Είναι μέτρο-τομή. Η απόφαση της Eurogroup να επιβάλει εφάπαξ εισφορά στις καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες – 9,9% σε καταθέσεις άνω των 100000 ευρώ, 6,75% σε καταθέσεις κάτω των 100000 ευρώ – φέρνει τα πάνω κάτω στην ευρωζώνη. Κι αυτό, επειδή στα συνήθη «εργαλεία» της δημοσιονομικής εξυγίανσης (περικοπές μισθών, συντάξεων, εργασιακών δικαιωμάτων, κλπ.) προσθέτει για πρώτη φορά και ένα ποιοτικά νέο: Την «κατάσχεση» των καταθέσεων όλων ανεξαιρέτως των πελατών των τραπεζών – όχι μόνο εκείνων που, όπως προβλέπει η φορολογική νομοθεσία, βαρύνονται με κάποιο οικονομικό έγκλημα.
Είναι φανερό ότι το πρωτοφανές αυτό μέτρο δεν μπορεί να διαχυθεί αυτόματα στην υπόλοιπη ευρωζώνη. Η επιβολή του στην Κύπρο οφείλεται σε μια διπλή αδυναμία: την οικονομική (η Κύπρος είναι ο αδύναμος κρίκος της νομισματικής ένωσης) και την πολιτική (την απίστευτη ενδοτικότητα της νέας κυβέρνησής υπό το Νίκο Αναστασιάδη). Τέτοια καθίζηση δεν παρατηρείται σε καμιά από τις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες.
Όμως το μήνυμα που στέλνει σε όλους τους ευρωπολίτες είναι σαφές: Από εδώ και τώρα τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο, αν η οικονομία της χώρας τους δεν τα πάει «καλά», αν δεν επιτυχαίνει δηλαδή τους στόχους του εφαρμοζόμενου μοντέλου δημοσιονομικής σταθερότητας. Αυτό που θίγει σήμερα τους Κύπριους, θα μπορούσε να θίξει αύριο και τους ίδιους. Και να θέσει υπό κίνδυνο όχι μόνο τις τραπεζικές οικονομίες του, αλλά και την υπόλοιπη κινητή και ακίνητη περιουσία τους.
Είναι φανερό, ότι στην Eurogroup έχουν επιβληθεί τα «γεράκια», με πρώτο το Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος μάλιστα, ως λέγεται, ζητούσε καταρχάς περικοπή των καταθέσεων κατά 40%. Σημασία δεν έχει όμως το ποσοστό, αλλά το μέτρο σαν τέτοιο: Την αναγωγή της «κατάσχεσης» όλων, δικαίων και αδίκων, σε εργαλείο οικονομικής πολιτικής.
Το άκρον άωτο της υποκρισίας: Ο γερμανός υπουργός οικονομικών απέφευγε μέχρι τώρα να πει «ναι» στην εξυγίανση των κυπριακών τραπεζών με το επιχείρημα, ότι τα χρήματα των γερμανών φορολογούμενων θα βοηθούσαν τελικά τους ρώσους Ολιγάρχες, που έχουν τεράστιες καταθέσεις στις ίδιες τράπεζες. Το ποσό που αφαίρεσε τώρα από την αρχικά σχεδιαζόμενη βοήθεια (7 από τα συνολικά 17 δισεκατομμύρια ευρώ) τα φόρτωσε έτσι επιμέρους στους μικρομεσαίους κύπριους καταθέτες – αυτοί δεν αξίζουν προφανώς να προστατευθούν εξίσου με τους γερμανούς φορολογούμενους.
Η απόφαση της Eurogroup δείχνει βέβαια και κάτι άλλο: Ότι η Κύπρος, όσο οικονομικά αδύναμη και να είναι, έχει για το ευρωπαϊκό κατεστημένο όντως «συστημικό» χαρακτήρα και ότι επομένως δεν πρέπει να αποβληθεί από το ευρώ. Το τίμημα γι αυτό είναι ωστόσο δυσανάλογο μεγάλο, όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για όλη την ευρωζώνη. Η «κατάσχεση» των καταθέσεων όλων των πολιτών, κοινώς πλιάτσικο, σημαίνει τέρμα εποχής γι αυτήν. Και το άνοιγμα μιας νέας, που δεν φαίνεται καθόλου ρόδινη.
