Το Ελληνικόν Πνεύμα διά την συνεργασίαν των λαών», οραματίζεται το «κοινό των Ευρωπαίων».
Και επειδή οι μεγάλοι νεκροί είναι ασφαλώς περισσότερο διαθέσιμοι από τους απρόθυμους διανοουμένους, στρατολογούνται και αυτοί για να λαμπρύνουν με το κύρος τους την έκδοση: Σενέκας «H δοκιμασία του Πεπρωμένου», Λάιμπνιτς «H ιερά ευρωπαϊκή άμυνα», Ερασμος «Ο δρόμος προς την σοφία», Ντυνάν «Πρότασις περί ιδρύσεως Ερυθρού Σταυρού», Λάιμπνιτς «H ιερά ευρωπαϊκή άμυνα», Χέρντερ «Εργα Πολιτισμού Ευρωπαϊκών πόλεων», Αριστοτέλης «Περί Ποιητικής»…
Εκτός από τον Λογοθετόπουλο, συμμετέχουν δύο ακόμη έλληνες συγγραφείς, ο M. Ιακωβίδης που μιλάει για τον θάνατο του Κωστή Παλαμά – φυσικά αποσιωπά τις εκδηλώσεις στην κηδεία του – και ο Θ. Γεωργιάδης που αναφέρεται στον μουσικό μας πολιτισμό. Για τις μεταφράσεις των κειμένων επιλέγεται άλλοτε η δημοτική και άλλοτε η καθαρεύουσα.
